به گزارش دیوان اقتصاد از اقتصادآنلاین، تحریم‌های گازی ایران، جدیدترین گام آمریکا برای افزایش سیاست موسوم به فشار حداکثری است. تحریم‌هایی که هدفشان محدود کردن صادرات گاز مایع یعنی پروپان، بوتان و ترکیبات مشابه است.

آمریکایی‌ها تلاش دارند تا یکی از معدود مسیرهای درآمدی ایران را هم مسدود کنند. پیش از این تحریم‌های جدید، افزایش صادرات گاز آمریکا به ترکیه، تمدید قرارداد ایران با این کشور را در معرض تهدید قرار داده بود.

البته این درآمد چندصد میلیون دلاری، گرچه به اندازه درآمد نفتی برای ایران بزرگ نیست اما در مناطقی از آسیا کاربرد فراوان دارد و می‌تواند منبعی کم‌نظیر برای ایران باشد.

همزمان، وزارت خزانه‌داری آمریکا نزدیک به بیست نفتکش دیگر را به فهرست کشتی‌های تحریم‌شده افزود تا شمار کل ناوگان سایه تحت تحریم به بیش از ۱۵۰ فروند برسد. منابع مطلع می‌گویند که این اقدامات بخشی از تلاش گسترده‌تر برای ردیابی و ممانعت از صادرات نفت ایران است.

بخش دیگری از تحریم‌ها نیز به پایانه نفتی در یکی از بنادر چین اختصاص یافت. نقطه‌ای که گفته می‌شود نقش کلیدی در شبکه‌های فروش نفت ایران ایفا می‌کند. رسانه «فارین پالیسی» در گزارشی مدعی شده که ایران همچنان روزانه حدود ۲ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که عمدتاً راهی چین می‌شود. چین نیز از روش‌های پیچیده و غیرمستقیم برای تأمین مالی خرید نفت ایران و دور زدن تحریم‌های آمریکا استفاده می‌کند. 

اعمال تحریم‌های جدید همزمان با بیانه اروپا
تحریم‌های جدید آمریکا، همزمان با موضع‌گیری دوباره تروئیکای اروپا علیه ایران اعمال شده است. سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه در بیانیه‌ای خواستار از سرگیری مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا شدند و از کشورهای عضو سازمان ملل خواستند تا از تحریم‌ها علیه ایران پیروی کنند.

در این بیانیه آن‌ها مدعی شدند: «ما برای از سرگیری مذاکرات با ایران و آمریکا برای دستیابی به توافقی جامع، پایدار و قابل راستی‌آزمایی مصمم هستیم.»

اقدامات اروپا و آمریکا، نشان می‌دهد که آن‌ها در موضعی هماهنگ تلاش دارند تا با پیشبرد سیاست فشار حداکثری زمینه را برای مذاکره و توافقی دوباره با تهران فراهم کنند. 

این در حالی است که فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت به نقل از وزیر خارجه گفته بود که ایران در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد مذاکره مستقیم با آمریکا را داد اما واشنگتن آن را نپذیرفت.

 ایران تلاش داشت تا فعال‌سازی مکانیسم ماشه را به تعویق بیاندازد اما استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در مذاکرات حاضر نشد.

برنامه‌ای برای مذاکره نیست
همزمان با اقدامات و موضع‌گیری‌های اروپا و آمریکا علیه ایران، سیدعباس عراقچی وزیر خارجه بر موضع پیشین تهران تاکید کرده است. او گفته که توافق با درخواست صفرشدن غنی‌سازی ایران ممکن نیست.

سخنگوی وزارت خارجه نیز گفته که ایران فعلاً «برنامه‌ای برای مذاکره» ندارد. به گفته اسماعیل بقایی در این مرحله، تمرکز ایران «بر بررسی آثار و تبعات ناشی از اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا است». 

وزیر خارجه فردا نیز راهی بهارستان می‌شود تا با اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مجلس جلسه داشته باشد. او از آغاز کار تاکنون بارها برای جلسه با نمایندگان به مجلس رفته است. 

عبدالله رمضان‌زاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به احضار دوباره عراقچی به مجلس نوشته: «وزارت خارجه تعطیل شده یا دیگر دیپلماسی بی‌فایده شده که وقت وزیر خارجه صرف توجیه نمایندگان استصوابی می‌شود؟»

بازبودن مسیرهای دورزدن تحریم
با وجود تحریم‌ها و فشارهای فزاینده، گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران همچنان توانسته روزانه حدود ۲ میلیون بشکه نفت صادر کند. هرچند که این صادرات عمدتا به مقصد چین است و با تخفیف‌های چشمگیری در قیمت به فروش می‌رسد. 

با این حال، تاکنون چین و روسیه اعلام کردند که روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه درست نبوده و آن‌ها با تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران همراهی نمی‌کنند. 

چین، خریدار بزرگ نفت ایران، برای ادامه این رابطه از سازوکارهای پیچیده مالی و تجاری استفاده می‌کند تا تأمین مالی این معاملات را از چنگ تحریم‌های آمریکا دور نگه دارد.

دیپلماسی در بن‌بست؟
به نظر می‌رسد که روند تحریم‌های فزاینده بر ایران ادامه داشته باشد. سه کشور اروپایی و آمریکا تلاش دارند تا اجماعی بین‌المللی علیه ایران ایجاد کنند اما وضعیت با قبل از توافق هسته‌ای متفاوت است. 

در آن مقطع در شورای امنیت نیز علیه ایران اجماع وجود داشت اما اکنون روسیه و چین، دست‌کم تاکنون در مقام موضع‌گیری با آمریکا و اروپا همراه نشده‌اند. موضوعی که می‌تواند در گام‌های بعدی غربی‌ها برای فشار بیشتر بر ایران، به ویژه در شورای امنیت مانع ایجاد کند. 

با این همه، دیپلماسی اکنون در بن‌بست به نظر می‌رسد و ایجاد روزنه‌ برای گشایش در گفت‌وگوها منوط به سیاست‌گذاری آتی ایران و غرب در مواضع کلان و راهبردی خود است.