به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از فارس؛ گزارش عملکرد تسهیلات ارزی و ریالی از محل منابع صندوق توسعه ملی در شش ماهه اول سال 1396 در وبسایت این نهاد اقتصاد کلان کشور در دسترس عموم قرار گرفت.

این گزارش حاوی اطلاعات تفکیکی و تجمیعی از عملکرد صندوق توسعه ملی تا پایان شهریور ماه سال جاری در دو فصل با موضوع تسهیلات ارزی و تسهیلات ریالی می باشد. استفاده‌کنندگان از تسهیلات صندوق توسعه ملی فعالان اقتصادی بخش خصوصی (اشخاص حقیقی و حقوقی)، بخش تعاونی و بنگاه‌های اقتصادی متعلق به مؤسسات عمومی غیردولتی هستند.

* تسهیلات ارزی پرداخت شده

بر اساس مقدمه این گزارش، بخش عمده ای از تسهیلات ارزی پرداخت شده از منابع صندوق توسعه ملی بر اساس مفاد بند «خ» اساسنامه و با عاملیت بانک‌های طرف قرارداد پرداخت شده است. مبلغ کل تسهیلات ارزی پذیرش شده (اعلام وصول شده) توسط صندوق، تا انتهای شهریور ماه سال 1396، معادل 36.040 میلیون دلار بوده است؛ از این مقدار تقاضای پذیرش شده، معادل 34.284 میلیون دلار، به مرحله تخصیص ارز (صدور مسدودی به بانک مرکزی) رسیده است، و از مجموع تسهیلات ارزی مسدود شده معادل 19.780 میلیون دلار به بخش خصوصی و معادل 14.504 میلیون دلار به طرح‌های بنگاه‌های وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی اختصاص یافته است. از کل مبلغ مسدود شده برای پرداخت تسهیلات از طریق قراردادهای عاملیت ارزی، مبلغ 11.216 میلیون دلار با همکاری بانک‌های عامل و بانک مرکزی ج.ا.ایران به مرحله پرداخت رسیده است.

* 11 میلیارد دلار اعطای تسهیلات به طرح‌های ملی در حوزه آب، خاک و کشاورزی

در این گزارش آمده است؛ علاوه بر تسهیلات تخصیص یافته از طریق قراردادهای عاملیت پیش گفته، معادل 11 میلیارد دلار برای اعطای تسهیلات جهت اجرای طرح‌های ملی مربوط به حوزه آب، خاک و کشاورزی اختصاص یافته است. تا تاریخ 31/06/1396 مبالغ مسدودی مربوط به این طرح‌ها عبارت‌ است از: معادل 8 میلیارد دلار برای طرح‌های مهار و تنظیم آب‌های کشور، معادل مبلغ 5.1 میلیارد دلار برای طرح‌های احیاء و توسعه اراضی کشاورزی استان‌های خوزستان و ایلام، معادل مبلغ 500 میلیون دلار برای طرح‌های انتقال آب به اراضی سیستان، معادل مبلغ 500 میلیون دلار برای طرح‌های آبیاری تحت فشار و معادل مبلغ 500 میلیون دلار برای طرح‌های آبرسانی به روستاها.

* تکالیف صندوق توسعه ملی در قانون بودجه سال 96

همچنین در اجرای بند (الف) تبصره (4) قانون بودجه سال 1396 کل کشور، تا پایان شهریور ماه سال جاری مجموعاً مبلغ 2 میلیارد و 300 میلیون دلار بابت "افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی، طرح‌های آبیاری تحت فشار، کم فشار و سامانه‌های نوین آبیاری، طرح‌های آبرسانی روستایی و توسعه شبکه‌های آن، سازمان صدا و سیمای ج.ا.ایران، تقویت بنیه دفاعی و مقابله با ریزگردها" به نفع حساب خزانه‌داری کل کشور نزد بانک مرکزی ج.ا.ایران مسدود شده است. شایان ذکر است مبلغ فوق برای صندوق، بازگشت از منابع محسوب می‌شود.

* منابع ارزی سپرده گذاری شده در بانک های عامل

بخش دیگری از منابع ارزی صندوق توسعه ملی به سپرده‌گذاری در بانک‌های عامل اختصاص یافته است تا بانک‌های سپرده‌پذیر از طریق اعطای تسهیلات این منابع را به طرح‌ها و فعالیت‌های مرتبط تخصیص دهند. تا تاریخ 31/06/1396، مبلغ سپرده‌گذاری‌های انجام شده در بانک‌‌های عامل معادل با 6.639 میلیون دلار بوده است.

* سپرده گذاری به منظور حمایت از صادرات خدمات فنی و مهندسی پیمانکاران ایرانی

همچنین در سال 1396 و در اجرای ماده (8) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2)، که به استناد آن به صندوق اجازه داده شده است با رعایت قوانین مربوط به ‌منظور صدور ضمانتنامه یا تأمین نقدینگی برای پیش‌پرداخت و تجهیز کارگاه پیمانکاران خصوصی ایرانی که در مناقصه‌های خارجی برنده می‌شوند و یا شرکت‌هایی که موفق به صدور کالا یا خدمات فنی مهندسی می‌شوند، در بانک‌های داخل و خارج سپرده‌گذاری ارزی نماید، و باتوجه به درخواست‌های واصله از بانک‌ها، 6 فقره قرارداد سپرده‌گذاری مجموعاً به مبلغ 400 میلیون دلار، در سال جاری جهت امضاء به بانک‌ها (کشاورزی، پست بانک، پارسیان، تجارت، سامان و صنعت و معدن) ارسال گردیده است.

* تسهیلات ریالی پرداخت شده از محل منابع صندوق توسعه ملی

از ابتدای تأسیس صندوق، بخشی از منابع بر اساس تکالیف قانونی به تسهیلات ریالی اختصاص یافته است. این تسهیلات تا انتهای سال 1393 از طریق قرارداد عاملیت ریالی با بانک‌های عامل پرداخت شده است و از ابتدای سال 1394 و در اجرای حکم ماده 52 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2)، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری ریالی در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی موضوع این حکم، اقدام نموده است. به بیانی صندوق صرفاً به توزیع سپرده‌های ریالی اقدام می‌کند و نقشی در تخصیص موردی تسهیلات به طرح‌ها و فعالیت‌ها ندارد و مسئولیت این کار (در چارچوب شرایط و ضوابط تعیین شده) به عهده بانک‌های سپرده‌پذیر می‌باشد.

* تسهیلات ریالی پرداخت شده از طریق قرارداد عاملیت با بانک‌ها

از محل قراردادهای عاملیت ریالی، مبلغ 118.839 میلیارد ریال به طرح‌ها و پروژه‌هایِ معرفی شده از طرف بانک‌های عامل، اختصاص یافته است که تا پایان شهریور 1396، از مجموع مبلغ 118.839 میلیارد ریال پرداختی به بانک‌ها، مبلغ 67.548 میلیارد ریال به صندوق بازپرداخت شده و از اصل مبالغ پرداختی، مبلغ 51.291 میلیارد ریال نزد بانک‌ها به عنوان تسهیلات جاری باقیمانده است.

تسهیلات ریالی پرداخت شده از طریق سپرده گذاری در بانک ها

همچنین از ابتدای سال 1396 تا تاریخ 31/06/1396 در اجرای حکم ماده 52 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2)، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی، اقدام نموده است. میزان سپرده‌گذاری‌های انجام شده توسط صندوق در بانک‌های دولتی و خصوصی در بازه شش ماه ابتدایی سال جاری، جمعاً برابر 42.094 میلیارد ریال بوده است که بر این اساس سرجمع سپرده‌گذاری‌های انجام شده از ابتدای سال 1394 تا تاریخ 31/06/1396، 152.516 میلیارد ریال می‌باشد و از این میزان، در تاریخ 31/06/1396 مجموعاً 98 فقره قرارداد جمعاً به مبلغ 62.348 میلیارد ریال جهت تخصیص تسهیلات به متقاضیان دارای اعتبار (فعال) بوده‌اند.

همچنین بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه مدیریت فرآیند تسهیلات صندوق توسط بانک‌ها، در شش ماهه اول سال 1396 از محل قراردادهای فعال (تمام قراردادهای منعقد شده در شش ماهه‌ی ابتدایی سال 1396 و قراردادهای منعقده قبلی که در شش ماهه ابتدایی سال 1396 فعال بوده‌اند)، مبلغ 35 هزار میلیارد ریال به متقاضیان اختصاص یافته است که سرجمع این مبلغ از ابتدای سال 1394 تا پایان شهریور ماه سال 1396، مجموعاً میزان 79 هزار میلیارد ریال می‌باشد.

همچنین در گزارش تجمیعی صندوق توسعه ملی مربوط به عملکرد این صندوق تا آذر ماه سال جاری آمده است:

تسهیلات پرداخت شده از محل سپرده گذاری ریالی در بانک‌ها

همچنین از ابتدای سال 1396 تا تاریخ 30/09/1396، در اجرای حکم ماده 52 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2)، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری در بانک‌های دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی، اقدام نموده است. میزان سپرده‌گذاری‌های انجام شده توسط صندوق در بانک‌های دولتی و خصوصی در بازه 9 ماه ابتدایی سال جاری، جمعاً برابر 80.594 میلیارد ریال بوده است که بر این اساس سرجمع سپرده‌گذاری‌های انجام شده از ابتدای سال 1394 تا تاریخ 30/09/1396، مبلغی معادل 191 هزار میلیارد ریال می‌باشد.

از این میزان، در تاریخ 30/09/1396 مجموعاً 122 فقره قرارداد جمعاً به مبلغ 97.124 میلیارد ریال جهت تخصیص تسهیلات به متقاضیان دارای اعتبار (فعال) بوده‌اند. (مانده قابل تخصیص از محل این قراردادهای فعال در تاریخ 30/09/1396، مجموعاً مبلغ 60.990 میلیارد ریال می‌باشد)

همچنین بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه مدیریت فرآیند تسهیلات صندوق توسط بانک‌ها، در 9 ماهه اول سال 1396 از محل قراردادهای فعال (تمام قراردادهای منعقد شده در نه ماهه‌ی ابتدایی سال 1396 و قراردادهای منعقده قبلی که در نه ماهه ابتدایی سال 1396 فعال بوده‌اند)، مبلغی بالغ بر 5.48 هزار میلیارد ریال به متقاضیان اختصاص یافته است که سرجمع این مبلغ از ابتدای سال 1394 تا پایان آذر ماه سال 1396، مجموعاً به میزان 94 هزار میلیارد ریال می‌باشد.