به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از تسنیم ، بانک مرکزی ایران به رغم اجرای اقدامات جدید ارزی در طی یک هفته گذشته، توفیق چندانی در احیای ارزش پول ملی این کشور نداشته است.

دولت ایران در روز 10 آوریل نرخ هر دلار آمریکا را 42 هزار ریال تعیین و اعلام کرد، هر کس با نرخی غیر از نرخ اعلام شده اقدام به خرید و فروش ارز بنماید، تحت پیگرد قضایی قرار خواهد گرفت. در آن زمان، نرخ هر دلار آمریکا در بازار آزاد به حدود 61 هزار ریال رسیده بود و ارزش ریال نسبت به ابتدای ماه 22 درصد و نسبت به ابتدای سال 2018، 30 درصد افت کرده بود.

هرچند بانک ها گزینه دیگری جز تبعیت از دستورالعمل های بانک مرکزی ندارند، اما نرخ غیررسمی ارز در بازار آزاد همچنان بالاست. به گفته برخی منابع در ایران، بعد از اقدامات دولت ارزش ریال در برابر دلار اندکی افزایش یافت و به حدود 55 هزار ریال رسید. اما پس از این کاهش، نرخ دلار مجددا بالا رفته و تا روز 17 آوریل به 56 هزار و 500 ریال رسیده است.

احتمالا نگرانی بزرگتر برای اقتصاد ایران، تهدید کمبود ارز است. دولت تلاش کرده به مردم اطمینان دهد که کمبود ارز رخ نخواهد داد. دسترسی به ارزهای خارجی در ایران محدود شده است. بانک مرکزی به صرافی ها دستور داده که دیگر نباید خودسرانه اقدام به خرید و فروش ارز کنند. بلکه آنها تنها باید ارزی را که از بانک مرکزی و بانک های مشخص دریافت می کنند را به گروه های مشخص از جمله بیمارانی که برای درمان به خارج از کشور سفر می کنند بفروشند. اما ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی شایعات در مورد قصد بانک مرکزی برای بستن صرافی ها را تکذیب کرده است.

آشفتگی در بازار ارز و تاثیر اقدام دولت در محدود کردن خرید و فروش ارز می تواند موجب تهدید سلامت کل اقتصاد ایران شود. وارد کنندگان و صادر کنندگان در صورت عدم دسترسی آسان به ارز، در زمینه مبادلات تجاری خود با دشواری مواجه خواهند شد و کاهش ارزش ریال احتمالا موجب بالا رفتن قیمت ها خواهد شد.

به عقیده تحلیلگران، عوامل ژئوپلتیک و نه عوامل بنیادین اقتصادی موجب کاهش ارزش ریال شده است. اکثر تحلیلگران، احتمال بازگشت تحریم های امریکا علیه ایران را عامل اصلی نوسانات ارز می دانند.

اما بعید است مواضع سختگیرانه ترامپ در قبال ایران در آینده نزدیک فروکش کند. وی تا روز 12 ماه می به متحدان اروپایی اش فرصت داده تا ایرادات توافق برجام را برطرف کنند، در غیر این صورت واشنگتن از برجام خارج خواهد شد. ضرب العجل تعیین شده از سوی ترامپ بدان معناست که بعید است بازار ارز ایران و فعالان تجاری این کشور تا یک ماه آینده به وضعیت ثبات باز گردد. محمد بردستانی و محیا سنوسی، محققان موسسه آکسفورد اکونومیکس در یادداشتی نوشتند: «ما انتظار داریم درصورت خروج آمریکا از برجام، صرف نظر از هرگونه تنش ژئوپلتیک، ارزش ریال تثبیت شود.»