به گزارش دیوان اقتصاد، حوادث شغلی در صنعت ساختمان سال‌هاست که در صدر آمارهای تلخ قرار دارد. بر اساس گزارش‌های پزشکی قانونی، سالانه بیش از دو هزار فوت ناشی از حوادث کار ثبت می‌شود که حدود نیمی از آن‌ها به کارگران ساختمانی مربوط است. سقوط از ارتفاع، ریزش آوار و برق‌گرفتگی همچنان سه علت اصلی مرگ این کارگران‌اند؛ حوادثی که با آموزش جدی، تجهیزات ایمنی مناسب و بازرسی منظم قابل پیشگیری هستند. با این حال، آمار رسمی وزارت کار اغلب پایین‌تر از واقعیت است، چرا که بخشی از حوادث به دلیل ضعف سامانه‌های ثبت و نبود نظارت کافی گزارش نمی‌شوند.

ضعف ساختاری و بی‌توجهی مدیریتی
اکبر شوکت، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی، هشدار می‌دهد که ساختار وزارت کار فاقد تخصص کافی در حوزه ایمنی است و این ضعف، جان هزاران کارگر را تهدید می‌کند. به گفته او، وعده‌های بهبود شرایط ایمنی عملی نشده، بسیاری از مسئولان حوزه کار نه با محیط‌های پرخطر آشنا هستند و نه در نشست‌های تخصصی با تشکل‌های صنفی شرکت می‌کنند. از سوی دیگر، بازرسی‌های میدانی مستمر و سامانه‌های ثبت حوادث کارآمد وجود ندارد و پیشگیری از حوادث در عمل به شعار محدود شده است.

حلقه مفقوده: آموزش و بیمه کامل
علاوه بر ضعف نظارت، نبود آموزش کاربردی و بیمه کامل برای کارگران ساختمانی یکی از مهم‌ترین معضلات است. بسیاری از کارگران روزمزد و پروژه‌های کوچک نه آموزش ایمنی جدی دریافت می‌کنند و نه تحت پوشش بیمه حوادث هستند. همین موضوع باعث می‌شود بخش قابل توجهی از حوادث حتی در آمار رسمی هم ثبت نشود. نتیجه این وضعیت، فاجعه‌ای انسانی و اجتماعی است؛ مرگ یک کارگر ساختمانی تنها یک حادثه شغلی نیست، بلکه به معنای فروپاشی معیشت یک خانواده است.

راه خروج از بحران ایمنی
برای عبور از این بحران، چند اقدام فوری و ساختاری ضروری است:
۱. افزایش بازرسی‌های میدانی در همه پروژه‌ها، به‌ویژه کارگاه‌های کوچک و غیررسمی، تا نقاط پرخطر سریع شناسایی و اصلاح شوند.
۲. الزام پیمانکاران به تأمین تجهیزات ایمنی استاندارد و ارائه آموزش‌های کاربردی و مستمر به کارگران برای کاهش ریسک حوادث.
۳. تضمین بیمه کامل کارگران ساختمانی و فعال‌سازی سامانه‌های شفاف ثبت و پیگیری حوادث، به‌طوری‌که هیچ حادثه‌ای بدون ثبت و پاسخگویی باقی نماند.
۴. تقویت همکاری وزارت کار با تشکل‌های صنفی تا تصمیم‌گیری و نظارت به شکل میدانی، تخصصی و منسجم انجام شود.
بدون اجرای این اقدامات، جان کارگران ساختمانی همچنان در معرض خطر جدی خواهد بود و چرخه تلخ ناایمنی و حادثه ادامه می‌یابد. بحران ایمنی، بحرانی خاموش است که اگر جدی گرفته نشود، نه‌تنها جان هزاران کارگر که امنیت اجتماعی و اقتصادی خانواده‌هایشان را هم تهدید خواهد کرد.