در دهههای اخیر، مشارکت زنان در آموزش عالی در ایران به شکل چشمگیری افزایش یافته است، اما این رشد قابلتوجه در زمینهی اشتغال بازتاب نداشته است. بهویژه، زنان تحصیلکرده بهرغم دستیابی به مدارک دانشگاهی با نرخ بیکاری بالایی مواجه هستند.
اختصاصی/ بازار کار ایران با زنان تحصیلکرده بد تا کرد
اختصاصی/ بازار کار ایران با زنان تحصیلکرده بد تا کرد
به گزارش دیوان اقتصاد؛ در تابستان ۱۴۰۳، این مشکل به شکل حادی نمایان شده است، زیرا آمارها نشان میدهند بیش از نیمی از بیکاران تحصیلکرده در کشور را زنان تشکیل میدهند.
بررسی آماری و تحلیل وضعیت زنان
در تابستان ۱۴۰۳، تعداد کل بیکاران به ۲ میلیون و ۴۶ هزار نفر رسید. از این میان، حدود ۹۰۰ هزار نفر فارغالتحصیل آموزش عالی بودند. این آمار نشان میدهد که زنان تحصیلکرده سهم چشمگیری در میان بیکاران دارند؛ به طوری که از هر دو نفر بیکار دانشگاهرفته، یک نفر زن است. چنین ارقامی بیانگر مشکلات ساختاری عمیق در بازار کار ایران برای زنان تحصیلکرده است.
در مقایسه، نسبت زنان بیکار به کل بیکاران نشان میدهد که از هر سه نفر بیکار، یک نفر زن است. این شکاف بین بیکاری زنان تحصیلکرده و زنان دیگر به روشنی مشکلات و محدودیتهای بیشتری را برای زنان دارای تحصیلات عالی در مسیر اشتغال آشکار میکند. عواملی مانند کمبود فرصتهای شغلی متناسب با تخصص، تبعیضهای جنسیتی در استخدام و نبود سیاستگذاریهای حمایتی میتوانند از دلایل اصلی این وضعیت باشند.
ویژگیهای پویای بازار کار و نرخ مشارکت اقتصادی
تحلیل دادهها نشان میدهد جمعیت فعال شامل افراد شاغل و بیکار است که نرخ مشارکت اقتصادی آنها با نسبتگیری از جمعیت در سن کار محاسبه میشود. در همین حال، نرخ بیکاری به میزان افراد بیکار در جمعیت فعال اشاره دارد.
بازار کار ایران دارای تغییرات فصلی است که این تغییرات بر نرخ بیکاری نیز تأثیر میگذارد. دادهها نشان میدهند سهم زنان از بیکاری در نیمه اول سال افزایش یافته و در نیمه دوم کاهش پیدا میکند. این روند ممکن است به دلیل شرایط اقتصادی، فرصتهای شغلی فصلی یا عوامل فرهنگی و اجتماعی باشد.
راهکارها و پیشنهادات برای بهبود وضعیت
برای کاهش نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده و بهبود وضعیت اشتغال آنان، توسعه فرصتهای شغلی متناسب با تخصص زنان و سرمایهگذاری در بخشهای نیازمند نیروی کار تحصیلکرده ضروری است. همچنین، مبارزه با تبعیض جنسیتی از طریق وضع قوانین و نظارت بر فرآیندهای استخدام میتواند تأثیرات مثبتی داشته باشد. فراهم کردن تسهیلات مالی و آموزشی برای کارآفرینی زنان نیز به توانمندسازی این گروه کمک شایانی خواهد کرد. علاوه بر این، اجرای سیاستهای حمایتی مانند مرخصی زایمان، ساعات کاری منعطف و محیط کاری دوستدار خانواده میتواند شرایط را برای حضور پررنگتر زنان در بازار کار فراهم کند.
و سخن آخر اینکه ؛ وضعیت فعلی بازار کار نشاندهنده نیاز جدی به اصلاحات ساختاری و سیاستگذاریهای کارآمد است. افزایش حضور زنان در بازار کار، بهویژه زنان تحصیلکرده، میتواند نقش مهمی در رشد اقتصادی کشور ایفا کند و به ارتقای عدالت اجتماعی نیز کمک کند.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد