به گزارش دیوان اقتصاد، پزشکیان، اخیرا با اخطار به خودروسازان، آن‌ها را موظف کرده که در یک بازه زمانی مشخص، مصرف سوخت موتور خودروهای داخلی را به سطح قابل قبول و استاندارد جهانی کاهش دهند و تأکید کرد که دولت برای دستیابی به این هدف، آماده حمایت از واردات فناوری و دانش فنی جدید است، اما در مقابل، خودروسازان نیز باید از اتکا به موتورهای قدیمی و پرمصرف فاصله بگیرند.

این اخطار در شرایطی مطرح شده که کشور با چالش‌هایی مانند مصرف بالای بنزین، آلودگی هوا، فرسودگی ناوگان و فاصله تکنولوژیک با استانداردهای جهانی روبرو است و اولتیماتوم اخیر رئیس جمهوری در واقع تلاشی برای وادار کردن خودروسازان به حرکت به سمت موتورهای کم‌مصرف‌تر و کاهش وابستگی فزاینده به یارانه سنگین سوخت است.

با اینکه این تصمیم می‌تواند نقطه شروعی برای اصلاح ساختاری صنعت خودرو باشد، اما موفقیت آن وابسته به هماهنگی با سیاست‌های انرژی، ثبات اقتصادی و فراهم شدن زیرساخت‌های لازم است.

در این رابطه مسیح فرزانه – کارشناس صنعت خودرو – در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: در خصوص کاهش مصرف موتور خودروهای داخلی، باید گفت که با توجه به برداشت‌هایی که از سخنان ریاست جمهوری به‌عنوان ضرب‌الاجل یا اولتیماتوم برای خودروسازان مطرح می‌شود، لازم است به ابعاد دیگر ناترازی سوخت نیر توجه شود. طبق آماری که از سوی نهادهای مختلف اعلام شده است، حدود ۳۵ میلیون خودرو در حال تردد در کشور وجود دارد که گفته می‌شود نیمی از آن‌ها فرسوده هستند و تعریفی که قانون‌گذاران برای خودروهای سواری فرسوده ارائه می‌کنند، شامل خودروهایی با میانگین سن ۲۰ سال است و این آمار مربوط به ناوگان بنزینی است که اگر ناوگان حمل‌ونقل عمومی یعنی بخش‌های دیزلی، بنزینی و گازسوز را به آن اضافه کنیم، میانگین عمر فرسودگی حدودا ۱۲ سال برآورد می‌شود.

مصرف بنزنین ۹ درصد بیشتر از قبل!

وی افزود: این در حالی است که در برخی کشورهای دیگر، میانگین عمر فرسودگی خودروهای سواری تنها به حدود پنج سال می‌رسد و از سوی دیگر، میانگین مصرف روزانه سوخت کشور با حدود ۹ درصد افزایش، به حدود ۱۳۰ میلیون لیتر در روز رسیده که اگر آمار مشابه را در قاره اروپا در سال ۲۰۲۳ بررسی کنیم، میانگین مصرف بنزین برای هر فرد در سال حدود ۲۳۰ لیتر است.

میانگین مصرف جهانی ۶ تا ۷ لیتر

این کارشناس صنعت خودرو خاطرنشان کرد: در این رابطه، تعریف خودروهای کم‌مصرف در جهان، به‌ویژه در اروپا، مصرف بین ۶ تا ۷ لیتر در سیکل ۱۰۰ کیلومتر برای خودروهای بنزینی است. بنابراین، ما از نظر میزان مصرف سوخت در سیکل ۱۰۰ کیلومتر و نیز از نظر سرانه مصرف سالیانه سوخت، فاصله قابل توجهی با استانداردهای جهانی داریم و رقم ۱۳۰ میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین، عدد بسیار قابل ملاحظه‌ای است.

مکانیزم و ماهیت واقعی بازار را به رسمیت بشناسیم

فرزانه تصریح کرد: اگرچه ضعف فرهنگی در مصرف سوخت در کشور وجود دارد، اما نکته مهمی وجود دارد که باید بدان توجه شود. خودروسازی کشور در حال حاضر، طبق اعلام رسمی نهادهای ذی‌ربط، با شرایط بسیار دشواری روبرو است. سه خودروساز بزرگ دولتی تا پایان شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نزدیک به ۳۲۰ همت زیان انباشته داشته‌ و حدود ۶۲۰ همت بدهی دارند که از این میزان، ۱۶۰ همت بدهی فوری و قابل پرداخت است. بنابراین، وقتی درباره بازار و صنعت خودرو صحبت می‌کنیم، در واقع از داده‌ها، ارقام و رفتار واقعی بازار سخن می‌گوییم؛ موضوعی که باید همواره از آن با عنوان ضرورت «به رسمیت شناختن مکانیسم بازار خودرو و اقتصاد واقعی این صنعت» یاد می‌کنم.

در شرایط زیان، انتظار ارتقا فناوری نداشته باشیم

وی ادامه داد: با کنار هم قرار دادن این واقعیت‌ها نتیجه می‌گیریم که خودروسازان و همچنین زنجیره تامین، عملا برای بقا تلاش می‌کنند در چنین شرایطی، انتظار استفاده از فناوری‌های روز، بهبود کیفیت محصولات و حرکت به‌سوی توسعه صنعت خودرو با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، امکان‌پذیر نیست.

این کارشناس صنعت خودرو در پایان خاطرنشان کرد: صنعت خودروسازی در جهان به‌گونه‌ای است که برای ایجاد تغییرات بنیادین یا «پارادایم شیفت» و اصلاح رفتار، حتی در شرایط نبود مشکلات مدیریتی و نقدینگی، حداقل به یک دوره زمانی ۱۰ ساله نیاز دارد و با توجه به مجموعه این شرایط، به نظر می‌رسد دستیابی به اهداف مورد نظر در کوتاه مدت امکان‌پذیر نباشد.