به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از اخبار مالی، از جمله عوامل موثر در فعالیت صنعت پتروشیمی ها مواد خام حاصل از نفت و گاز طبیعی یا خوراک و سوخت است. در ایران، قیمت این عوامل تولید پایین تر از قیمت های جهانی محاسبه و اعمال می شود؛ این نوع قیمت گذاری به طور مستقیم و غیرمستقیم، تاثیر به سزایی در مولفه های مختلفی چون میزان صادرات محصولات پتروشیمی، توسعه داخلی این صنعت و قیمت صنایع پایین دستی دارد.

میزان تاثیر قیمت خوراک و سوخت صنایع پتروشیمی در این مولفه ها را از حمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی جویا شدیم که در ادامه ملاحظه می کنید:

حسینی در خصوص تاثیر قیمت خوراک و سوخت این صنعت، در رقابت پذیری و صادرات محصولات پتروشیمی اینگونه گفت: در این صنعت ۵۰ درصد هزینه تولید متعلق به خوراک و بخشی دیگر، هزینه سوخت است. در ایران قیمت خوراک صنعت پتروشیمی بر اساس هاب آمریکا و اروپا و هاب منطقه، ۸ سنت تعیین شده که قیمت مناسبی است و به سودآوری صنعت پتروشیمی کمک می کند.

وی افزود: امسال قیمت سوخت و برق واحدهای پتروشیمی افزایش پیدا کرد اما با این حال، قیمت بازهم با قیمت های واقعی فاصله دارد.

عضو اتحادیه صادرکنندگان فراورده های نفتی اظهار داشت: مزیت های صنعت پتروشیمی ایران تنها به قیمت خوراک و سوخت منتهی نیست؛ بلکه با توجه به آب بر بودن صنعت پتروشیمی، دسترسی به آب در شهرهایی مثل ماهشهر، عسلویه، مکران و …، برخورداری از نیروی انسانی متخصص ارزان، همچنین نزدیک بودن به بازار آسیا که عمده بازار پتروشیمی جهان است از دیگر مزیت هایی است که شامل حال صنعت پتروشیمی ایران شده است. این چهار مزیت باعث شده است تا صنعت پتروشیمی از موفق ترین صنایع کشور باشد.

حسینی در خصوص سهم این صنعت در صادرات سال گذشته کشوراضافه کرد: در سال ۱۳۹۹ در مجموع مبلغی حدود ۳۶ میلیارد دلار صادرات داشتیم که از این مقدار حدود یک سوم، مساوی با ۱۲ میلیارد دلار متعلق به صنعت پتروشیمی و حدود ۷ میلیارد دلار متعلق به صادرات فرآورده های نفتی و شیمیایی بوده است.

حسینی افزایش ظرفیت و ارز آوری سال جاری واحدهای پتروشیمی را به شرط عدم مشکل برق و گاز واحدهای پتروشیمی، ۱۵ میلیارد دلار پیش بینی کرد.

وی این نکته را نیز متذکر شد که پتروشیمی ها حدود ۱۰ میلیارد دلار خوراک نیز به صنایع داخل تزریق خواهند کرد.

این فعال حوزه انرژی در خصوص تاثیر امتیازهای نرخی خوراک و سوخت صنعت پتروشیمی بر توسعه این صنعت گفت: با استفاده از ظرفیت های موجود، در حال حاضر ظرفیت تولید این صنعت به ۹۰ میلیون تن رسیده است و پیش بینی می شود این ظرفیت تا پایان سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۲۰ میلیون تن برسد که از این مقدار حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون تن محصول نهایی بازار خواهد بود که هم به صنایع داخلی کمک خواهد کرد و هم جنبه ارز آوری و صادرات خواهد داشت.

حسینی افزود: این ظرفیت می تواند تمام نیاز ارزی کالاهای اساسی و ضروری کشور را تامین کند.

از وی در خصوص میزان تاثیر قیمت فعلی خوراک و سوخت در قیمت نهایی صنایع پایین دستی پرسیدیم.

عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق در پاسخ به این سوال  گفت:

با توجه به امتیازاتی که صنعت پتروشیمی ایران دارد، لازمه عمق بخشی به این صنعت و توسعه صنایع پایین دستی، نظام رگولاتوری است.

وی در ادامه تشریح کرد: تا زمانی که نپذیریم دولت و مجلس در قیمت خوراک، سیاست گذاری، رسیدگی به مسائل صنعت پتروشیمی نباید دخالت کنند، بخش خصوصی استقبالی برای سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی نخواهد کرد.

حسینی در این خصوص به شانا نیز گفته بود: پارسال قیمت خوراک واحدهای پالایشی و فرآورده‌های نفتی بر اساس قیمت‌های واقعی صادراتی محاسبه شد که منجر به سود ۳.۵ دلاری در ازای هر بشکه پالایشی برای پالایشگاه ها شد؛ اما متاسفانه، پالایشگاه‌ها این تخفیف خوراک را به بخش پایین‌دستی تسری ندادند.

بدین ترتیب صنایع پایین دستی مانند واحدهای قیر، روغن و … از تخفیف های شرکت نفت به پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها محروم ماندند و خوراک مورد نیاز را با قیمت آزاد تهیه کردند.

وی افزود: این تخفیف خوراک شرکت نفت باید به واحدهای پایین‌دستی نیز منتقل شود تا قدرت رقابت داشته باشند.

حسینی در پایان بر ضرورت وجود نظام رگولاتوری (۱) و تاثیر آن در سرمایه گذاری بخش خصوصی تاکید کرد و گفت: اگر نظام تنظیم قوانین و مقررات و سیاست گذاری طولانی مدت صورت بگیرد، سرمایه گذاران داخلی و خارجی آماده سرمایه گذاری هستند و اینگونه ما می توانیم سهم ۲.۵ درصدی فعلی در صنعت پتروشیمی را افزایش دهیم.

۱) رگولاتوری (Regulation) یعنی تنظیم چیزی و یا رفتاری به قصد اصلاح و رسیدن به حد مطلوب و “رگولاتور” یا “مقررات‌گذار” کسی است که تلاشش برای کنترل و به قصد اصلاح است.

واضح است که برای جلوگیری از ایجاد اغتشاش، تمامی بخش‌های اقتصادی نیاز به تنظیم کننده یا رگولاتور دارند.

البته از رگولاتوری معنای مقررات هم به دست می آید. این واژه در نظام مهندسی کنترل معنی تنظیم و در نظام مدیریت به معنی مقررات می دهد. اما به صورت کلی در زبان فارسی و دستگاه اداری کشور ایران، رگولاتوری به معنی تنظیم مقررات است.