به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از ایبِنا، بانکداری در حال تبدیل به بخشی از یک اکوسیستم بزرگتر است و مفهوم بانکداری و خدمات بانکی از تعریف سنتی آن فاصله گرفته است. نوآوری‌های روزافزون و فناوری های نو ظهور مانند بلاک‌چین و فناوری دفتر کل توزیع شده، داده‌های عظیم، اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، واقعیت افزوده، رایانش ابری و ... محرک تغییرات بنیادین در اکوسیستم خدمات مالی و بانکی بوده و بانک‌ها برای بقا در این فضای رقابتی نیازمند استفاده از فناوری های نوین به عنوان عاملی توانمند ساز برای تحولات اساسی در فضای کسب و کار خود و برخورداری از پویایی و چابکی متناسب با شتاب فناوری هستند.

نفوذ گسترده فناوری‌های دیجیتال سبک زندگی مردم را تغییر داده و بانک‌ها در راستای خلق ارزش برای مشتریان باید با انعطاف پذیری و نوآوری‌های مداوم پاسخگوی نیازهای جدید و متغیر مشتریان باشند. بانک‌های بزرگ با پیچیدگی در روندها و ساختارها چابکی لازم را برای برای پاسخگویی به نسل Z نخواهند داشت؛ بنابراین بانک‌های بزرگ سعی می‌کنند به کمک شرکت‌های فین تک تجربه بهتری را در اختیار مشتریان خود قرار داده و جریان های درآمدی جدید برای خود ایجاد کنند.

در آینده‌ای نزدیک فرایندهای بانکداری به طور اتوماتیک انجام شده و دخالت انسان حداقل می‌شود. پلتفرم‌های دیجیتال به مهم‌ترین دارایی بانک‌ها تبدیل می‌شوند. به عنوان مثال پیش‌بینی می‌شود بانکداری مبتنی بر صوت تبدیل به پلتفرم کلیدی شود. اطلاعات مشتریان از منابع داده‌ای متعدد در بستر بلاک‌چین فراهم می‌شود و هر مشتری دارای هویت دیجیتال خواهد بود. احراز هویت بیومتریک فراگیر شده و رفتار مشتریان با تکنولوژی‌های پیشرفته تحلیل شده و با پیش بینی نیاز هر مشتری محصول متناسب تولید و پیشنهاد می شود.

بانک‌ها از خودکارسازی فرآیندها جهت افزایش کارایی و بهره‌وری، و از فناوری واقعیت افزوده در جهت بهبود تجربه مشتری بهره خواهند برد و به واسطه open API، نوآوری و تنوع محصول را با حفظ امنیت و محرمانگی گسترش می‌دهند. در واقع اقتصاد اشتراکی و ایجاد ارزش مشترک باعث تغییرات عمده و چالش برانگیز در کسب و کار بانک‌ها شده و دیجیتال‌سازی و  API ها در بانکداری باز، امکان توزیع ارزش را با استفاده از یک اکوسیستم اشتراکی فراهم می‌کنند و تجربه مشتری را بهبود می‌بخشند.

پول‌های دیجیتال رویای حذف واسطه را تحقق بخشیده و قراردادهای هوشمند بر بستر بلاکچین با تلفیق هوش مصنوعی و قوانین حقوقی بدون دخالت انسان اجرا می شوند. رایانش ابری هزینه سرمایه‌گذاری بانک‌ها بر روی زیر ساخت‌های فناوری اطلاعات را کاهش داده و بانک‌ها را قادر به انعطاف‌پذیری در مدل‌های عملیاتی و چابکی در ارائه محصول و خدمات جدید می‌سازد.

پردازش و تحلیل داده‌های کلان باعث امکان ارائه گزارشات متعدد و حتی گزارشات آنی و در لحظه شده که درنهایت منجر به پیش‌بینی رفتارهای آتی مشتریان در جهت بهبود کشف تقلب و پولشویی، بهبود تجربه مشتری، پروفایل مشتریان، بخش بندی بازار، شخصی سازی سرویس و خدمات، در نهایت بهبود مدیریت ریسک می شود.

فناوری‌های جدید چالش‌هایی را نیز برای بانک‌ها به وجود می آورند به طور مثال سرمایه گذاری در حوزه امنیت سایبری افزایش خواهد یافت. همچنین تعامل بانک‌ها با فین تک‌ها بازنگری شده و به دلیل تغییر قوانین و مقررات متناسب با افزایش پیچیدگی سطح تنظیمات، استفاده از داده‌های مشتریان و گزارشاتِ در لحظه، فناوری نظارتی (Reg Tech) بیش از پیش مورد توجه قرار خواهد گرفت.

به طور کلی ترکیب فناوری‌های جدید و نوآوری با تغییرات اساسی و  اجتناب ناپذیر برای حفظ بقا در عصر دیجیتال، منجر به افزایش سطح رضایت مشتریان، کاهش هزینه‌ها و کاهش ریسک می شود. اثر بخشی دیجیتالی شدن، منوط به تغییر فرهنگ سازمانی و باز آفرینی مدل‌های کسب و کار است. در واقع تکنولوژی به خودی خود منجر به اثر بخشی نمی‌شود. استفاده از فناوری اطلاعات و ابزارهای نوین تکنولوژی در کنار تغییرات ساختار کسب و کار و الگوهای خلق ارزش است که منجر به کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد بانک می شود. در نهایت ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که قوانین و مقررات و سیاست‌های کلان باید چابکی و انعطاف پذیری لازم را با تغییرات مداوم فناوری داشته باشند.

زهرا لطیفی - پژوهشگر بانکداری الکترونیک