به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از ایرنا، روابط ایران و هند در چند سال گذشته و بویژه پس از برجام و سفر نخست وزیر هند به ایران توسعه یافته است؛ هرچند در این رهگذر، فعالان اقتصادی و تجاری از مشکلات بانکی و کمبود سرمایه گذاری های مشترک به عنوان مهمترین مشکلات یاد می کنند.
سفر خرداد ماه سال گذشته نخست وزیر هند به ایران و دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی، رئیس جمهوری و مقام های عالیرتبه و امضای توافقنامه سه جانبه ترانزیتی ایران، هند و افغانستان بدون شک یکی از مهمترین رخدادهای در روابط دو کشور محسوب می شود.
این سفر که نخستین دیدار یک نخست وزیر هند در 15 سال گذشته بود، 12 توافقنامه در زمینه های سیاسی، اقتصادی و تجاری در زمینه های مختلف امضا شد.
همچنین امضای توافقنامه ترانزیتی سه جانبه چابهار در حضور حسن روحانی، «نارندرا مودی» نخست وزیر هند و «اشرف غنی» رئیس جمهوری افغانستان گام مهمی برای همکاری سه کشور محسوب می شود.
حجت الاسلام حسن روحانی در مراسم امضای این توافقنامه گفته بود امضای این سند پیامی برای هر سه کشور منطقه است که می توانند بر مبنای دالان جدید بین المللی فعالیت کنند.
در همین پیوند، «ابراهیم جمیلی»، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: روابط سیاسی تهران و دهلی نو پس از سفر اخیر نخست وزیر این کشور به ایران وارد دور تازه ای شده و قراردادهای مختلفی به امضا رسید.
به گفته این مقام مسئول، کشور هندوستان از اقتصادی «در حال تغییر و تحول» برخوردار است که روابط سنتی حسنه ای با جمهوری اسلامی ایران دارد.
وی یادآور شد: هندی ها حتی در زمان تحریم ها ایران را تنها نگذاشتند و از معدود کشورهایی بود که به خرید نفت و گاز از کشورمان ادامه داد.

** تراز تجاری مثبت 200 میلیون دلاری ایران
جمیلی با اشاره به مشارکت هندی ها در بندر اقیانوسی چابهار، ادامه داد: این بندر یکی از پروژه های مشترک خوب دو کشور است که می تواند در توسعه ترانزیت کالاهای طرفین بسیار موثر باشد.
وی خاطرنشان کرد: نفت، گاز طبیعی، گاز مایع، میعانات نفتی، قیر، آمونیاک، کود کشاورزی، روغن مایع، سرب و روی و الکل عمده صادرات ایران به هند را تشکیل می دهد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند ادامه داد: در مقابل، هندی ها نیز بطور عمده به صادرات ماشین آلات، برنج، چای، اکسید آلومینیوم، محصولات فولادی و روغن های ترانسفورماتور به کشورمان می پردازند.
وی تصریح کرد: صادرات جمهوری اسلامی ایران به هند در 9 ماهه امسال نزدیک به یک میلیارد و 700 میلیون دلار بوده که تراز تجاری کشور 200 میلیون دلار مثبت است.

** لزوم تعریف تعرفه های ترجیحی
به گفته جمیلی، هند یکی از بزرگترین خریداران خرمای ایران است و بازار بسیار خوبی برای صادرات سیب درختی، پسته و زعفران به شمار می رود؛ با این حال توسعه روابط تجاری با این کشور پیش از هر چیز مستلزم توافق در زمینه تعرفه های تجاری ترجیحی است.
وی با بیان اینکه محصولات صادراتی ایران و هند مکمل یکدیگرند، ادامه داد: تاریخ اقتصادی دو کشور حاکی از حدود هزار سال مراوده و رابطه تجاری است و این رابطه هیچ گاه متوقف و مسکوت نبوده است.

** لزوم انجام سرمایه گذاری های مشترک
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند در ادامه بر لزوم انجام هرچه بیشتر سرمایه گذاری های مشترک بین دو کشور تاکید کرد و گفت: هندی ها از نیروی کار ارزان برخوردارند و دارا بودن جمعیت بیش از یک میلیارد و 200 میلیون نفری و نیز سهولت امکان انتقال کالاها به بازار جنوب شرق آسیا، سایر مزایای اقتصادی و تجاری این کشور محسوب می شود.
وی خاطرنشان کرد: مزایای انرژی ارزان ایران و وجود منابع غنی نفت و گاز، همچنین امکان تولید محصولات صنایع پایین دست پتروشیمی، امکان انجام سرمایه گذاری مشترک بین سرمایه گذاران ایرانی و هندی را میسر می کند.

** شهرک صنعتی ایران و هند
جمیلی از برنامه ریزی برای ایجاد شهرک صنعتی ایران و هند در منطقه چابهار خبر داد و افزود: هدف اصلی از این مهم، ارتباط دادن شرکت های ایرانی و هندی به منظور انجام کار و سرمایه گذاری مشترک است.
وی تاکید کرد: اگر سرمایه گذاران دو کشور دست به دست هم بدهند، امکان تبادل بیش از 260 قلم کالا که بطور مستقیم بر اقتصاد و تجارت طرفین تاثیرگذار باشد، مقدور است.
این مقام مسئول یادآوری کرد: پتانسیل هند در صنایع نساجی و لوازم بهداشتی و آرایشی، مزیت بالای هندی ها در صنعت سینما و فیلم سازی، کشاورزی پیشرفته و توسعه یافته این کشور و اشتیاق مردم هند برای استفاده از کالاهای ساخته شده در ایران، از جمله قابلیت های موجود برای توسعه مراودات فیمابین است.

** تداوم مشکلات بانکی
وی در ادامه، تداوم یافتن مشکلات بانکی را مهمترین چالش فراروی توسعه تجارت دو کشور برشمرد و گفت: به دلیل فشارهای آمریکا، این مشکلات کماکان پابرجاست.
جمیلی خاطرنشان کرد: با این وجود سه بانک ایرانی پاسارگاد، پارسیان و سامان برای حضور در هند درخواست گشایش نمایندگی و شعبه داده اند.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و هند در پایان، از پیشنهاد ایجاد یک مرکز داوری مشترک برای حل دعاوی بین بازرگانان دو کشور و معرفی اتاق بازرگانی ایران به این منظور خبر داد و اظهار داشت: همچنین این اتاق مشترک پیشنهاد داده که مرکز پشتیبانی و حمایت از سرمایه گذاران هندی به این اتاق واگذار شود.
به گزارش ایرنا، پیشتر «اس .سی راجان» مدیر عامل فدراسیون سازمان های صادراتی هند، در گفت وگو با ایرنا با اشاره به ظرفیت های ایران و هند برای گسترش روابط تجاری گفت: مهمترین مانع توسعه روابط بین تهران و دهلی نو مشکلات بانکی است.
وی از بانک مرکزی هند خواست برای رفع مشکلات تجاری بین دوکشور هرچه زودتر مجوز فعالیت این بانک ها را صادر کند.
به گزارش ایرنا، هند با بیش از یک میلیارد و 250 میلیون نفر جمعیت، به عنوان دومین کشور پرجمعیت جهان دارای فرصت های طلایی بی شماری برای گسترش روابط تجاری با کشورهای مختلف بویژه ایران است.
هند پس از چین چهارمین مصرف کننده نفت جهان و دومین مشتری بزرگ نفت ایران است.
به گفته کارشناسان، حجم تجارت بین ایران و هند با استفاده از طرح توسعه بندر چابهار، کریدور شمال و جنوب و ایجاد بازارچه مشترک ایران و هند در چابهار می تواند به سرعت گسترش یابد.
در حال حاضر بیشترین صادرات ایران به هند را پس از نفت با 70 درصد، محصولات شیمیایی و پتروشیمی، قیر، خشکبار، خرما و مقدار کمی میوه تشکیل می دهد.
برنج مهمترین محصول صادراتی هند به ایران است و این کشور در سال های گذشته نزدیک به یک میلیون تن برنج باسماتی به ایران صادر کرده است.
صادرکنندگان ایرانی، وجود قوانین دست و پاگیر گمرکی، تحمیل هزینه های جانبی، تعرفه بالای گمرکی و مشکلات بانکی را از مهمترین عوامل افزایش حجم مبادلات تجاری دو کشور می دانند.
به گفته فعالان امور صادراتی دو کشور این مشکلات سبب شده که تجار ایرانی، توان رقابت با کالاهای کشورهای دیگر را که با هزینه های گمرکی بسیار پائین و حتی صفر وارد بازار هند می شود، نداشته باشند.