به گزارش دیوان اقتصاد، در ایران نیز با گسترش چالش‌های اقتصادی و اجتماعی از جمله تورم، بیکاری، شکاف طبقاتی و بحران مسکن، انتظار جامعه از بانک‌ها صرفاً در حد ارائه خدمات مالی باقی نمانده است. 
مردم و نهادهای حاکمیتی اکنون از بانک‌ها می‌خواهند در کنار سودآوری، سهمی واقعی در بهبود کیفیت زندگی و توسعه پایدار کشور ایفا کنند.
بانک‌ها در ذات خود، بازوی تأمین مالی تولید و مصرف هستند؛ اما در رویکردهای جدید بانکداری، به‌ویژه طی سال‌های اخیر، مأموریت اجتماعی نیز به‌عنوان یکی از ارکان حکمرانی شرکتی در بانک‌ها مطرح شده است.
 در واقع، بانک‌ها با اجرای طرح‌های مسئولیت اجتماعی، نه تنها به ارتقای وجهه عمومی خود کمک می‌کنند، بلکه در کاهش فقر، ایجاد اشتغال پایدار، تسهیل ازدواج جوانان، حمایت از خانواده‌ها و تقویت همبستگی اجتماعی نقش‌آفرین می‌شوند.

سه محور اصلی مسئولیت اجتماعی در نظام بانکی
مسئولیت اجتماعی بانک‌ها در ایران را می‌توان در سه محور اصلی خلاصه کرد:

توانمندسازی اقتصادی اقشار آسیب‌پذیر
شامل پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه، وام‌های خرد، حمایت از مشاغل خانگی و طرح‌های اشتغال‌زایی محلی. این بخش، پیوند مستقیمی با عدالت اقتصادی دارد و باعث می‌شود بانک‌ها به جای تمرکز صرف بر بنگاه‌های بزرگ، به تقویت پایه‌های اجتماعی اقتصاد توجه کنند.

توسعه اجتماعی و فرهنگی
از حمایت از آموزش و بهداشت گرفته تا کمک به آسیب‌دیدگان بحران‌های طبیعی، مشارکت در پروژه‌های عمومی شهری و حمایت از خانواده‌ها. این بخش، مسئولیت اخلاقی بانک‌ها را در قبال جامعه برجسته می‌کند و از آن‌ها چهره‌ای فراتر از نهاد مالی می‌سازد.

پایداری و محیط زیست
حوزه‌ای نوظهور اما حیاتی است که شامل سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک، مدیریت مصرف منابع و پشتیبانی از طرح‌های زیست‌محیطی می‌شود. این رویکرد به‌ویژه در سال‌های اخیر با افزایش دغدغه‌های محیط‌زیستی در کشور اهمیت بیشتری یافته است.
در مجموع، هر بانکی که بتواند میان سودآوری اقتصادی و تعهد اجتماعی تعادل برقرار کند، از دیدگاه سیاست‌گذاران و مشتریان، نهادی «قابل اعتماد» و «پایدار» تلقی می‌شود.

بانک صادرات ایران؛ نمونه‌ای از تلفیق مأموریت اقتصادی و تعهد اجتماعی
در میان بانک‌های کشور، بانک صادرات ایران طی سال‌های اخیر نشان داده است که در اجرای سیاست‌های مسئولیت اجتماعی، رویکردی نظام‌مند و متمرکز دارد. این بانک با اتکا به شبکه گسترده شعب خود در سراسر کشور، توانسته است هم‌زمان دو هدف تأمین مالی توسعه اقتصادی و حمایت از معیشت خانوارها را دنبال کند.
در شش‌ماهه نخست سال جاری، شبکه ۲۸۷ شعبه بانک صادرات ایران در استان تهران، با همکاری بیش از سه هزار و یکصد کارمند، نقش فعالی در اجرای طرح‌های حمایتی و پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ایفا کرده است. 
در این دوره، بیش از ۱۰ هزار و ۸۰۰ فقره تسهیلات حمایتی به ارزش بیش از ۲۵ هزار میلیارد ریال به متقاضیان واجد شرایط پرداخت شده است.

ترکیب این تسهیلات نشان می‌دهد که تمرکز بانک بر نیازهای واقعی خانوارها بوده که شامل۵۷۳۲ فقره وام ازدواج برای تسهیل تشکیل خانواده‌ها، ۳۳۵۴ فقره وام فرزندآوری برای حمایت از سیاست‌های جمعیتی و بیش از ۱۷۰۰ فقره تسهیلات ودیعه مسکن برای کمک به تأمین سرپناه خانوارهای کم‌درآمد شده است.
در کنار این موارد، پرداخت وام‌های قرض‌الحسنه برای مشاغل خانگی، درمان، و سایر نیازهای ضروری از دیگر محورهای حمایتی بانک صادرات در پایتخت بوده است.
چنین عملکردی نشان می‌دهد که بانک صادرات ایران، مسئولیت اجتماعی را نه به عنوان یک پروژه جانبی، بلکه به عنوان بخشی از مأموریت اصلی خود درک کرده است. این رویکرد سبب شده است تا در کنار تقویت شاخص‌های مالی، اعتماد اجتماعی به بانک نیز افزایش یابد.

نقش تأمین مالی در توسعه شهری و تولیدی
عملکرد بانک صادرات تنها به پرداخت وام‌های حمایتی محدود نمی‌شود. مانده تسهیلات ریالی و ارزی این بانک در استان تهران از ۲ هزار و ۳۵۹ هزار میلیارد ریال فراتر رفته است؛ رقمی که بیانگر سهم بزرگ این بانک در تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی، تولیدی و خدماتی پایتخت است.
به بیان دیگر، بانک صادرات با حفظ تعادل میان حمایت از خانوارها و پشتیبانی از کسب‌وکارها، توانسته است در مسیر توسعه پایدار شهری و اقتصادی حرکت کند. این ترکیب هوشمندانه میان مأموریت اقتصادی و مسئولیت اجتماعی، همان مدلی است که بانک‌های توسعه‌ای در جهان نیز دنبال می‌کنند.

نگاهی ملی به تعهد اجتماعی بانک صادرات
در سطح کشور، بانک صادرات ایران در شش‌ماهه نخست سال جاری، بیش از ۱۰۰ هزار فقره تسهیلات قرض‌الحسنه و حمایتی به ارزش نزدیک به ۲۴ هزار میلیارد ریال پرداخت کرده است.
توزیع گسترده این تسهیلات در سطح ملی، نشان می‌دهد که این بانک در اجرای برنامه‌های حمایتی، نگاه متمرکز بر پایتخت ندارد و خود را بانک همه اقشار جامعه می‌داند.
تجربه بانک صادرات ثابت کرده است که سرمایه‌گذاری در اعتماد اجتماعی، بازدهی بلندمدت بالاتری نسبت به تبلیغات کوتاه‌مدت دارد. هنگامی که مردم احساس کنند بانک در سختی‌ها کنارشان است، تمایل بیشتری برای سپرده‌گذاری و همکاری با آن خواهند داشت.

چشم‌انداز آینده: مسئولیت اجتماعی به‌مثابه سرمایه سازمانی
در شرایط فعلی اقتصاد ایران که با نوسانات و نااطمینانی‌های متعدد روبه‌روست، ادامه مسیر بانک‌ها در حوزه مسئولیت اجتماعی، می‌تواند نقش مهمی در بازسازی اعتماد عمومی به نظام بانکی ایفا کند.
بانک صادرات ایران با بهره‌گیری از ظرفیت نیروی انسانی گسترده و تجربه تاریخی خود، نشان داده است که می‌توان میان توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی توازن برقرار کرد.

در آینده، تقویت این مسیر نیازمند سه عامل کلیدی است. تدوین چارچوب‌های شفاف برای ارزیابی مسئولیت اجتماعی بانک‌ها، گسترش ابزارهای مالی نوین برای حمایت از اقشار کم‌درآمد و انتشار گزارش‌های منظم از اثرات اجتماعی و اقتصادی این اقدامات.
چنین شفافیتی، نه تنها به افزایش اعتماد عمومی کمک می‌کند، بلکه زمینه را برای رقابت سالم میان بانک‌ها در عرصه خدمت‌رسانی اجتماعی فراهم می‌سازد.
در مجموع، بانک صادرات ایران با عملکرد شش‌ماهه خود در حوزه مسئولیت اجتماعی، نمونه‌ای قابل توجه از تبدیل شعار به عمل در نظام بانکی کشور ارائه کرده است.
این بانک نشان داده است که مسئولیت اجتماعی، هزینه نیست؛ بلکه سرمایه‌ای استراتژیک برای آینده بانکداری در ایران است. سرمایه‌ای که هم رضایت مردم را به همراه دارد و هم پایداری مالی و نهادی را تضمین می‌کند.