به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از اخبار پولی مالی، این پرسش ها را با وحید شقاقی شهری، استادیار دانشگاه علوم اقتصادی تهران درمیان گذاشتیم. متن زیر پاسخ های ایشان به پرسش های ما است:

-ظرف هفته های گذشته، بازارهای ارزی نوسانات شدیدی را پشت سرگذاشته اند، شما روند قیمتی را این بازارها را در زوهای پیش رو چگونه ارزیابی می کنید؟

وحید شقاقی شهری- تقاضای دلار در اقتصاد ایران در ماه‌های آینده به تدریح فروکش خواهد کرد. بازار باید خود را با نرخ تعادلی هماهنگ کند. به این خاطر که مسافرت‌های خارجی و از سوی دیگر واردات غیررسمی تعدیل می‌شود. سالانه 7 تا8 میلیارد تقاضای دلار برای مسافرت‌های خارجی و بیش از 12 میلیارد دلار نیز برای واردات غیررسمی و قاچاق به ثبت رسیده است. به این ترتیب، حداقل 20 میلیارد دلار تقاضا که برای قاچاق و مسافرت‌های خارجی داشتیم به تدریج تعدیل خواهد شد.

-به نظر شماگام بعدی بانک مرکزی برای افزایش کنترل بر بازار ارزی چه باید باشد؟
وحید شقاقی شهری- بانک مرکزی در ماه‌های آینده باید 3 اقدام مهم را انجام دهد. در ابتدا بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها نظارت دقیقی داشته باشد. یکی از احتمالات این است که این صندوق‌ها به التهابات ارزی دامن می‌زنند. بنابراین نظارت بر بانک‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری برخی بانک‌ها که می‌توانند نقدینگی عظیمی را به بازارهای موازی پمپاژ کنند الزامی است.
اقدام دیگر این است که بانک مرکزی باید سامانه نیما را با جدیت پیگیری و نظارت کند. و سومین کار نیز این است که صادرکنندگان غیرنفتی که عمدتا خصولتی‌ها هستند باید ملزم به حضور در سامانه نیما و در اختیار گذاشتن ارز حاصل از صادرات خود در این سامانه شوند. در غیر این صورت بازار ثانویه از کار خواهد افتاد و معظلات بعدی را در پی خواهد داشت.

-شیوه صحیح مدیریت دولت بر بازار ارزی چگونه باید باشد؟
وحید شقاقی شهری- دولت باید مدیریت نامحسوسی را بر بازار آزاد داشته باشد، و در مواقعی که بازار به هر دلیلی دچار التهاب می‌شود، بانک مرکزی باید نظارت و ورود نامحسوس و بی سرو صدایی را به بازار آزاد داشته باشد و جلوی التهاب و نوسانات بازار را بگیرد. بانک مرکزی می‌تواند ارز را به صورت محدود به بازار تزریق کند. یا اوراق مشارکت ارزی منتشر کند تا مردم ریال‌ها را ارائه دهند و اوراق مشارکت ارزی خریداری کنند؛ این اقدام نقدینگی را هم کاهش خواهد داد. اگر این پروسه(اجرای مناسب و کارآمد انتشار اوراق مشارکت ارزی) را به خوبی انجام دهد، التهاب کاهش پیدا می‌کند. این اقداماتی است که بانک مرکزی می‌تواند در ماه‌های آینده انجام دهد تا بتواند کمی بازار ارز را کنترل کند و دلار را به مرز 8 هزار تومان برساند.
در حال حاضر هنوز بازار ملتهب و نوسانی است و به تثبیت قیمت نرسیده است. البته یک کاهش قیمت داشتیم، اما مدت زیادی دوام نیاورد و وضعیت بازار به حالت گذشته برگشت و هنوز افزایش قیمت وجود دارد.

-چه اتفاقی باعث شد تا نرخ ها در بازار ارزی پس از یک نزول موقتی دوباره صعودی شوند ؟
وحید شقاقی شهری-خوب، هنوز التهابات در جامعه وجود دارد، هنوز مردم و سوداگران و کسانی که باعث به وجود آمدن التهاب در بازار شدند (برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها) دچار نااطمینانی و سرگردانی هستند. مشکلات سامانه نیما همچنان به قوت خود باقیست. هر زمان که این مشکلات خود را نشان می‌دهد، دوباره کمبود تقاضا موجب می‌شود که روند افزایش نرخ ارز ادامه پیدا کند. به عبارت دیگر زمانی که پمپاژ نقدینگی در بازار آزاد اتفاق می‌افتد که معادل آن دلار در بازار وجود ندارد بازار را هیجانی می‌کند. یا زمانی که سامانه نیما پاسخگوی واردکنندگان نیست، به بازار علامت می‌دهد. خلاصه هنوز بازار به آرامش نرسیده است.
باید توجه داشته باشیم که در روزهای اخیر تمام خبرهای بد را پیشخور کردیم و خبر بدی دیگر وجود ندارد. هر چه خبر بد از سوی مردم،‌ رسانه‌ها، ‌مدیران و مسئولان کشور و بیگانگان بود در ماه‌های گذشته شنیدیم. گفتند صادرات نفت ایران را به صفر می‌رسانند، دلار به 40 هزار تومان می‌رسد، برخی کارشناسان گفتند نرخ دلار 25 هزار تومان می‌شود. برخی از فروپاشی اقتصاد سخن می‌گفتند. عده‌ای هم می‌گفتند ایران به ونزوئلا تبدیل می‌شود. گفتند بانک‌ها تعامل خود را از دست می‌‍‌دهند و دولت دلار ندارد که به بازار عرضه کند. تمام این اخبار منفی مطرح شد. از شما می‌پرسم آیا خبر بدی وجود دارد که نشنیده باشید؟ البته بنده نمی‌گویم این اخبار درست بود یا غلط، می‌گویم این اخبار اثرات روانی و اقتصادی خود را بر جامعه گذاشت و دلار تا 19 هزار تومان پیش رفت. از این پس خبر بدی نخواهیم شنید یعنی اخباری که بدتر از آنچه که تاکنون شنیدیم. یا خبرها، خبرهای خنثی خواهند بود یا خبرهای خوب. اینکه وضعیت بهتر خواهد شد یا خبر بستگی به عملکرد بانک مرکزی در آرامش بخشی وضعیت بازار دارد. هر کدام از سیاست‌هایی که گفته شد به خوبی اجرا شود، می‌تواند به ثبات و آرامش اقتصاد ایران کمک کند.

-با توجه به وضعیت موجود پیش بینی شما از نرخ تورم تا پایان سال جاری (شش ماه دوم 1397 ) چگونه است؟
وحید شقاقی شهری- میانگین نرخ تورم کل تا پایان امسال حدود 25 درصد، برای کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم نیز بیش از 35 درصد و برای کالاهای وارداتی بالای 100 درصد افزایش قیمت خواهد داشت. در حال حاضر میانگین نرخ تورم حدود 11 درصد اعلام شده است، بنابراین تا پایان سال این رقم افزایش پیدا خواهد کرد.
اقتصاد ایران بر پایه دلار است و با افزایش قیمت دلار تاثیر آن به تدریج بر اقتصاد دیده‌ می‌شود. افزایش قیمت دلار به تدریج بر کالاهای مختلف تاثیر می‌گذارد. از 35 تا 120 درصد قیمت کالاها را افزایش داده و در آینده این روند ادامه خواهد داشت. افزایش قیمت ارز را از این بیشتر نخواهیم داشت، دلار بیش از 8 هزار تومان باعث فروپاشی اقتصاد ایران شده و اقتصاد کشور را قفل می‌کند، باید این قیمت به حالت عادی بازگردد./