به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از ایلنا، مجتبی موسویان‌ریزی درخصوص برگشت ارز صادراتی با بیان اینکه کشور تحت فشار مضاعف است و بعد از ۹۰-۸۰ سال حضور در بازار جهانی نفت، در راستای فشارهای حداکثری آمریکا و تحریم‌ها، سهم‌مان از این بازار بسیار اندک شده است، گفت: ما صادرکنندگان را سربازان اقتصادی می‌دانیم که ارز، کالای اساسی، مواد اولیه و ... را وارد کشور می‌کنند و از آنها تقاضا داریم نقش سربازی اقتصادی خود را در شرایط فعلی ایفاء کنند و با تمام امکانات در صحنه حاضر شوند.

وی با بیان اینکه در شرایطی که فروش نفت کشور به حداقل رسیده است، باید سراغ ظرفیت‌های غیرنفتی برویم، ادامه داد: در زمان جنگ جوانان با حضور در جبهه‌های جنگ از کشور دفاع کردند، در زمانی که ما به پیشرفت در زمینه انرژی هسته‌ای نیاز داشتیم، دانشمندان این کشور خون دادند، در زمان فعلی و شیوع ویروس کرونا، کادر درمان کشور هستند که شهید می‌دهند، امروز و در شرایط فعلی زمان نقش‌آفرینی صادرکنندگان است که باید وارد میدان شوند و از مملکت دفاع کنند.

موسویان‌ریزی گفت: در این شرایط اگر صادرکننده‌ای بخواهد ارز صادراتی را برگرداند، بانک مرکزی از طریق صرافی‌ها و سیستم بانکی شرایط را فراهم کرده است. در سازمان توسعه تجارت نیز ما کمیته ارزی تشکیل داده‌ایم و کارگروه‌های مختلفی داریم که به صورت منظم تشکیل جلسه می‌دهند و تلاش می‌کنیم به عنوان سازمانی که هم دولتی است و هم حمایتگر صادرکنندگان، مشکلات صادرکنندگان را در نقل و انتقال ارز حل کنیم و به وظیفه خود عمل کنیم.

شرایط کشور بعلت کرونا عادی نیست

سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران در پاسخ به این سوال که چرا تاثیر افزایش نرخ ارز در صادرات نمایان نمی‌شود، گفت: باید توجه داشته باشیم شرایط کشور در حال حاضر شرایط عادی نیست، هزینه تبادلات خارجی افزایش پیدا کرده است. با مساله برگشت ارز، تحریم بیمه، تحریم حمل و نقل و.. روبه رو هستیم. از طرف دیگر شرایط کرونا را داریم که باعث شده بازاهای جهان انقباضی شود. در شرایط کرونا، ۴۵ کشور از صندوق بین‌المللی پول تقاضای وام کرده‌اند. این کشورها به دلیل مسائل مختلف و حفاظت از منابع ارزی انقباضی عمل کرده‌اند و جلوی واردات را گرفته‌اند و لیست منفی تشکیل داده‌اند.

موسویان‌ریزی با بیان اینکه ایران با ۱۵ کشور همسایه است و بعد از روسیه و چین در رتبه سوم دنیا در این زمینه قرار دارد، گفت: کشور ما دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فراوانی در زمینه صنعتی، معدنی و کشاورزی است، این نشان می‌دهد هم شرایط تولید و هم بازار فروش محصولات فراهم است. اما آیا این به تنهایی کفایت می‌کند؟ آیا شرایط محیطی و پیش‌زمینه‌های دیگر توسعه صادرات فراهم است؟ آیا ما شرکت‌های بزرگ صادراتی شبیه آنچه در همه دنیا وجود دارد، داریم؟ آیا مقیاس تولید در کشور ما در وضعیتی هست که بازارهایی بزرگی مثل روسیه را جوابگو باشیم؟

وی افزود: این موارد بیانگر این است که ما تولید داریم، اما ظرفیت‌سازی لازم ایجاد نشده است و باید ظرفیت‌سازی شود.

موسویان‌ریزی در مورد انتقاد صادکنندگان نسبت به وضع قوانین خلق‌الساعه گفت: کشور در فضای پیچیده و متلاطمی قرار دارد. نظام تحریم هر روز تحریم جدیدی وضع می‌کند، مشکلاتی مثل شیوع کرونا را داریم، لذا با انعطاف قوانین باید به صورت ضربه‌گیر عمل کنیم.

رشد صادرات به دو کشور عضو اتحادیه اورسیا و امارات

سرپرست معاونت توسعه بازارهای صارداتی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: سال گذشته با اتحادیه اوراسیا موافقت‌نامه تجارت ترجیحی امضاء کردیم و با دو کشور عضو این اتحادیه و امارات متحده عربی با وجود تحریم‌ها رشد صادرات داشته‌ایم و برنامه‌ریزی داریم تا پاییز این موافقت‌نامه تجارت ترجیحی را به موافقت‌نامه تجارت آزاد تبدیل کنیم.

موسویان‌ریزی افزود: ۸۰ درصد صادرات کشور به کشورهای همسایه است، به غیر از عربستان و بحرین که تجارت اندکی داریم، با جایگزین کردن هند و چین، سناریوهای صادراتی متفاوتی برای هر کشور در نظر گرفته‌ایم. بخش قابل توجهی از بازار کشور افغانستان و عراق در اختیار ماست.

وی ادامه داد: سازمان توسعه تجارت ایران به عنوان یک سازمان حمایتی با ایجاد زیرساخت‌های لازم، مذاکره با کشورهای همسایه، رفع تنگناها و... در تلاش است شرایط صادرات را برای صادرکنندگان ایجاد کند و روند کاهشی صادرات را که به دلیل کرونا ایجاد شده بود، کاهش دهد. در حال حاضر وضعیت بیش از ۸۰ درصد مرزهای ما با کشورهای همسایه به حالت عادی برگشته است و جلسات متعددی با صادرکنندگان داریم تا نظرات آنها را در سیاستگذاری‌ها لحاظ می‌کنیم.

ایجاد شرکت‌های بزرگ صادراتی

سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اهمیت ایجاد شرکت‌های بزرگ صادراتی گفت: اگر می‎خواهیم بازار قابل توجه‌ صادراتی داشته باشیم، نیاز به شرکت‌های بزرگ صادراتی در قالب کنسرسیوم، اتحادیه، تشکل و.. داریم تا صادرکنندگان بتوانند توان پاسخگویی به یک بازار بزرگ با قواعد و مقررات خاص را داشته باشند. لذا لازم است تجدید ساختار در بنگاه‌ها صورت بگیرد و مدیریت صادرات به وجود آید.

موسویان‌ریزی ادامه داد: ما تولید داریم، انبار داریم، لجستیک داریم، حمل و نقل داریم اما سیستمی که این اجزاء را بهم وصل کند، نداریم. تولیدکننده ما صادرکننده نیست و یا صادرکننده سنتی است که اطلاعات لازم در مورد بازارهای صادراتی را ندارد.

وی با بیان اینکه ما در سازمان توسعه تجارت ایران مجوزها و حمایت‌های لازم در زمینه ایجاد شرکت‌های صادراتی را به افراد واجد شرایط ارائه می‌کنیم، افزود: افراد تحصیلکرده و متخصص در این زمینه می‌توانند با ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان مدیریت صادرات و با آنالیز اطلاعات بازارهای صادراتی، یکسری خدمات حداقلی و حداکثری را برای بنگاه‌ها فراهم کنند.

وی افزود: علاوه بر همه این موارد ما با مسائلی همچون تحریم‌ها و در حال حاضر شیوع ویروس کرونا رو به رو هستیم و کشور ما تحت تاثیر این فشارهای سنگین مقاومت می‌کند.

ظرفیت صادراتی محصولات کشاورزی

سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران در مورد صادرات محصولات کشاورزی گفت: در سال گذشته ۱۰ درصد صادرات ما در بخش کشاورزی بود. این در حالی است که در سه ماهه امسال این میزان به ۲۰ درصد رسیده است. این نشان می‌دهد با وجود ظرفیت‌هایی که داریم، بخش عمده صادرات کشور در زمینه محصولات کشاورزی نیست و نیاز به ظرفیت‌سازی داریم.

موسویان‌ریزی افزود: در سه ماهه اول امسال در بین ۱۰ کالای اول صادر شده که اغلب کالاهای پتروشیمی و صنعتی هستند، در شرایط کرونا صادرات دو کالای کشاورزی شامل هندوانه با ۱۲۷ میلیون دلار و گوجه فرنگی با ۱۲۲ میلیون دلار را داشتیم که قیمت تمام‌شده و رقابتی این دو محصول انگیزه صادرات ایجاد کرده بود.

وی افزود: بخش کشاورزی به این دلیل که اشتغال ایجاد می‌کند، اهمیت دارد. ما هر سال حجم بالایی از ذرت، کنجاله و دانه‌های روغنی وارد می‌کنیم و ارز ۴۲۰۰ تومانی به این محصولات اختصاص می‌دهیم، در صورتی که اگر زیرساخت ایجاد و شرایط کشت و تولید این محصولات استراتژیک را فراهم کنیم، می‌توانیم در این بخش رشد کنیم.

سرپرست معاونت توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران در مورد انتقاداتی که نسبت به صادرات آب مجازی با صادرات یکسری محصولات مانند هندوانه از کشور صورت می‌گیرد، گفت: کشورها و بازارهای منطقه نیاز به این محصول ما دارند وقتی این تقاضا وجود دارد، نمی‌توانیم این بازار را از دست بدهیم.