به گزارش دیوان اقتصاد، به تازگی بانک مرکزی در بخش‌نامه‌ای اعلام کرد؛ با هدف حمایت از صادرکنندگان و بازگشت موثرتر و تسریع در بازگشت ارز حاصل از صادرات امکان استفاده از ارز حاصل از صادرات زنجیره فولاد و فلزات رنگین اساسی برای واردات اقلام مورد نیاز مصارف ارزی ۴ حوزه «ماده اولیه، طرح‌های توسعه‌ای و تکمیل پروژه‌های تولید انرژی، نیاز کالاهای التهابی صنایع فلزی» تا سقف ۱۰۰ درصد فراهم شده است. دستورالعملی که از نگاه ناظران و فعالان اقتصادی، گامی مثبت و رو به جلو است اما نیاز به سیاست‌های تکمیلی برای گشایش بیشتر دارد.

بخش‌نامه‌ای که می‌توانست زودتر صادر شود

کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بازارهای جهانی آهن و فولاد در گفت‌وگو با «سنا»، در این باره، تاکیدکرد: این بخش‌نامه می‌توانست زودتر اعلام شود زیرا الزام صادرکنندگان برای بازگرداندن ۱۰۰ درصدی ارز در سامانه نیما باعث کاهش قابل توجه صادرات فولاد، زنجیره فولاد و فلزات پایه اساسی در طول ۷ ماه گذشته شده بود و اکنون هم که وارد نهمین ماه سال شده‌ایم این وضع ادامه داشت، تا این‌که بخشنامه مزبور صادر شد.

آن‌چه گذشت

او ادامه داد: در ابتدای دولت چهاردهم مسوولان اقتصادی اعلام کردند که این اتفاق عملیاتی می‌شود اما تا مهرماه این اتفاق رخ نداد و فقط افرادی که در این زنجیره صادر می‌کردند می‌توانستند ارز خود را به واردات ماشین‌آلات و تجهیزات اختصاص دهند. در واقع شرکت‌های بزرگ معدنی و فولادی می‌توانستند از این امکانات استفاده کنند، زیرا نیاز آن‌ها به تجهیزات و ماشین‌آلات را رفع می کرد اما شرکت‌های تجاری از این امکان برخوردار نبودند، چرا که شرکت‌های تجاری به ارز خود نیاز دارند و نمی‌توانند به واردات ماشین‌آلات اقدام کنند، این موضوع باعث شده بود که شرکت‌های تجاری علاقه‌مندی خود به صادرات را کاهش دهند.

اثر بخش‌نامه جدید

جعفری طهرانی با یادآوری اینکه ۷۰ درصد صادرات زنجیره فولاد و محصولات معدنی را بخش خصوصی انجام می‌دهد، گفت: بخش‌نامه جدید بانک مرکزی کمک‌کننده صادرات بوده و باعث می‌شود که به روال سال گذشته بازگردیم. در سال گذشته این امکان هم وجود داشت اما متاسفانه در بخشنامه اسفند سال گذشته تصویب و اعلام شد که از اول فروردین ۱۴۰۳ محدودیت برگشت ۱۰۰ درصدی ارز در سامانه نیما انجام می‌شود.

اثر ترامپ و واکنش چینی

این کارشناس ارشد بازارهای جهانی فولاد تاکید کرد: باید منتظر باشیم که این بخشنامه سریعا ابلاغ شود. چون قطعا با استقرار دولت ترامپ، از ۲۰ ژانویه (اول بهمن) احتمال تشدید تحریم‌ها وجود دارد. در نتیجه ما هم باید آماده باشیم و تا قبل از آن زمان تمام توان خود را برای توسعه صادرات بگذاریم، کاری که چین هم انجام داده است.

او با اشاره به اقدامات بازدارنده چینی‌ها علیه برنامه‌های ترامپ، توضیح داد: چین اعلام کرده از اول دسامبر (۱۱ آذر) یعنی حدود یک هفته دیگر محدودیت صادرات مس و آلومینیوم را بر خواهد داشت، چون چین هم با حضور ترامپ در کاخ سفید، احساس خطر کرده است و احتمال می‌دهد به ویژه در خصوص واردات آلومینیوم به آمریکا دچار مشکل شود. این امر نشان می‌دهد، کشورهای دیگر از هم‌اکنون در حال چیدن مهره‌های خود بر اساس سیاست‌هایی است که احتمالا ترامپ اعمال خواهد کرد.

به گفته جعفری طهرانی، امید می‌رود در زمان کوتاه باقی مانده تمام تولیدکنندگان و بازرگانانی که در حوزه زنجیره فولاد و فلزات اساسی فعال هستند تمام توان خود را برای افزایش صادرات و استفاده از این تمهید جدید بانک مرکزی به کار ببندند.