به گزارش دیوان اقتصاد، این پژوهش توسط عباس میرشکاری استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و مونا عبدی دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی و در سه بخش شامل «مفهوم عدم‌النفع و قابلیت جبران آن در نظام حقوقی ایران»، «مفهوم بیمه‌های عدم‌النفع و اهمیت آن‌ها» و «مصادیق بیمه‌های عدم‌النفع و ارزیابی خسارت در این نوع بیمه‌ها» تهیه و تنظیم شده است.

بیمه‌های عدم‌النفع یا وقفه تجاری، یکی از کاربردی‌ترین بیمه‌های موجود در بازار بیمه‌ای بسیاری از کشورهاست که اهمیت آن‌ها در نظام اقتصادی و بیمهای غیر قابل انکار است. پذیرش و استفاده بیشتر از این نوع بیمه‌ها در نظام حقوقی ایران دارای اهمیت مضاعفی است و می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای پوشش و جبران این نوع خسارات در شرایط کنونی باشد. بر این اساس در گزارش پژوهشی بیمه‌های عدم‌النفع و اهمیت آن‌ها تلاش شده است تا با رویکرد توصیفی و تحلیلی و براساس روش مطالعات کتابخانه‌ای و بهره‌مندی از منابع خارجی مرتبط و آرای قضایی بیمه‌های عدم‌النفع، اهمیت آن‌ها و اصول و مقررات مربوط به نحوه ارزیابی خسارت در این نوع بیمه ها معرفی گردد.

ارائه بیمه‌های عدم‌النفع علاوه بر دو حوزه حقوق و اقتصاد، در سبد بیمه‌ای کشورها از منظر صنعت بیمه هم دارای اهمیت است. چراکه گذشته از جدید بودن، موضوع آن‌ها مهم‌ترین دارایی‌های تجاری افراد فعال در حوزه اقتصاد است و به واسطه تنوع بسیار زیاد موضوعات این نوع بیمه‌ها، دامنه ارائه خدمات بیمه‌ای در این زمینه نیز گسترده و متنوع است و بیمه‌گذاران بالقوه بسیاری را شامل می‌شود اما برای این‌که این نوع بیمه‌ها از سودآوری لازم برای صنایع بیمه‌ای برخوردار باشند ضروری است که به‌لحاظ حقوقی مقررات مربوط به این نوع بیمه‌ها به‌گونه‌ای تنظیم شود که سبب داراشدن ناعادلانه بیمه‌گذار نشود و شرکت‌های بیمه را نیز با خطر جبران بیش از حد خسارات روبرو نکند و تعادل لازم میان ریسک و زیان را برقرار کند. این گزارش در همین راستا براصول مهم و اثرگذار مرحله ارزیابی و محاسبه این نوع زیان‌ها و نیز نحوه تدوین مقررات آن تاکید دارد.

بر اساس یافته‌های این پژوهش، بیمه‌های عدم‌النفع به واسطه اهمیتی که در خصوص موضوع آن وجود دارد و نیز دشواری ارزیابی این خسارات و کارکردی که در اقتصاد جوامع دارد همواره مورد توجه متخصصان حقوقی بیمه قرار گرفته است و پیوسته بر مصادیق و دایره زبان‌های قابل جبران آن اضافه شده و خطرات بیشتری را تحت پوشش قرار داده است. با این وجود، در صنعت بیمه ایران این نوع از بیمه‌ها تنها توسط برخی از شرکت‌های بیمه آن هم در مورد خطرات ناشی از آتش‌سوزی ارائه می‌گردد. برای جبران نواقص و خلاهای موجود ضروری است که با بهره مندی از مطالعات تطبیقی و نیز بومی سازی مقررات این نوع بیمه‌ها با شرایط و نیازهای روز جامعه ایران و همچنین با تقویت زیر ساخت‌های آموزشی، فرهنگی و حقوقی در این زمینه تلاش گردد تا در ابتدا این نوع بیمه‌ها به خوبی برای شهروندان و فعالان اقتصادی شناسانده شود و از لحاظ حقوقی نیز به بررسی آسیب شناسی این نوع بیمه‌ها و در صورت نیاز اصلاح یا ارتقا مقررات بیمه‌ای در ارتباط با این نوع خاص از بیمه ها اقدام گردد. با توجه به دشواری ارزیابی خسارت عدم‌النفع و در نتیجه دشواری محاسبه و تعیین حق بیمه پرداختی در این نوع از بیمه‌ها، به کارگیری کارشناسان متخصص و ماهر در این حوزه نیز ضروری به نظر می‌رسد.

برای مشاهده و دریافت متن کامل گزارش پژوهشی «بیمه‌های عدم‌النفع و اهمیت آن‌ها» به بخش پژوهش تارنمای پژوهشکده بیمه و یا به نشانی https://www.irc.ac.ir/fa-IR/Irc/4946/Articles/view/14643/1627/ مراجعه فرمایید.