به گزارش دیوان اقتصاد،براساس این قرارداد، یک کنسرسیوم بین المللی به رهبری توتال فرانسه ایجاد شده بود که شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین (سی.ان.پی.سی) و پتروپارس ایران اعضای دیگر آن را تشکیل می دادند. اما در متن قرارداد آمده بود که اگر توتال فرانسه به هر دلیلی کنار رفت شرکت ملی نفت چین سهم این شرکت فرانسوی را در اختیار گرفته و به عنوان رهبر کنسرسیوم، فعالیت خواهد کرد.

با این وجود به گفته مسئولین روند اجرای قرارداد به خوبی پیش می رفت و مناقصات به خوبی در حال انجام بود تا این که تحریم ایران، بار دیگر در دستور کار آمریکا قرار گرفت. بر اساس این تحریم ها شرکت هایی که با ایران کار می کنند توسط آمریکا تحریم می شوند و دسترسی خود را به بازار آمریکا و همچنین بورس های این کشور از دست می دهند.

شرکت توتال فرانسه هم که یکی از بزرگترین شرکت های نفتی جهان است، بدون شک در بورس نیویورک حضور دارد و نمی خواهد برای یک پروژه اعتبار خود را در بزرگترین بورس های جهان خدشه دار کند. از این رو توتال تصمیم گرفته است که پروژه توسعه فاز 11 پارس جنوبی را کنار بگذارد. در نتیجه طبق قرارداد، سهم توتال به CNPC خواهد رسید.

سهم توتال به عنوان رهبر این کنسرسیوم در این قرارداد 50.1 درصد بود. شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین و پتروپارس ایران نیز به ترتیب 30 و 19.9 درصد سهم داشتند.

بر این اساس با کنار رفتن توتال سهم این شرمت به CNPC می رسد. با رسیدن سهم توتال به شرکت چینی، سهم CNPC به 80.1 درصد می رسد. در نتیجه سهم قابل توجهی از یکی از مهم ترین فاز های بزرگترین میدان گازی جهان به این شرکت چینی می رسد.

بلومبرگ در این راستا نوشت که شرکت نفت ملی چین پروژه ۵ میلیارد دلاری توسعه یک فاز از بزرگترین منبع گاز جهان را از شرکت توتال فرانسه، بعد از خروج از ایران در اختیار گرفت.

بر اساس این گزارش، شرکت توتال که در جولای ۲۰۱۷ این قرارداد را با ایران نهایی کرده تا کنون حدود ۴۰ میلیون یورو (۴۵.۷ میلیون دلار) در این پروژه هزینه کرده است. در پی تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از برجام و وضع تحریم‌ های جدید علیه ایران، توتال از این قرارداد خارج شد.

بر اساس نوشته بلومبرگ، ایران صاحب بزرگترین میدان گازی جهان در پارس جنوبی است که در قطر به دم شمالی معروف است. توتال که پیش‌ تر در سال ۲۰۰۹ به دلیل تحریم‌ ها از پارس جنوبی خارج شده بود، قرار بود در قالب قرارداد جدید به صورت اولیه یک میلیارد دلار در فاز ۱۱ پارس جنوبی سرمایه‌ گذاری کند و در نهایت روزانه ۲ میلیارد فوت مکعب گاز معادل ۴۰۰ هزار بشکه نفت شامل میعانات از این میدان تولید داشته باشد. همچنین باید به این نکته نیز اشاره کرد که قرارداد یاد شده ۲۰ ساله بود.

شرکت سی ان پی سی چین نیز از سال ۲۰۰۴ در ایران فعال بوده و در بخش‌ های نفت، گاز و خدمات میادین نفتی ایران فعال بوده است. این شرکت در سال ۲۰۰۶ قرداد سه ساله تامین برخی خدمات در پارس جنوبی  را از آن خود کرد.

این در حالی است که چینی ‌ها در وضعیتی به عنوان گزینه بعدی ایران برای توسعه فاز 11 پارس ‌جنوبی انتخاب شده اند که این شرکت پیش تر نیز در این طرح حضور داشته و کاری را به انجام نرسانده است.

این طرح در سال 1388 با هزینه 4 میلیارد دلاری به شرکت CNPC واگذار شد. بعد از گذشت چهار سال از امضای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی با این شرکت چینی، به ‌دلیل این که چینی ‌ها هیچ اقدام مؤثری برای توسعه این فاز انجام نداده بودند، طی یک توافق دو جانبه قرارداد توسعه این فاز با چینی ‌ها فسخ شد.

در این راستا، مدیر سرمایه ‎گذاری و کسب ‎و کار شرکت ملی نفت ایران درباره تکلیف فاز 11 پارس جنوبی اعلام کرد: مناقصات فاز 11 پارس جنوبی برگزار شده و کار در آن با سرعت بیشتری در حال پیگیری است.

بر اساس گزارش وزارت نفت، محمد مصطفوی درباره امضای قراردادهای جدید برای توسعه میادین نفتی گفت: فکر می‎ کنم امضای قرارداد توسعه میدان آزادگان و الحاقیه فاز دوم میدان یادآوران قطعی باشد.

به گفته مصطفوی، اگر بخواهیم واقع ‎بینانه نگاه کنیم، CNPC شرکت خوبی است؛ در فهرست ۵ شرکت بزرگ نفتی جهان قرار دارد و به شدت در حال رشد و رقابت با شرکت ‎های مطرح نفتی دنیا است.

وی ادامه داد: من معتقدم نه صرفا در شرایط تحریم، بلکه در هر شرایطی باید با چینی ‎ها کار کرد، چرا که چین بزرگ‌ ترین بازار مصرف انرژی دنیا است.

مدیر سرمایه ‎گذاری و کسب ‎و کار شرکت ملی نفت ایران اظهار کرد: البته این حرف به معنای آن نیست که تصمیماتی که در گذشته در مورد این شرکت گرفته شد لزوما درست نبوده است. همانطور که قیمت نفت در طول زمان تغییر می‎ کند، شرایط اقتصادی و فرصت‎ های تجاری هم در طول زمان تغییر می ‎کند و بنگاه های اقتصادی متناسب زمان باید تصمیم بگیرند. اما نکته مهم این است که چین به عنوان بزرگ ‌ترین بازار انرژی دنیا که سریع ‎ترین رشد را هم تجربه می‎ کند، قطعا می ‎تواند شریک راهبردی هر کشور عرضه ‎کننده انرژی از جمله ایران محسوب شود و همکاری با شرکت ‎های بزرگ چینی جنبه راهبردی برای شرکت ملی نفت ایران دارد.

این مقام مسئول همچنین گفت: ایفای نقش اعضای کنسرسیوم در طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی مطابق مفاد قرارداد است و هنوز به طور رسمی تغییری در آن ایجاد نشده است.

مصطفوی درباره طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: ایفای نقش اعضای کنسرسیوم توسعه دهنده این طرح مطابق مفاد قرارداد است و هنوز به طور رسمی، تغییری در مفاد قرارداد داده نشده است.

 وی با اشاره به سهم ۵۰,۱ درصدی توتال،  ۳۰ درصدی شرکت ملی نفت چین و ۱۹.۹ درصدی پتروپارس ایران افزود: در صورت تغییر مفاد قرارداد، اطلاع ‌رسانی لازم انجام می ‌شود.

در همین حال معاون وزیر در امور حقوقی و مجلس وزارت نفت گفت: توتال به ‌طور رسمی از قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی خارج نشده است.

شجاع‌ الدین بازرگانی گفت: توتال به ‌طور رسمی از قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی خارج نشده است و اگر این شرکت از قرارداد خارج شود از طریق وزارت نفت اعلام می‌ شود.

وی افزود:طبق مفاد قراردادی و حقوقی این شرکت از قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی خارج نشده است.

معاون وزیر در امور حقوقی و مجلس وزارت نفت تصریح کرد: شرکت ملی نفت چین اعلام کرده است که اگر توتال خارج شود، جایگزین این شرکت فرانسوی در قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی می ‌شود.

بازرگانی تصریح کرد: سهم توتال به شرکت چینی انتقال می ‌یابد و CNPC پروژه را اجرا می‌ کند، زیرا این شرکت چینی یکی از سه شرکت مشارکت کننده در کنسرسیوم فرانسوی-چینی- ایرانی است.

این در حالی است که پیش از این شرکت های چینی به دلیل سابقه بدی که در ایران داشتند، به عنوان شرکای غیر قابل اتکا و همچنین ناتوان شناخته می شدند. اما این بار مسئولین بر این باورند که شرکت های چینی می توانند نقشی مطلوب را در ایران ایفا کنند. به قولی چینی ها در صنعت نفت ایران به "کاچی به از هیچی" تبدیل شده اند و هر پروژه ای که می بینیم خارج از توان داخل است و هیچ شرکت بزرگ بین المللی حاضر به کار در آن نیست را دو دستی تقدیم چینی ها می کنیم.

این در حالی است که هم اکنون تولید کشور از میدان گازی پارس جنوبی در سطح قابل قبولی قرار دارد و به گفته مدیر عامل شرکت نفت و گاز پارس، تا پایان سال نیز 100 میلیون متر مکعب به تولید روزانه از این میدان افزوده خواهد شد.

هاتف فرج اللهی