به گزارش دیوان اقتصاد، بنابر گزارش تحلیلی آمار عملکرد بازار بیمه در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۳ (بر اساس ارقام خوداظهاری شرکتهای بیمه در سامانه سنهاب) به ترتیب حدود ۲۱۶.۸ و ۹۸.۲ همت حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی داشته است.
جزئیات این گزارش به شرح زیر آمده است:

الف- حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی
حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی به ترتیب حدود ۲۱۶.۸ و ۹۸.۲ همت (هزار میلیارد تومان) است.

مبالغ حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی نسبت به ۶ ماهه اول سال گذشته به ترتیب ۵۹.۷ و ۵۴.۷ درصد رشد دارد.

حق بیمه تولیدی رشته‌های بیمه درمان و زندگی  به ترتیب با ۴۳.۷ درصد و ۱۲.۴ درصد سهم از حق بیمه و رشد حق بیمه معادل ۸۴.۹ درصد و ۶۸.۱ درصد، موجبات رشد ۵۹.۷ درصدی حق بیمه تولیدی بازار در این مدت را فراهم آورده اند.

رشد ۵۹.۷ درصدی حق بیمه تولیدی بازار بیشتر متأثر از عملکرد شرکت‌های بیمه دی، ملت و کوثر به ترتیب با ۱۱.۶، ۶.۹ و ۶ درصد سهم از حق بیمه و رشد حق بیمه آنها بین ۷۶ تا ۶۷۷.۴ درصد بوده است.

رشد بالای ۵۴.۷ درصدی خسارت پرداختی، بیشتر ناشی از عملکرد رشته‌ درمان و زندگی به ترتیب با سهم ۴۳.۸ و۱۰ درصد از خسارت پرداختی و رشد بالای خسارت پرداختی به ترتیب  معادل ۶۰.۳ و ۶۸.۲ درصد بوده است.

شرکت‌های بیمه دانا، دی، پارسیان ، البرز، کوثر، سینا، معلم، سامان و ما با سهم عمده از خسارت پرداختی بازار بیمه (از ۱۴ تا ۲.۲ درصد و در مجموع با ۵۰.۱ درصد سهم) و برخورداری از رشد بالای خسارت پرداختی (بین ۵۵.۳  تا ۱۷۱.۸ درصد)، موجبات اصلی رشد ۵۴.۷ درصدی خسارت پرداختی در بازار بیمه را فراهم آورده‌اند.

ب- نسبت خسارت
نسبت خسارت بازار با ۱.۵ واحد کاهش در مقایسه با ۶ ماهه اول سال قبل به ۴۵.۳ درصد رسیده است. البته در محاسبه این نسبت (حاصل تقسیم خسارت پرداختی به حق‌بیمه تولیدی ضربدر ۱۰۰)، مبالغ خسارت‌های معوق، ذخایر حق‌بیمه، کارمزد شبکه فروش و هزینه‌های اداری- عمومی شرکت‌های بیمه در نظر گرفته نمی‌شود.

۴ رشته‌ اعتبار (با ۱۲۹.۱%)، بدنه اتومبیل (با ۸۳.۷%)، وشخص ثالث و مازاد (با ۵۳.۳%) و درمان (با ۴۵.۴) نسبت خسارتی بالاتر از بازار بیمه (با ۴۵.۳ %) داشتند.

به طور ویژه، نسبت خسارت ۵ شرکت بیمه نوین (۷۱.۶%)، زندگی باران (۷۱.۴%)، آسماری (۶۴.۵ %)، سینا (۶۳.۲ %) و معلم (۶۱.۶ %) به مراتب بالاتر از سطح بازار بیمه (با ۴۵.۳%) می باشد.

ج- سهم شرکت‌ها و رشته‌های بیمه در بازار
سهم بخش غیردولتی از حق بیمه تولیدی و خسارت پرداختی صنعت بیمه، به ترتیب ۸۱.۱ و ۷۶.۵ درصد است. البته سهم شرکت‌ها (بخش دولتی و غیردولتی) و رشته‌های بیمه در دوره‌های زمانی کمتر از یک سال معمولاً با تغییرات زیادی همراه است، لذا در تحلیل سهم از پورتفوی بازار بیمه باید این موضوع را مورد توجه قرار داد.

در بررسی سهم شرکت‌های بیمه در بازار، ۱۰ شرکت بیمه ایران (با ۱۹%)، دانا (با ۱۱.۷%)، دی (با ۱۱.۶%)، آسیا (با ۹%)، ملت (با ۶.۹%)، البرز (با ۶.۴%)، کوثر (با  ۶%)، پارسیان (با ۴%)، پاسارگاد (با ۳.۷%) و سینا (با ۳.۲%) در مجموع ۸۱.۴ درصد از حق بیمه تولیدی بازار را به خود اختصاص داده و ۱۸.۶ درصد مابقی حق بیمه، توسط ۱۹ شرکت بیمه دیگر تولید شده است.

سهم شرکت‌های بیمه از خسارت پرداختی بازار به طور عمده به ۸ شرکت‌ بیمه ایران (با ۲۳.۵%)، دانا (با ۱۴%)، آسیا (با ۱۰.۳%)، دی (با ۸.۳%)، پارسیان (با ۵.۳%)، البرز (با ۵.۲%)، کوثر (با ۵.۱%) و سینا (با ۴.۵%) تعلق دارد (در مجموع با ۷۶ درصد) و ۲۴ درصد خسارت‌ها نیز توسط ۲۱ شرکت بیمه دیگر پرداخت شده است.

سهم ۴ رشته بیمه درمان، شخص ثالث-مازاد، زندگی و بدنه اتومبیل به ترتیب با ۴۳.۷، ۲۳، ۱۲.۴ و ۵ درصد (در مجموع ۸۴%) از پرتفوی حق بیمه تولیدی در بازار است (۱۶ درصد مابقی حق بیمه به ۱۲ رشته دیگر اختصاص دارد).

بیشترین سهم از خسارت پرداختی در بازار بیمه همچنان به ۴ رشته درمان، شخص ثالث-مازاد، زندگی و بدنه اتومبیل به ترتیب با ۴۳.۸، ۲۷، ۱۰ و ۹.۲ درصد (در مجموع ۹۰%) اختصاص دارد (۱۰ درصد مابقی خسارت در ۱۲ رشته دیگر پرداخت شده است).

پوشش ریسک‌های مرتبط با وسایل نقلیه (با صدور بیمه‌نامه‌های شخص ثالث-مازاد، بدنه اتومبیل و حوادث راننده) موجبات اختصاص ۳۱.۵ درصد از حق بیمه تولیدی و ۳۹.۷ درصد از خسارت پرداختی بازار را فراهم آورده است.

د- تعداد بیمه نامه صادره و تعداد (موارد) خسارت پرداختی
در شش ماهه اول سال، بیش از ۳۸.۷ میلیون بیمه نامه صادر و ۳۹.۶ میلیون فقره خسارت پرداخت شده است.

تعداد بیمه نامه‌های صادره و تعداد موارد خسارت پرداختی نسبت به ۶ ماهه اول سال قبل، به ترتیب ۹.۷ و ۱۵ درصد رشد داشته است.

علت اصلی رشد ۹.۷ درصدی تعداد بیمه نامه‌های صادره در بازار، متأثر از رشد این تعداد در  رشته درمان و حوادث در مجموع با ۹.۱ درصد سهم (هر یک به ترتیب با سهم ۴.۸ و ۴.۳ درصد) از کل بیمه نامه‌ها و نرخ رشد ۲۹۲.۲ درصدی در رشته درمان و ۳۰.۸ درصدی در رشته حوادث بوده است.

رشد ۱۵ درصدی تعداد خسارت‌های پرداختی بازار، در اصل به دلیل افزایش ۱۵.۲ درصدی این تعداد در رشته درمان با سهم ۹۲.۹ درصد و رشد ۲۵.۲ درصدی رشته بیمه زندگی با سهم ۳.۵ درصدی از کل تعداد خسارات پرداختی بازار است.

در رشته درمان نیز بیشتر متأثر از فعالیت بیمه دی (با سهم ۴۰.۹ درصدی از تعداد موارد خسارت‌ بیمه درمان) است، به نحوی که رشته درمان این شرکت با ۹۹.۷ درصد سهم از کل تعداد موارد خسارت‌، در مقایسه با سال قبل، ۷.۹ درصد رشد داشته است.

در رشته‌های بیمه اشخاص (شامل حوادث، درمان و زندگی)، بیمه نامه هم به صورت گروهی و هم به صورت انفرادی صادر می شود ولی تعداد بیمه شدگان تحت پوشش این گونه بیمه نامه‌ها در محاسبات دخالت داده نمی‌شوند و فقط تعداد بیمه‌نامه‌های صادره ملاک عمل قرار می گیرد. براین اساس، تعداد بیمه‌نامه صادره (تعداد قراردادهای بیمه) در مقایسه با حق بیمه تولیدی به مراتب کمتر است و این شاخص برای سه رشته مذکور، شاخص معناداری نیست. با این وجود، از آنجا که در تمام رشته‌های بیمه (به جز سه رشته مذکور)، از تعداد بیمه نامه صادره استفاده می‌شود، طبق رویه قبل برای رشته‌های گروهی نیز از تعداد بیمه نامه صادره استفاده شده است. وفق توضیحات فوق، در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۳، با وجود آن که حق بیمه تولیدی رشته‌های بیمه درمان، زندگی و حوادث به ترتیب ۸۴.۹، ۶۸.۱ و ۴۰.۹ درصد رشد داشته‌اند. تعداد بیمه نامه صادره درمان و حوادث با ۲۹۲.۹ و ۳۰.۸ درصد رشد و در رشته زندگی با ۱.۳ درصد کاهش مواجه بوده است. از طرف دیگر تورم نیز می تواند نقش اساسی در افزایش حق بیمه ایفا نماید.

با توجه به رشد ۶۰.۳ درصدی خسارت پرداختی درمان نسبت به مدت مشابه سال قبل، تعداد موارد خسارت این رشته، ۱۵.۲ درصد افزایش داشته است که علت عمده رشد کم در تعداد موارد خسارت درمان نسبت به مبلغ خسارت پرداختی، برداشت نادرست شرکت‌های بیمه در ثبت تعداد پرونده‌های خسارت درمان به جای تعداد حواله‌های پرداختی در این رشته است.

هـ- ارزش بیمه نامه، سرانه خسارت پرداختی و سرانه تعداد خسارت
«ارزش بیمه نامه» عبارت است از: نسبت حق بیمه تولیدی به تعداد بیمه نامه صادره که نشانگر متوسط حق بیمه تولیدی در هر بیمه نامه است. در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۳، این میزان به نحو کلی در بازار بیمه ۵۶.۱ میلیون ریال است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴۵.۶ درصد رشد نشان می دهد. همچنین طی این دوره، “ارزش بیمه نامه” در رشته‌های بیمه نفت و انرژی، هواپیما، کشتی و اعتبار به ترتیب حدود ۲۳.۳، ۱۴، ۲.۷ و ۱.۷ میلیارد ریال و در سایر رشته‌ها به مراتب کمتر می باشد.

«سرانه خسارت پرداختی» که حاصل تقسیم خسارت پرداختی به تعداد موارد خسارت است، حاکی از متوسط مبلغ پرداختی در هر مورد خسارت می باشد. این نسبت در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۳، معادل ۲۴.۸ میلیون ریال است که ۳۴.۴ درصد در مقایسه با دوره مشابه سال قبل افزایش نشان می دهد. به علاوه در این مدت، “سرانه خسارت پرداختی” در رشته‌های بیمه نفت و انرژی، هواپیما، کشتی، باربری، حوادث راننده و آتش سوزی به ترتیب حدود ۱۹.۷، ۷.۸، ۷.۱، ۲.۲، ۱.۲ و ۱.۱ میلیارد ریال و در سایر رشته‌ها به مراتب پایین‌تر است.

«سرانه تعداد خسارت» که از نسبت تعداد موارد خسارت به تعداد بیمه نامه صادره به دست می‌آید، مبیّن آن است که به طور متوسط در هر بیمه‌ نامه چه تعداد خسارت پرداخت شده است. طی ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۳، این نسبت در بازار بیمه معادل ۱ واحد است (نسبت به دوره مشابه سال قبل بدون تغییر بوده است). اما در رشته‌ بیمه درمان حدود ۱۹.۸ واحد بوده و در سایر رشته‌های بیمه به مراتب کمتر از یک واحد است.