به گزارش دیوان اقتصاد،به نقل از صباي سلامت ،بر اساس دیدگاه سازمان بهداشت جهانی و کارشناسان خبره بررسی‌های اپیدرمی و بهداشتی بدون استفاده از آزمایشگاه های تشخیص با فناوری های مدرن دشوار است با توجه به اهمیت موضوع و جهت کنکاش بیشتر مسئله به بهانه فراگیری کرونا به عنوان مرموزترین بیماری قرن به سراغ دکتر آزاده رسولی پژوهشگر دانشگاه یورک کانادا، متخصص علوم آزمایشگاهی می رویم .

دکتر رسولی فارغ التحصیل بیوشیمی از دانشگاه پیام نور صاحب بیش از ۳۱ مقاله بین المللی ISI است. ۱۵ مقاله ایشان در کنگره های بین المللی داخلی و خارجی ارائه گردیده. انجام چندین طرح مهم پژوهشی در دانشگاه های آزاد، پیام نور و انستیتو پاستور بخشی از خدمات علمی ارزنده ایشان است. وی در حال حاضر مشغول انجام مطالعات پژوهشی در دانشگاه یورک کانادا است.

خبرنگار پایگاه خبری صبای سلامت، با وجود عصر ارتباطات با وی تماس می گیرد. اگرچه مشغله اش بسیار است لیکن به دلیل اهمیت موضوع دعوت ما را برای مصاحبه با خشنودی می پذیرد. اندکی بعد از هماهنگی های مرسوم با ایشان تلفنی وارد گفتگو می شویم.

وی در ابتدا با بیان مقدمه‌ای با اشاره به اهمیت علوم آزمایشگاهی و جایگاه آن در کشور می‌گوید: با توجه به بیماری های گوناگون و فراگیر به ویژه انواع بیماری های ویروسی مانند سارس، کووید و غیره، علوم آزمایشگاهی نقش موثری در تشخیص و درمان بیماری های مختلف ایفا می کند . ایشان معتقد است اگر چه رشته های علوم آزمایشگاهی برای فارغ التحصیلان با توانایی و مهارت کار بر روی تجهیزات آزمایشگاهی از بازار کار و جایگاه خوبی برخوردار است لیکن مخاطرات فراوان شغلی و آلودگی زیستی موجب افزایش فشار مضاعف بر روی کارکنان و شاغلان این بخش گردیده است.

از این متخصص علوم آزمایشگاهی در خصوص کیت های آزمایشگاهی و کاربرد آن سوال می کنیم می‌گوید: کیت ها از تجهیزات بسیار مهم و ضروری، تحقیقات طبی برای شناسایی و تشخیص علمی بیماری ها محسوب می شوند. این کیت ها عموماً توسط کمپانی ها و شرکت های معتبر و توسط متخصصین بر اساس نیاز و اهداف آزمایشگاه ها تولید می شود. وظیفه کیت ها در یک کلام به صورت ساده ارائه وضعیت سلامت و یا بیماری افراد در کمترین زمان و بالاترین دقت و کارایی به پزشک است.

از آزاده رسولی در خصوص روش های تشخیص سنتی و جدید توضیح می‌خواهیم چنین پاسخ می‌دهد: با توجه به شیوع بیماری‌های واگیردار مختلف ، جهت تشخیص سریع ، کاهش محدودیت زمانی ، کاهش هزینه ها، نیاز به ابزارهای مناسب در این حوزه است.

از طرفی به دلیل بیماری در کشور و حتی منطقه ضرورت نیاز به یک سیستم هوشمند سریع، پایش و رصد احساس می‌شود و این از طریق بروز کردن و تجهیز فنی آزمایشگاه ها با فن آوری مدرن امکان پذیر است. از این رو متد های جدید همراه با معرف های تشخیص و زیرساخت آزمایش باید به سرعت جایگزین بسیاری از روش های قدیمی و سنتی شوند.

مهمترین فاکتورهای مورد اشاره در این خصوص عبارتند از: ارزان و مقرون به صرفه، قابل اعتماد و سریع باشد و همچنین مخاطرات در زمینه ایمنی زیستی و سلامتی آنها مورد توجه قرار بگیرد. قابل انجام در تمامی جوامع اعم از توسعه یافته و سایر کشورها باشد. از همه مهمتر قابلیت انتقال اطلاعات و آنالیز داده ها را در میان تکنسین ها دارا باشد.

رسولی با اشاره به روش تشخیص الایزا معتقد است اگر چه این یک روش آسان در نظر گرفته می شود اما از نظر حساسیت نسبت به تکنیک‌های جدید بسیار متفاوت و سطح پایین است.

به گفته وی الایزا به عنوان یک روش ایمونواسی، آنتی بادی های خاص را با آنزیم های کاتالیزوری موثر ترکیب می کند تا تشخیص بسیار اختصاصی و حساس برخی آنالیت های خاص را ارائه دهد، پس نمی توان از آن برای تمامی آنالیت ها بطور اختصاصی استفاده نمود. از سوی دیگر روش مرسوم الایزا زمان‌بر است و به یک صفحه خوانش تقریباً ۲۰ هزار دلاری جهت ارائه نمایش نیاز دارد.

در روش‌های مدرن اگرچه ابزار استفاده گران است ولیکن به دلیل کاهش ۹۸ درصدی ضریب خطا و افزایش کیفیت تست؛ صرفه‌جویی ارزی، دقت و سرعت ارائه اطلاعات، پایش یکپارچه اطلاعات به صورت کشوری و منطقه‌ای بسیار مورد توجه است. در حال حاضر این روش در کشورهای توسعه یافته مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در خاتمه دکتر رسولی با اشاره به تحریم‌های ظالمانه از یک سو و شرایط پاندمی کرونا از سوی دیگر نقش شرکت‌های تخصصی در تامین و تجهیز آزمایشگاه ها به فناوری نوین را بسیار حائز اهمیت می داند. وی خواستار توجه حمایت دولت بویژه وزارت بهداشت و درمان و همچنین قوه مقننه از این شرکت ها گردید.

ما نیز از ایشان تشکر می‌کنیم و آرزو می کنیم شاهد خدمات ارزنده پژوهشی دکتر رسولی در ایران باشیم.

مصاحبه کننده: سید کاوه خاتمی