به گزارش دیوان اقتصاد، در حال حاضر، بسیاری از ساختارهای بنیادین حاکمیتی و فرهنگ ریسک مطلوب تحت مقررات توانگری مالی دوم[۱] وجود دارد. این ساختارها را می‌توان با ترکیب راهبردهای پایداری به جای بازنگری کامل چارچوب حاکمیت شرکتی، به‌روز نمود.

تدوین راهبرد پایداری[۲]

قبل از غوطه‌ور شدن در حوزه حاکمیت یا فرهنگ ویا تفکر در مورد سایر جنبه‌های پایداری و عوامل مرتبط با اقلیم، مانند ارزیابی‌ اهمیت[۳] یا افشای پایداری، مهم است شرکت‌ها، یک راهبرد پایداری روشنی تدوین نمایند. راهبرد پایداری به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا اهداف پایداری خود را در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت بیان کنند. این امر می‌تواند به کاهش عدم‌اطمینان در مورد چگونگی تحولات آینده، کمک کند. از منظر فرهنگ، هماهنگی راهبرد با مأموریت، چشم‌انداز و ارزش‌های شرکت، مهم است.

ملاحظات کلیدی برای راهبرد پایداری

یک راهبرد پایداری باید این موضوع را لحاظ کند که چگونه شرکت، عملکرد مالی کوتاه مدت را با اهداف پایداری بلندمدت، به گونه‌ای تعدیل نماید که در عینِ محافظت در برابر ریسک‌های مرتبط با اقلیم و پیروی از رویه‌های مسئولانه زیست‌محیطی و اجتماعی، سودآور باقی بماند. نگارندگان این مقاله معتقدند که یک راهبرد پایداری قوی، باید بر سه عنصر اصلی، استوار باشد: توانایی[۴]، چابکی[۵] و همسویی[۶]. توانایی، نشان‌دهنده شایستگی‌های درونی شرکت در درک و مدیریت ریسک‌ها است. چابکی، نشان‌دهنده توانایی شرکت در تعدیل و سازگاری است؛ چراکه زمان و داده‌ها، ما را به عدم‌قطعیت‌ها راهنمایی می‌کنند و درک ما را بیشتر می‌نمایند. همسویی، نه تنها منعکس‌کننده انطباق با مقررات است، بلکه نمایان‌گر چگونگی همسویی راهبرد با ماموریت، چشم‌انداز و ارزش‌های شرکت و نیز نیازهای مشتریان آن است.

ملاحظات کلیدی شامل موارد ذیل می‌شود:

• تغییر اقلیم: شرکت‌ها باید در کنار لحاظ اثرگذاری اقدامات شرکتی خود بر اقلیم، ریسک‌هایی را که تغییرات اقلیم برای کسب و کارشان ایجاد می‌کنند، نیز در نظر بگیرند. از این رویه، با عنوان ارزیابی[۷] «اهمیت مضاعف»[۸] یاد می‌شود که به دیدگاه‌های «بیرون به درون»[۹] و «درون به بیرون»[۱۰] بر اساس فعالیت‌های جاری، نظر می‌افکند. ارزیابی اولیه ریسک باید شرکت را قادر سازد تا حوزه‌هایی را که فعالیت‌های فعلی با ماموریت، چشم‌انداز آینده یا ارزش‌های آن، ناهمسو است، شناسایی کند. هرگونه تغییر آتی نیز باید در راهبرد پایداری، گنجانده شود.

• سایر عوامل پایداری: راهبرد پایداری باید گسترده‌تر از تغییرات اقلیم باشد. بسیاری از شرکت‌ها، در راهبردهای پایداری خود، عوامل محیطی دیگری همچون ریسک تنوع زیستی را علاوه بر عوامل اجتماعی مانند عدالت و شمول مالی[۱۱]، در نظر می‌گیرند. اصول اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs)[۱۲] و ابتکار مالی برنامه محیط زیست سازمان ملل (EP)[۱۳] برای بیمه پایدار[۱۴]، می‌توانند به عنوان نقشه‌راهی به منظور درک اینکه بیمه و بخش اتکائی می‌تواند اثرگذار باشد، استفاده شوند.

• رویکرد کل‌نگر: در تعریف راهبرد، لحاظ این موضوع که چگونه شرکت می‌خواهد توسط ذی‌نفعان کلیدی از جمله سرمایه‌گذاران، مشتریان، تأمین‌کنندگان و کارکنان، دیده شود، مهم است. پایداری باید در تمام واحدهای تجاری و در کل سازمان در نظر گرفته شود. اطمینان از یکپارچگی در سراسر سازمان و واحدهای تجاری اهمیت دارد. به عنوان مثال، معیارهای پایداری باید به طور منسجم در راهبردهای سرمایه‌گذاری، بیمه‌گری و در ارتباط با تأمین‌کننده، در نظر گرفته شود تا از این‌که واحدهای تجاری در جهت یک هدف مشترک، در حال فعالیت هستند، اطمینان حاصل شود.

• تمرکز بر ریسک‌ها و فرصت‌ها: راهبرد باید ریسک‌های کلیدی و نحوه کاهش آنها را در نظر بگیرد، اما درعین‌حال، باید هدف آن کمک به شرکت در شناسایی فرصت‌های کلیدی در فضای پایداری و نحوه ارائه آنها باشد. برخی از شرکت‌ها، ممکن است تصمیم بگیرند که به عنوان رهبران بازار در فضای پایداری دیده شوند و فعالانه برای آن تلاش نمایند، در حالی که سایر شرکت‌ها ممکن است به سادگی از رویکردی محافظه‌کارانه‌ استفاده کنند. با این حال، همانطور که بازار به پیش می‌رود، برای همه شرکت‌ها مهم است که سازگار شوند یا ریسک عقب‌ماندگی را بپذیرند.

مطالعه موردی: سوئیس ری[۱۵]

در سال‌های اخیر، شرکت‌های بیشتری شروع به بیان راهبردهای پایداری خود و انتشار افشای پایداری، کرده‌اند. شرکت سوئیس‌ری، یک نمونه از آنها است. گزارش پایداری ۲۰۲۳ این بیمه‌گر اتکایی[۱۶] نشان می‌دهد که چگونه راهبرد پایداری آن با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل هماهنگ است. این گزارش دو ستون کلیدی را تحت راهبرد پایداری شرکت، برجسته می‌کند که به‌طورویژه، متمرکز بر پیشبرد انتقال به خالص صفر[۱۷] و ایجاد تاب‌آوری اجتماعی[۱۸] است. به صورت سالانه، شرکت اتکائی سوئیس‌ری فعالیت‌های خود را در ارتباط با پرتفوی بیمه‌گری و سرمایه‌گذاری خود در اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، را عرضه می‌کند و تأثیرات دنیای واقعی را با استفاده از شاخص‌های داخلی استاندارد و از پیش‌تعریف‌شده، ارزیابی می‌نماید. این رویکرد جامع و منسجم می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر شرکت ها باشد.

حاکمیت تحت مقررات توانگری مالی دوم

شرکت‌های بیمه به لطف الگوهای مدیریت ریسک قوی که تحت مقررات توانگری مالی دوم ایجاد شده‌ است، در موقعیت مناسبی برای ادغام عوامل پایداری در چارچوب‌های حاکمیتی و مدیریت ریسک خود قرار دارند. عناصر کلیدی در تعبیه عوامل پایداری در چارچوب حاکمیتی به شرح زیر است:

• شایستگی‌ها و ارتباطات: مهم است، ذینفعان کلیدی شرکت از جمله هیئت مدیره، آموزش ببینند تا اطمینان حاصل شود که ریسک‌های مربوط به اقلیم را درک نموده و دانش ارزیابی آنها را دارند. ضروری است که هیئت مدیره، کمیته‌ها و مدیریت ارشد، ریسک‌هایی را که تغییرات اقلیم ایجاد می‌کنند، درک نموده و به طور مناسب مدیریت کنند، از جمله در فرآیند تصمیم‌‌گیری راهبردی. آموزش باید شامل یک نمای کلی از ریسک‌های مرتبط با اقلیم و پایداری، علاوه بر ریسک‌های خاص صنعت باشد. بسته به تعهدات بیمه‌ای، دارایی‌ها و محیط عملیاتی شرکت، ریسک‌هایی که بیمه‌گزاران عمر، سلامت و غیرزندگی با آن مواجه هستند، می‌تواند بسیار متفاوت باشد.

درک ما از ریسک‌های اقلیم و پایداری و چگونگی ادغام آنها در بیمه‌گران و بخش اتکائی، به سرعت در حال تکامل است. آموزش و شایستگی‌ها «یک‌باربرای‌همیشه» نیستند، بلکه یک «بازبینی و بازنگری» سالانه برای همه کارکنان هستند. مؤسسه و دانشکده آکچوئرها (IFoA)[۱۹] اخیراً یک هشدار برای ریسک[۲۰] منتشر کرده است که بر تکامل سریع داده‌ها و خطرات ناشی از دست کم گرفتن ریسک‌های اقلیمی هنگام بهره‌برداری از سناریوهای اقلیمی منتشرشده، تأکید دارد. کارکنان باید در درک چالش‌ها و محدودیت‌های سناریوها (و همه سنجه‌‎های پایداری) شایستگی داشته باشند و اطمینان حاصل کنند که پیامدهای آنها در ارتباطات داخلی و خارجی، واضح و روشن است.

· نقش‌ها و مسئولیت‌ها: تعریف نقش‌ها و مسئولیت‌ها برای ریسک تغییرات اقلیم، به منظور حصول اطمینان از اینکه سازمان می‌تواند به طور موثر این خطرات را مدیریت کند، بسیار مهم است. «راهنمای مسئولیت‌های شرکت‌های بیمه و بخش اتکائی در ارتباط با ریسک تغییر اقلیم»[۲۱]، که توسط بانک مرکزی ایرلند (CBI)[۲۲] منتشر شده است، به طور خاص تأکید می‌کند که این بانک انتظار دارد، مسئولیت شناسایی و مدیریت ریسک‌های مالی و عملیاتی ناشی از تغییرات اقلیم به مدیران ارشد مربوطه، اختصاص یابد و آن وظایف و مسئولیت‌ها به طور روشن، مستندسازی و درک شده باشند.

· مدیریت ریسک: پایداری و ریسک‌های مرتبط با اقلیم، باید در چارچوب مدیریت ریسک موجود گنجانده شوند. بیمه‌گران و بخش اتکائی، چارچوب‌های مدیریت ریسک قوی را تحت توانگری مالی دوم ایجاد کرده‌اند، از جمله بیانیه‌های موردتأیید هیئت مدیره مربوط به اشتهای ریسک، سیاست‌های مرتبط با ریسک و گزارش‌گری و رصد منظم ریسک. سیاست‌های ریسک باید به‌روزرسانی شوند تا ریسک‌های اقلیم و پایداری و نیز هر شاخص ریسک مرتبط، اطلاعات مدیریت و بسته‌های ریسک هیئت مدیره را منعکس کنند. این امر به ویژه درمورد ریسک‌های مهم[۲۳] شناسایی‌شده، اهمیت دارد. نگارندگان مقاله توصیه می‌کنند، ریسک‌های پایداری با درک نقش آنها به‌عنوان محرک‌های ریسک‌های موجود به جای ریسک‌های جدید یا خاص، در چارچوب مدیریت ریسک، ادغام شوند. همچنین، مهم است که در مورد چگونگی تحقق عدم‌قطعیت‌های مرتبط با اقلیم و ریسک‌های مرتبط با پایداری در آینده، تأمل شود. این عدم‌قطعیت‌ها و اثرات بالقوه کلیدی باید در محرک‌های ریسک[۲۴]، گنجانده و سپس، ضروری است، رصد شوند.

مطالعه موردی: طرح مشتری انگلستان

این مطالعه موردی به بررسی یک طرح مرتبط با مشتریان عمر در انگلستان می‌پردازد که هدف آن، بررسی انطباق با انتظارات نهاد نظارتی این کشور در رابطه با ریسک‌های مرتبط با اقلیم و گنجاندن ریسک‌های تغییر اقلیم در چارچوب مدیریت ریسک است. این شرکت در مراحل اولیه سفر پایداری[۲۵] خود بود و توصیه‌ها، این موضوع را نشان می‌دهند. پس از بررسی اسنادی[۲۶] و چند مصاحبه با ذی‌نفعان کلیدی، پیشنهادهای زیر به مشتری ارائه شد:

• آموزش هیئت مدیره: اطمینان حاصل کنید که هیئت مدیره از آموزش و دانش کافی در مورد ماهیت منحصر به فرد ریسک‌های مرتبط با اقلیم، برخوردار است.

• راهبرد اقلیم: با لحاظ اهداف بلندمدت پایداری شرکت، یک راهبرد اقلیمی مورد تأیید هیئت مدیره تدوین نمایید.

• نظارت بر شواهد: مباحث مرتبط با اقلیم را به عنوان دستورکار ثابت جلسات هیئت مدیره و کمیته ریسک[۲۷] قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که گزارش‌های هیئت مدیره، اطلاعاتی در مورد مدیریت و کنترل ریسک تغییرات اقلیم، داشته باشد.

• نقش‌ها و مسئولیت‌ها: یک مدیر اجرائی ارشد باید به عنوان مسئول پایداری و ریسک‌های مرتبط با اقلیم، شناخته شود. بسته به ماهیت ریسک‌ها، این مسئولیت می‌تواند بر دوش یک یا چند کارمند ارشد باشد. اطمینان حاصل کنید که مسئولیت‌ها، مستندسازی ‌شوند و منبع و تخصص تعیین‌‌شده برای مدیریت ریسک‌های مرتبط با اقلیم نیز به طور مداوم، مستند می‌شوند.

• تعبیه در تصمیم‌گیری‌ها: مواردی را در کلیه گزارش‌های هیئت مدیره که به طور سازنده‌ای پیشنهادها را از منظر پایداری، به چالش می‌کشد، بگنجانید و از این طریق،‌ اطمینان حاصل نمایید که عوامل پایداری به عنوان بخشی از تصمیمات هیئت مدیره در نظر گرفته می‌شود.

• میزان پیشرفت را مستندسازی نمایید: اسناد از جمله صورتجلسه هیئت مدیره و کمیته ریسک را برای اثبات اجرای طرح‌های مدیریت ریسک اقلیم و توسعه راهبردهای پایداری، تهیه و حفظ کنید. پیشرفت‌ها باید ردیابی و به طور منظم به هیئت مدیره گزارش شوند، به ویژه اگر بین اشتهای ریسک و ریسک فعلی، عدم‌انطباق وجود داشته باشد.

• ارزیابی مستمر: ریسک‌های مرتبط با اقلیم شرکت را تفسیر و مستند نمایید، از جمله در مواردی که هیئت مدیره به این نتیجه رسیده است که شرکت در معرض ریسک‌های مهم مرتبط با اقلیم، قرار نگرفته است. به نظارت منظم بر اهمیت این مواجهه‌ها با ریسک، ادامه دهید. در مواردی که ابهامات عدیده‌ای در رابطه با ریسک‌های خاص وجود دارد، باید محرک‌ها را شناسایی نمایید تا مشخص شود در کجا تغییراتی در پروفایل ریسک[۲۸]، به وجود آمده است.

فرهنگ ریسک

هدف، نشان دادن تعهد به راهبرد پایداری در سراسر سازمان است، که به ناچار از بالا به پایین هدایت می‌شود. بانک مرکزی ایرلند (CBI)[۲۹] در رهنمودهای خود در مورد ریسک‌های تغییر اقلیم برای بیمه‌گران و بخش اتکائی، خاطرنشان کرد که این هدایت از بالا، باید به گونه‌ای باشد که بر مدیریت ریسک تغییرات اقلیم، تاکید مناسبی داشته باشد[۳۰].

هیئت مدیره و تیم مدیریت ارشد باید در قبال راهبرد پایداری شرکت، از جمله دستیابی به اهداف پایداری، پاسخگو باشند. نظارت و گزارش منظم در برابر اهداف باید در کل سازمان، قابل‌مشاهده و شفاف باشد.

همپوشانی قابل‌توجهی بین آنچه که ساختارهای حاکمیتی مطلوب را ایجاد می‌کند و آنچه فرهنگ ریسک استواری را رقم می‌زند، وجود دارد. در هنگام حصول اطمینان از اینکه فرهنگ ریسک و هدایت از بالا، تأکید کافی بر پایداری دارند، باید موارد زیر در نظر گرفته شود:

• رهبری: شرکت باید راهبرد پایداری تعریف‌شده‌ای داشته باشد و مدیریت ارشد باید از آن، حمایت کند و اقداماتی را انجام دهد که با این راهبرد، همسو باشد. میزان تعهدات رهبریِ شرکت به این راهبرد، بر فرهنگ ریسکی که در تمام سطوح سازمان نفوذ می‌کند، تأثیر خواهد گذاشت.

• حکمرانی: مسئولیت‌ها و تعهدات در رابطه با تغییر اقلیم و پایداری باید به وضوح، تعریف شود. باید سیاست‌هایی برای حمایت از راهبرد پایداری وجود داشته باشد و انطباق با این سیاست، باید رصد شود. بسته‌های اطلاعاتی مدیریتی باید شامل جزئیات در مورد عوامل اقلیم و پایداری باشد. ساختار حاکمیتی برای عوامل پایداری باید به خوبی مستقر شوند و در سراسر سازمان، قابل مشاهده باشند.

• شایستگی: شرکت باید با تخصیص منابع و تخصص کافی به راهبرد پایداری خود، از طریق استخدام و آموزش، تعهد خود را به این راهبرد نشان دهد.

• تصمیم‌گیری: ریسک‌ها و فرصت‌های اقلیمی و پایداری، باید به اندازه کافی در طول فرآیند تصمیم‌گیری در نظر گرفته شوند و در سراسر سازمان قابل‌مشاهده باشند. باید به دیدگاه بیرون-به-درون و درون-به- بیرون، التفات نمود. همسویی فرآیند ارزیابی اجرایی و سیاست پاداش‌دهی، هم‌گام با راهبرد پایداری، نیز بسیار مهم است.

انطباق با اهداف متغیر

تغییرات اقلیمی، حوزه‌ای به سرعت در حال تکامل است و تکامل دانش اقلیم و درک گسترده‌تر ما، تقریباً از سناریوهای منتشره شرکت‌های خدمات مالی، پیشی می‌گیرد. ‌هم‌اکنون دانشمندان به شدت هشدار می‌دهند که دما با سرعت بالاتری در حال افزایش است و ممکن است نقاط اوج، زودتر از آنچه در ابتدا انتظار می‌رفت، رخ دهد.

مؤسسات، دانشمندان و دانشگاهیان و نهادهای حرفه‌ای مالی متمرکز بر حوزه اقلیم، از جمله مؤسسه و دانشکده اکچوئری، این موضوع را در تعدادی از انتشارات اخیر خود، برجسته نموده‌اند. مهم است، هیئت مدیره و مدیریت ارشد بدانند شرکت در مسیر [تحول] قرار دارد و چالش‌ها و محدودیت‌های الگو‌ها و داده‌های ارائه‌شده به آنها، را درک نمایند. عدم‌قطعیت‌های گسترده، به این معنا است که راهبردها ممکن است نیاز به سازگاری سریع با شواهد و دستورالعمل‌های جدید داشته باشند. به منظور حصول اطمینان از حفظ قدرت ساختار حاکمیتی، گفتمان باز و شفاف در مورد این مسیر، ضروری است. این امر به بهترین وجهی با حصول اطمینان از شایستگی‌های همه کارکنان و فرهنگ ارتباطی شفاف درباره نتایج و محدودیت‌ها، به دست می‌آید. ارتباطات شفاف و صادقانه بیرونی نیز برای پیشگیری از شستشوی سبز[۳۱] و در عین حال تأکید بر گام‌های مثبت در مدیریت ریسک‌های کلیدی و مشارکت در فرصت‌ها، حیاتی است.

نتیجه‌گیری

در نتیجه، برای صنعت بیمه و اتکائی، تعبیه پایداری در چارچوب‌های حاکمیتی و فرهنگ ریسک باید شامل ادغام با ساختارهای موجود تحت مقررات توانگری مالی دوم، به جای یک بازنگری و تحول ریشه‌ای و کامل باشد. توسعه راهبرد پایداری و اطمینان از انسجام آن در سراسر سازمان، برای درک ریسک‌ها و فرصت‌ها و ایجاد فرهنگ ریسک قوی، اهمیتی دوچندان دارد. یک راهبرد پایداری قوی، منعکس‌کننده سه عنصر اصلی توانایی، چابکی و همسویی است.

نگارندگان توصیه می‌کنند، ریسک‌های پایداری را با درک نقش آنها به‌عنوان محرک‌های ریسک‌های موجود به جای ریسک‌های جدید یا خاص، در چارچوب مدیریت ریسک، ادغام شوند. از طریق تعبیه عوامل پایداری در چارچوب‌های حاکمیتی و فرهنگ بنگاه، شرکت‌ها در موقعیت بهتری قرار می‌گیرند تا از عدم قطعیت و تغییرات آینده، با توجه به تغییرات اقلیم و عوامل پایداری عبور کنند.

[۱] Solvency II

[۲] Sustainability Strategy

[۳] Materiality assessment

[۴] Ability

[۵] Agility

[۶] Alignment

Materiality assessment[7]: ارزیابی اهمیت برای کمک به شرکت در شناسایی و درک اهمیت نسبی موضوعات خاص محیط‌زیستی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) و پایداری طراحی شده است [منبع: کانسرویس ای.اس.جی].

[۸] Double materiality

[۹] Outside-in

[۱۰] Inside-out

[۱۱] Financial inclusion

[۱۲] UN. The 17 Goals. Sustainable Development Goals. Retrieved 16 August 2024 from https://sdgs.un.org/goals.

[۱۳] UN Environment Programme

[۱۴] UNEP FI. Principles for Sustainable Insurance. Retrieved 16 August 2024 from https://www.unepfi.org/insurance/insurance/.

[۱۵] Swiss Re

[۱۶] Swiss Re. Sustainability Report 2023. Retrieved 16 August 2024 from https://www.swissre.com/dam/jcr:52d75760-2c43-4d96-be2f-0514382ac51a/2023-sustainability-report-en.pdf.

[۱۷] Net-zero transition

[۱۸] Social resilience

[۱۹] The Institute and Faculty of Actuaries

[۲۰] IFoA (6 June 2024). Risk Alert: Climate Change Scenario Analysis. Retrieved 16 August 2024 from https://actuaries.org.uk/media/ue4hdq3l/risk-alert-climate-change-scenario-analysis.pdf.

[۲۱] Guidance for (Re)Insurance Undertakings on Climate Change Risk

[۲۲] Central Bank of Ireland

Material risk[23]:‌ عنوانی است که (معمولاً در یک زمینه نظارتی خاص) نشان می دهد که یک ریسک خاص برای یک سازمان از اهمیت کافی برخوردار است که باید با رعایت حداقل معیارهای معین مدیریت شود [منبع: اپن ریسک منیوال].

[۲۴] Risk trigger

[۲۵] Sustainability journey

Desktop review[26]: بررسی اسنادی، یک ارزیابی با دامنه محدود است که شامل بازدید و بازرسی محل [ریسک] نمی‌شود [منبع: ECA Risk Management].

[۲۷] Risk Committee

[۲۸] Risk profile

[۲۹] Central Bank of Ireland

[۳۰] CBI (March 2023). Guidance for (Re)Insurance Undertakings on Climate Change Risk. Retrieved 16 August 2024 from https://www.centralbank.ie/docs/default-source/regulation/industry-market-sectors/insurance-reinsurance/solvency-ii/requirements-and-guidance/guidance-re-insurance-undertakings-on-climate-change-risk.pdf?sfvrsn=a232991d_6.

Greenwashing [31]: شستشوی سبز، فرآیند انتقال یک تصور نادرست یا اطلاعات گمراه‌کننده در مورد اینکه محصولات یک شرکت از نظر محیطی، سالم هستند [منبع: اینوستوپدیا].