به گزارش دیوان اقتصاد، محسن پورکیانی اظهارداشت: به منظور شفاف کردن عملیات مالی و اطلاع بیمه‌گذاران، به جای کسر بدهی مالیاتی از ارزش بازخرید بیمه‌نامه‌ها، مبلغ مالیات بر ارزش افزوده مستقیماً از بیمه‌گذاران به همراه وجوه پرداختی آنان اخذ و مبلغی که پیش از این از ارزش بازخرید بیمه‌نامه آنان کسر شده بود، به شرایط قبل بر می‌گردد.

وی درباره اخذ مالیات بر ارزش افزوده از بیمه‌نامه‌های دارای ذخیره (عمر و پس انداز، زندگی مان و ...) اظهارداشت: صنعت بیمه با استناد به بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی کشور و بیمه مرکزی، ملزم به اخذ مالیات بر ارزش افزوده از بیمه‌گذاران بیمه‌نامه‌های عمر است.

رییس هیات مدیره بیمه ایران درباره این بخشنامه‌ها که در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۸۹ رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور آن را مقرر کرده بود توضیح داد: نظر به ماهیت بیمه‌های عمر و پس‌انداز، صرفاً وجوه دریافتی شرکت‌های بیمه‌گر، بابت حق‌بیمه، مشمول عوارض خواهد بود و وجوه پرداختی بیمه‌گذاران که به حساب ذخیره پس‌انداز منظور می‌شود، در صورت تفکیک در دفاتر و اسناد و مدارک توسط شرکت‌های بیمه‌گر مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده نخواهد بود. بیمه مرکزی حداکثر تا پایان مهرماه سال جاری دستورالعمل نحوه محاسبه ذخیره پس‌انداز این بند را به منظور وحدت رویه به سندیکا و شرکت‌های بیمه ای جهت اجرا ابلاغ کند.

وی افزود: بر اساس بخشنامه بیمه مرکزی تحت عنوان «دستورالعمل نحوه شناسایی، ثبت و گزارشگری اقلام مربوط به بیمه‌های عمر و پس انداز» (موضوع بند ۴ بخشنامه فوق) که طی بخشنامه شماره ۹۲۵ تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۹۰ معاون  مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی ابلاغ شده است، اقلام تشکیل‌دهنده بیمه‌نامه عمر دارای پس‌انداز تعیین و صرفاً وجوه سرمایه‌گذاری و پس‌انداز از شمول مالیات بر ارزش افزوده خارج و شرکت‌های بیمه مکلف شده‌اند مالیات بر ارزش افزوده سایر اقلام تشکیل‌دهنده حق بیمه مربوطه (شامل حق بیمه‌های خطر فوت، نقص عضو، بیماری‌های خاص و هرگونه پوشش بیمه‌ای دیگر) را در زمان فروش بیمه‌نامه از بیمه‌گذاران بیمه‌های عمر اخذ و به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کند.

مدیرعامل بیمه‌ ایران با اشاره به اینکه بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی کشور برای تمامی شرکت‌های بیمه‌گر الزام آور بوده و شفاف کننده قانون است گفت: لذا شرکت سهامی بیمه ایران به عنوان تنها شرکت بیمه دولتی موظف به اخذ مالیات بر ارزش افزوده از بیمه‌گذاران بیمه‌نامه‌های عمر است.

وی اضافه کرد: به استناد ماده ۲۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده، شرکت بیمه ایران مکلف است با تهیه اظهارنامه مالیاتی، مبالغ مالیات بر ارزش افزوده وصولی خود را پس از کسر مالیات‌های پرداختی، در مقاطع زمانی ۳ ماهه (هر فصل) به حساب خزانه‌داری کل کشور (حساب‌های سازمان امور مالیاتی کشور) واریز کرده و در واقع فقط وصول مالیات های مزبور و واریز آن به حساب سازمان امور مالیاتی توسط این شرکت صورت می پذیرد؛ بر این اساس اصولاً شرکت سهامی بیمه ایران اجازه قانونی برای نگهداری مبالغ مالیات بر ارزش افزوده اخذ شده از بیمه‌گذاران را خارج از مهلت تعیین شده و یا تحت عنوان درآمد یا موارد مشابه دیگر به حساب‌های خود را ندارد.

مدیرعامل بیمه ایران همچنین اظهار کرد: با توجه به اینکه شرایط بیمه‌نامه‌های عمر دارای ذخیره توسط بیمه‌گذار تعیین می‌شود این بیمه‌نامه‌ها طولانی مدت بوده و درصد مالیات بر ارزش افزوده در هر سال متغیر است، تعیین آن برای کل مدت بیمه نامه امکان پذیر نبوده است. لذا با توجه به اینکه از سال ۱۳۸۹ مقرر شده بود مالیات بر ارزش افزوده از محل ذخیره پس‌اندازی بیمه‌نامه در هر سال از بیمه‌گذاران کسر و به حساب سازمان امور مالیاتی منظور شود، مبالغ مالیات بر ارزش افزوده که توسط این شرکت به سازمان امور مالیاتی پرداخت شده و از ارزش بازخرید بیمه نامه کسر شده بود در زمان بازخرید، اخذ وام، استرداد سرمایه یا سایر موارد مشابه در حواله های صادر شده از بیمه گزاران دریافت می‌شد.

پورکیانی توضیح داد: این امر اعتراض بیمه‌گذاران را فراهم کرده و بسیاری از آنان درخواست پرداخت نقدی این مالیات در طول قرارداد را کردند چرا که با تغییر جداول ارزش بازخرید در طول مدت قرارداد به دلیل اینکه ارزش بازخرید بیمه‌نامه در انتهای هر سال ذخیره شده و سود تضمین شده علی الحساب هرسال به آن اضافه شده و به ذخایر سال بعد افزوده می‌شود، بر مبلغ ارزش بازخرید پایان مدت بیمه‌نامه تاثیر گذاشته و منافع آتی بیمه گذار را کاهش می داد.

وی ادامه داد: بنا بر آنچه گفته شد به منظور شفاف کردن عملیات مالی و اطلاع بیمه‌گذاران، به جای کسر بدهی مالیاتی مذکور از ارزش بازخرید بیمه‌نامه‌ها، مبلغ مالیات بر ارزش افزوده مستقیماً از بیمه گذاران به همراه وجوه پرداختی آنان اخذ و مبلغی که پیش از این از ارزش بازخرید بیمه‌نامه آنان کسر شده بود، به شرایط قبل بازگشته و به دلیل اینکه بیمه‌نامه مالیات بر ارزش افزوده هرسال کاملاً مشخص است. این مبالغ نیز برای هر قسط پرداختی بیمه‌گذار راساً محاسبه و از آنان اخذ می‌شود.

مدیرعامل بیمه ایران اضافه کرد: لازم به بیان است همانگونه که پیش از این مطرح شد، مالیات بر ارزش افزوده صرفاً به آن بخش از حق بیمه  بیمه‌نامه های عمر که بابت ارائه پوشش‌های بیمه ای به بیمه شده از کل حق بیمه پرداختی، تعلق گرفته و بخش پس‌اندازی حق بیمه که ارزش بازخرید بیمه‌نامه مالکیت می‌دهد مشمول مالیات مذکور نخواهد بود.

پورکیانی ادامه داد: این شرکت و سایر شرکت‌های بیمه‌گر، در اخذ مالیات بر ارزش افزوده رشته عمر و پس‌انداز به شرح بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی کشور و واریز آن به حساب‌های سازمان امور مالیاتی کشور در زمان‌های تعیین شده تکلیف قانونی داشته و اصولا درآمدی از این بابت برای آنها قابل شناسایی نیست. ضمن آنکه حذف مالیات بر ارزش افزوده از رشته‌های مختلف بیمه ای از جمله بیمه‌نامه های عمر دارای ذخیره، نیازمند اعمال تغییر در قانون مالیات بر ارزش افزوده و سیر مراحل قانونی آن خواهد بود.