به گزارش دیوان اقتصاد، راه‌اندازی خط ریلی شلمچه-بصره از ۲۰ سال گذشته مطرح بوده و در این‌ سال‌ها همواره فرآیند پرفراز و نشیبی داشته، اما به دلایل متعدد از جمله حضور داعش در عراق تا نبود اعتبار و عدم توافق با عراق برای واگذاری اراضی مورد نیاز، هیچگاه مرحله اجرایی آن راه به جایی نبرده است.

با رفع این مشکلات، آغاز مطالعات نهایی و عملیات اجرایی پروژه ریلی شلمچه-بصره در سال ۱۴۰۰، به نتیجه تصمیمات مقامات عراقی موکول شده بود؛ به‌خصوص اینکه مسیر مورد نظر برای ساخت راه‌آهن میان دو کشور، به مین‌روبی نیاز داشت؛ همان زمان رستم قاسمی -وزیر فقید راه و شهرسازی- دیدارهایی با مسئولان عراقی داشت تا زمینه توافق با عراق در خصوص اتصال ریلی ایران با این کشور را فراهم کند.

همچنین وزیر راه و شهرسازی از آغاز عملیات اجرای مسیر ریلی راه‌آهن شلمچه-بصره و پل متحرک توسط دو کشور خبر داد و در عین حال اعلام شد که عراق وعده داده بابت احداث این پروژه ۲۱۵ میلیارد دینار عراقی هزینه کند و به انجام این پروژه در سال ۲۰۲۳ هم تاکید کرده است.

بدین‌ترتیب امروز عملیات اجرایی راه‌آهن شلمچه بصره با حضور معاون اول رئیس‌جمهور ایران و نخست وزیر عراق آغاز شد.

راه‌آهن در مسیر تکمیل حلقه مفقوده خط ریلی تهران-کربلا 

در این راستا سید میعاد صالحی، مدیرعامل راه‌آهن گفت: در دولت سیزدهم و از ابتدای حضورم در راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، تحقق دیپلماسی حمل و نقل ریلی هم در مسیر شمال به جنوب و هم کریدور شرق به غرب در دستور کار قرار گرفت. همچنین به‌منظور تکمیل حلقه مفقوده در مسیر تهران-کربلا که همان مسیر شلمچه-بصره است، جلسات متعددی را با طرف عراقی داشته‌ایم.  

وی افزود: یکی از موانع مختلف اجرای این پروژه این بود که محل اجرای این پروژه، محل عملیات کربلای پنج در دفاع مقدس بوده و مین‌های فراوانی در این منطقه همچنان وجود دارد. در طول ماه‌های اخیر، نزدیک به ۱۶۳۰ عدد مین، کشف کرده‌ایم که توانسته‌ایم حدود ۱.۴ کیلومتر، خط ریلی احداث کنیم و پروژه وارد خاک عراق شود.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در ابتدا حداکثر ۱۶ کیلومتر مین‌های به‌جا مانده از ایام دفاع مقدس بود که عملیات مین‌روبی را ایران بر عهده گرفته‌است. همچنین عملیات زیرسازی و روسازی، به‌طول حدود ۳۲ کیلومتر توسط طرف عراقی انجام می‌گیرد و و نهایتا پلی که روی اروندرود و در میان بصره ایجاد خواهد شد. با توجه به تخصص مهندسین کشورمان، احداث این پل را، ایران بر عهده گرفته‌است.

صالحی با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با طرف عراقی و توافق روی جزییات عملیات و اخذ نقشه دقیق مسیر، گفت: تیم مین‌روبی و همه‌ی تجهیزات ما در نقطه صفر مرزی کاملا آماده است. همچنین به جهت پیشبرد پروژه با توجه اینکه تمام مسیر در خاک عراق است، نیاز به مشارکت خوب طرف عراقی داریم.

۲۰۰ میلیون دلار برای تکمیل این پروژه در هیات دولت عراق مصوب شده است

وی در ادامه گفت: سکوی مسافری جدیدی در خاک عراق ساخته شده است و حجم قابل توجهی ریل نیز وارد کشور عراق کرده‌ایم و این اقدامات با توسعه ایستگاه مسافری‌ به شلمچه و اضافه کردن خطوط ادامه‌دار خواهد بود. مجموع کل پروژه طبق آنچه که در هیئت دولت عراق مصوب شده، حدود ۲۰۰ میلیون دلار است.

مدیرعامل راه‌آهن در یک برنامه تلویزیونی در خصوص برنامه زمانی تکمیل پروژه نیز اظهار کرد: طبق تفاهم امضاشده، برای کل پروژه بدون در نظر گرفتن مدت زمان ساخت پل، ۱۸ ماه در نظر گرفته شده است. در خصوص مدت زمان احداث پل بازشو نیز به‌طور موازی، پیش‌بینی ما بین ۱۸ ماه تا حداکثر ۲ سال است.

صالحی درباره تحویل زمین پروژه از طرف عراقی نیز گفت: ظرف روزهای آتی بنا است که این زمین تحویل ما داده شود و از زمان تحویل، حداکثر شش ماه زمان برای مین روبی در نظر گرفته‌ایم و به موازات آن طرف عراقی، عملیات زیرسازی و روسازی پروژه را انجام خواهد داد.

وی در رابطه با میزان ظرفیت مسافری و ترانزیتی و باری مسیر شلمچه - بصره افزود: هر خط ریلی بین ۸ تا ۱۰ میلیون تن امکان جابه‌جایی بار دارد و در حوزه مسافری نیز ظرفیتی حدود ۱۲ میلیون نفر پیش‌بینی می‌شود.

راه‌آهن شلمچه - بصره تا دو سال آینده به سرانجام می‌رسد

همچنین امروز مهرداد بذرپاش -وزیر راه و شهرسازی- در حاشیه بازدید از پایانه مرزی شلمچه، با اشاره به آغاز عملیات اجرایی خط ریلی شلمچه - بصره اظهار کرد: سعی می‌کنیم ظرف مدت یک و نیم تا دو سال این پروژه را به سرانجام برسانیم.

نخست‌وزیر عراق نیز با بیان این‌که اجرای خط راه‌آهن شلمچه – بصره راه را برای اجرای پروژه‌های بعدی هموار می‌کند، اظهار کرد: ما تلاش می‌کنیم از طریق این پروژه، پروژه اتصال به نجف اشرف و بعد اتصال به کربلای معلی را اجرا کنیم.