به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از فارس، مرکز پژوهش‌های مجلس در به بررسی وضعیت نرخ رشد اقتصادی سال 95 پرداخته است.

در این گزارش آمده است: مرکز پژوهش‌های مجلس در سلسله گزارش‌های تحلیل بخش واقعی اقتصاد ایران همواره دو دغدغه مهم نظام آماری کشور یعنی یکسان‌سازی سال پایه نهادهای آماری و تدوین تقویم انتشار و الزام به رعایت آن را مطرح کرده است.

خوشبختانه با تأکیدات صورت گرفته توسط افراد و نهادهای مسئول جهت یکسان‌سازی سال‌های پایه این دو نهاد آماری، در سال 1396 شاهد یکسان‌سازی سال پایه حساب‌های ملی این دو نهاد بوده‌ایم.

همچنین در فروردین ماه 1396 بانک مرکزی تقویم انتشار آمارهای خود را بر روی سایت خود منتشر کرد و تاکنون نیز خود را ملزم به رعایت این تقویم دانسته است که این موارد میتواند گامی به جلو در جهت بهبود حساب‌های ملی و افزایش شفافیت عملکرد متغیرهای بخش واقعی اقتصاد ایران باشد.

در سال‌های اخیر یکی از مهم‌ترین علل تفاوت آمارهای حساب‌های ملی دو نهاد آماری منتشرکننده این آمار به تفاوت در سال پایه نسبت داده می‌شد. با این حال مقایسه آمار حساب‌های ملی این دو نهاد نشان می‌دهد هرچند اختلاف آمارها نسبتاً کاهش یافته است با این حال همچنان تفاوت چشمگیری به‌خصوص در آمار ارائه شده این دو نهاد آماری برای بخش‌های اقتصادی وجود دارد. به‌طور کلی همچنان این سؤال وجود دارد که ضرورت تولید آمار حسابهای ملی توسط دو نهاد دولتی به‌طور موازی چیست؟

بررسی وضعیت اقتصاد ایران در سال 1395 نشان می‌دهد تنها 2.7 درصد از رشد اقتصادی 12.5 درصدی اعلام شده توسط بانک مرکزی ناشی از بخش غیرنفتی اقتصاد بوده است.

با توجه به تکمیل شدن ظرفیت‌های خالی تولید نفت، تداوم این روند مورد انتظار نخواهد بود. نمودار 14 به خوبی تغییرات متغیرهای بخش واقعی اقتصاد ایران در سال 1395 نسبت به سال 1390 را نشان میدهد. به‌طور کلی تولید ناخالص داخلی کشور در سال 1395 نسبت به سال 1390 حدود 5 درصد رشد داشته است.

بررسی وضعیت بخش‌های مختلف اقتصاد ایران نسبت به سال 1390 نشان میدهد بین چهار گروه اصلی کشاورزی، نفت، خدمات و صنایع و معادن تنها ارزش افزوده گروه صنایع و معادن نسبت به سال 1390 کاهش داشته است و به 95 درصد از ارزش افزوده سال 1390 خود رسیده است.

در این دوره گروه کشاورزی، نفت، خدمات به ترتیب 27 ،9 و 7 درصد رشد داشته‌اند. در گروه صنایع و معادن، بیشترین کاهش بین بخش‌های اقتصادی مربوط به بخش ساختمان است. در واقع ارزش افزوده این بخش در سال 1395 حدود 63 درصد ارزش افزوده این بخش در سال 1390 است. در گروه خدمات نیز علیرغم رشد کلی خدمات، بخش‌های خدمات بازرگانی و نیز خدمات اجتماعی همچنان به سطح تولید سال 1390 نرسیده‌اند. همچنین مقایسه درآمد ملی این دو سال نشان می‌دهد درآمد ملی سال 1395، 80 درصد درآمد ملی سال 1390 بوده است.

* تحولات بخش صنعت

شاخص کل تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در سال 1395 تقریباً به سطح سال 1390 (99.3) رسیده است. با این حال بررسی رشد زیربخش‌های صنعت نشان می‌دهد این عدم تغییر به‌طور متوازن رخ نداده و در نتیجه خنثی شدن رشد مثبت و منفی زیربخش‌های بخش صنعت حاصل شده است.

از 24 زیربخش صنعت تنها 10 بخش در سال 1395 نسبت به سال 1390 رشد داشته‌اند که بیشترین رشدها مربوط به زیربخش‌های تولید دارو، تولید آشامیدنی‌ها و مواد غذایی بوده است. ضمن اینکه از 14 زیربخشی که رشد منفی داشته‌اند 7 زیربخش بیش از 20 درصد درصد رشد منفی داشته‌اند که این موضوع وضعیت وخیم این صنایع را در سال 1395 نسبت به سال 1390 نشان می‌دهد.

با سهم پایین این بخش‌ها در شاخص کل صنعت باعث شده است که رشد منفی این زیربخش‌ها تأثیر چندانی بر رشد کلی بخش صنعت نگذارد. به‌طور کلی بیشترین تأثیر مثبت بر شاخص کارگاه‌های بزرگ صنعتی در این دوره مربوط به زیربخش‌های تولید محصولات شیمیایی، صنایع غذایی و فلزات اساسی بوده است. ضمن اینکه بیشترین تأثیرپذیری منفی این شاخص نیز از زیربخش‌های وسایل نقلیه موتوری و کانی‌های غیرفلزی بوده است.

برآوردها نشان می‌دهد اگر صنایعی که نسبت به سال 1390 زیر ظرفیت تولید می‌کنند تولید خود را به سطح تولید سال 1390 برسانند باعث رشد 6 درصدی بخش صنعت خواهند شد.