بیثباتی در بازار ارز، علاوه بر ایجاد سردرگمی میان فعالان اقتصادی، پیامدهای گستردهای بر زندگی روزمره مردم و شاخصهای کلان اقتصادی داشته است. این وضعیت در کنار افزایش تورم و کاهش قدرت خرید، ضرورت برنامهریزی فوری و مؤثر را دوچندان میکند.
مدیریت بازار آزاد ارز یا رهاسازی آن؛ آینده اقتصاد ایران در دستان کیست؟
مدیریت بازار آزاد ارز یا رهاسازی آن؛ آینده اقتصاد ایران در دستان کیست؟
وحید شقاقی، اقتصاددانان در گفت وگو با دیوان اقتصاد، با هشدار نسبت به تبعات این روند، معتقد است که تنها راهحل، تدوین سیاستهای پایدار، شفاف و سختگیرانهای است که بتواند ضمن بهبود مدیریت اقتصادی، از تکرار چرخههای باطل جلوگیری کند. به باور او، این امر تنها زمانی امکانپذیر است که دولت و بانک مرکزی برنامهای باثبات و واقعبینانه برای مدیریت ارز تدوین کنند.
این اقتصاددان در این باره میگوید: «سیاستهای متغیر بانک مرکزی در سالهای اخیر، نه تنها باعث سردرگمی فعالان اقتصادی شده بلکه پیشبینیپذیری اقتصادی را نیز تضعیف کرده و اختلالات جدی در بازارها ایجاد کرده است.»
او با اشاره به تصمیماتی مانند تعیین نرخ ثابت برای دلار، راهاندازی مرکز مبادله و اقدامات مشابه، این تغییرات متوالی را نشانهای از نبود رویکردی پایدار در سیاستهای ارزی کشور دانسته و بر لزوم بازنگری اساسی در این سیاستها تأکید میکند.
شقاقی همچنین نقش کلیدی بازار آزاد ارز را در شرایط تحریم برجسته کرده و معتقد است که بیتوجهی به این بازار خطرناک است: «دولت باید در ابتدا نرخ دلار بازار آزاد را بپذیرد و سپس برنامهای روشن برای مهار و مدیریت آن داشته باشد. نادیده گرفتن نرخ دلار بهعنوان شاخص اصلی زندگی اقتصادی مردم، نه تنها اشتباه بلکه آسیبزننده است.»
به باور این اقتصاددان برجسته ، شش اقدام کلیدی برای مهار بیثباتی ارزی شامل حکمرانی ریال با هدف کنترل نوسانات ارزی از طریق مدیریت دقیق منابع مالی، اتخاذ تدابیری جدی برای کنترل حساب سرمایه و جلوگیری از خروج ارز، برنامهریزی برای مدیریت واردات و کاهش کسری تجاری غیرنفتی، تقویت نظارت برای مبارزه با قاچاق و واردات غیررسمی، پایش تخصیص ارز به بخشهای مختلف اقتصادی و بهبود نظام توزیع کالا برای جلوگیری از اثرات منفی بر قیمتها و تورم ضروری است.
بازار آزاد ارز؛ محور مدیریت اقتصادی
شقاقی معتقد است که بازار آزاد ارز، سیگنالدهنده اصلی در اقتصاد ایران است و بیثباتی آن سایر نرخها را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. وی با هشدار نسبت به اثرات بیتوجهی به این بازار افزود: نبود مسئولیتپذیری در مدیریت نرخ دلار، زندگی مردم و هزینههای روزمره را به چالش کشیده است. دولت باید فوراً این موضوع را در اولویت قرار دهد.
این اقتصاددان هشدار داد که تداوم این بیثباتی، طبقات متوسط و کمدرآمد جامعه را درگیر بحرانهای جدیدی خواهد کرد. به گفته او، اگر دولت بازار ارز را مدیریت نکند، تورم به بالای ۴۵ درصد خواهد رسید و اقتصاد کشور وارد دورهای باطل افزایش نرخ دلار و تورم میشود که پیامدهای آن غیرقابلتحمل خواهد بود.
تاثیر سیاستهای ارزی بر کسری بودجه
او شایعاتی مبنی بر استفاده دولت از بازار ارز برای جبران کسری بودجه را رد کرده و تأکید کرد: سیاستهای فعلی ارزی با هدف ایجاد نظم بیشتر در بازار تدوین شده است، اما اجرای آنها نیازمند نظارت و مدیریت دقیق است.
شقاقی در پایان خواستار تدوین سیاستهای شفاف، اصولی و باثبات از سوی دولت شد تا از تشدید بحرانهای اقتصادی و آسیب به اقشار مختلف جامعه جلوگیری شود. او بر لزوم تحول در حکمرانی اقتصادی و بازگشت به اصول مدیریت صحیح برای بازسازی اعتماد عمومی و دستیابی به پیشرفت اقتصادی تأکید کرد.
برای عبور از بحران ارزی کنونی، لازم است دولت با پذیرش مسئولیت و اتخاذ سیاستهای شفاف و پایدار، مدیریت بازار ارز را در اولویت قرار دهد. همانگونه که شقاقی تأکید میکند، بدون این اقدامات، اقتصاد کشور وارد چرخههای باطل تورم و بیثباتی خواهد شد که فشار آن بر دوش اقشار کمدرآمد و متوسط سنگینتر خواهد بود. ازاینرو، تنها با اجرای برنامههای اصولی و بهبود حکمرانی اقتصادی میتوان زمینهساز بازگشت ثبات و پیشرفت اقتصادی شد.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد