به گزارش دیوان اقتصاد، از غرب آفریقا تا خاورمیانه، تولیدکنندگان در گروه اوپک پلاس دچار مشکل شده‌اند زیرا خریداران در هند و چین که دو بازار بزرگ آسیایی هستند، نفت ارزان‌تر روسیه را خریداری می‌کنند. این وضعیت نقشه تجارت نفت جهان که می‌توانست سال‌ها به همین شکل وجود داشته باشند را دچار دگرگونی کرده است.

واندانا هری، موسس شرکت مشاوره "واندا اینسایتس" می‌گوید: بی‌دلیل نیست که تولیدکنندگان خاورمیانه نسبت به از دست دادن سهم بازار در چین و هند به بشکه‌های روسی، نگران هستند. به نظر می‌رسد که هیچ پایانی برای تغییر جریان این تجارت دیده نمی‌شود.

قیمت گرید نفتی اورال روسیه، سال میلادی گذشته که اروپا در واکنش به حمله نظامی مسکو به اوکراین، خرید را متوقف کرد، سقوط کرد. غول‌های آسیایی پا به میدان گذاشته و کمک کردند صادرات نفت دریابرد روسیه در هفته‌های اخیر، به بالاترین میزان در دوران پساجنگ صعود کند.

هند برای تامین عمده واردات نفت خود از نظر تاریخی، به کشورهایی مانند عراق، عربستان سعودی و امارات متحده عربی وابسته بوده است. اکنون این تولیدکنندگان در منگنه قرار گرفته‌اند. طبق آمار شرکت تحلیل انرژی ورتکسا، از ژانویه سال ۲۰۲۲، یک ماه پیش از آغاز جنگ در اوکراین، واردات نفت هند از خاورمیانه، به میزان ۳۵ درصد کاهش پیدا کرد و در آوریل، به ۱.۹ میلیون بشکه در روز رسید. واردات از غرب آفریقا در همین مدت، به میزان مشابه کاهش یافت و به ۲۲۸ هزار بشکه در روز رسید.

در این بین، هند ۱.۹ میلیون بشکه در روز نفت روسیه را در آوریل وارد کرد در حالی که میزان وارداتش در ژانویه سال ۲۰۲۲، تنها ۶۵ هزار بشکه در روز بود. روسیه اکنون با خاورمیانه به عنوان بزرگترین تامین کننده نفت هند رقابت می‌کند.

آر راماچاندران، مدیر سابق پالایشگاه‌های شرکت بهارات پترولیوم می‌گوید: این روند تا زمانی که قیمت نفت روسیه پایین است، پایدار خواهد بود. تقاضای چندانی برای نفت اورال روسیه در هند قبل از جنگ اوکراین وجود نداشت.

طبق آمار آرگوس مدیا، قیمت نفت اورال که به هند تحویل داده می‌شود و شامل هزینه‌های حمل است، در ۱۵ مه، تقریبا ۱۲ دلار در هر بشکه ارزان‌تر از قیمت نفت برنت بود که شاخص بازار جهانی است. این اختلاف قیمت طی دو ماه گذشته، به میزان حدود پنج دلار کاهش یافته است.

تغییر چین

طبق آمار ورتکسا، چین به دریافت جریان ثابت نفت از خاورمیانه ادامه داد و حتی وارداتش نسبت به ژانویه سال ۲۰۲۲، اندکی رشد کرده است.

با این حال، بزرگترین اقتصاد آسیا، خرید نفت غرب آفریقا را بیش از ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده و وارداتش در آوریل به ۷۳۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با ۱.۳ میلیون بشکه در روز در اوایل سال ۲۰۲۲ رسید. آنگولا تاکنون بزرگترین صادرکننده نفت این منطقه مانده است. همزمان، واردات نفت روسیه به چین، به میزان ۸۰ درصد رشد کرد و از اوایل سال ۲۰۲۲، به حدود ۱.۵ میلیون بشکه در روز رسید.

اعضای اوپک و متحدانشان تنها صادرکنندگانی نیستند که شاهد از دست رفتن سهم‌شان در بازار نفت آسیا بوده‌اند. صادرات آمریکا به هند و صادرات اروپا به چین هم کاهش پیدا کرده است.

با این حال، هند و چین معمولا برای عمده تامین نفت خام خود، به خاورمیانه و غرب آفریقا متکی هستند که خانه تولیدکنندگان بزرگ گروه اوپک پلاس است.

بر اساس گزارش بلومبرگ، حداقل ۳۵ میلیون بشکه نفت نیجریه برای تحویل تا پایان ماه آینده، هنوز فروخته نشده است و به گفته معامله‌گران، عدم وجود خریداران آسیایی، دلیل انباشت این میزان نفت بوده است.