ایران، مهره سوم رقابت گازی در گرجستان

هم‌زمان با کاهش قیمت گاز همگام با سقوط قیمت نفت، رقابت بین عرضه‌کنندگان گاز در حوزه خزر سنگین‌تر می شود و البته ایران در این بین رقیب جدیدی است که دومین دارنده منابع گازی بزرگ در دنیا نیز به شمار می‌رود.

به گزارش بانک و اقتصاد به نقل از ایسنا، گرجستان که تقاطع گازی کشورهای حوزه خزر است، حالا بازارش به نقطه عطفی برای سه صادرکننده بزرگ گازی تبدیل شده است.

تفلیس که درفصل سرد با کمبود گاز مواجه شده و بنابراین باید به فکر منبع جدیدی برای واردات باشد، درحال حاضر 90 درصد گاز مورد نیاز خود را از آذربایجان خریداری می‌کند و 10 درصد باقی مانده بازار این کشور نیز در اختیار گاز روسیه است اما ایران قرار است مهره جدیدی در زمین گاز گرجستان باشد.

قراردادی که گرجستان برای واردات گاز امضا می‌کند، قرارداد بلندمدتی خواهد بود که می‌تواند این کشور را از سلطه گازی آذربایجان رها ساخته و به سمت منابع گازی جنوبی سوق دهد.

کاخا کالادزه، وزیر انرژی گرجستان که اخیرا به تهران سفر کرده بود، معتقد است که اگرچه آذربایجان شریکی استراتژیک و دوست گرجستان به شمار می‌رود اما این کشور انحصاری را در بازار آذربایجان به وجود آورده است. او می‌گوید باکو توان بیشتری برای افزایش صادرات گاز به گرجستان ندارد و این در حال است که تفلیس هر سال با افزایش فزاینده تقاضا برای گاز و تولید بیشتر برق مواجه است.

منابع رسمی گرجستان می‌گویند این کشور با 2.5 میلیون متر مکعب کمبود گاز به طور سالانه مواجه بوده و در عین حال با افزایش 30 درصدی قیمت گاز صادراتی از سوی آذربایجان در بهار گذشته، گرجستان تمایل بیشتری به افزایش واردات از روسیه پیدا کرده است.

اما افزایش روابط تجاری با روسیه‌ای که خاطره جنگ با آن هنوز در ذهن گرجی‌ها زنده است کار چندان آسانی نیست و البته آذربایجان نیز به فکر ایجاد تغییراتی چند در قرارداد خود است تا صادراتش به گرجستان را در تابستان کاهش داده و در پاییز همزمان با افزایش تقاضا صادرات گاز را نیز افزایش دهد تا بخشی از مشکلات کمبود گاز این کشور برطرف شود و البته انحصارش در یان بازار را از دست ندهد.

در حالیکه مذاکرات با روسیه و آذربایجان بر سر سهم آن‌ها از بازار گاز گرجستان بالا گرفته است، ایران رقیب جدیدی است که پا به این عرصه می‌گذارد .

برداشته شدن تحریم‌ها فرصتی را پدید آورده است که ایران به عنوان دومین دارنده منابع گازی در دنیا حالا جدی‌تر به حضور در عرصه بین‌المللی گاز فکر کند و البته با توجه به نوع قیمت‌گذاری و انتقال گاز، بازارهای همسایه که امکان بهتری برای صادرات با خط لوله و به شکل ارزان هستند،هدف اولویت دار صادراتی ایران به شمار می‌روند.

گرجستان نیز کشوری است که در این اولویت‌ها قرار دارد و ایران می‌خواهد با گذراندن خط لوله‌ای از ارمنستان گاز خود را به بازار گرجستان برساند و سومین مهره گازی در این بازار باشد.

گرجستان می‌تواند از طریق خط عبور به آذربایجان،‌گرجستان، ترکیه و سپس اروپا، راه ایران برای رسیدن به بازارهای گازی قاره سبز باشد، با این حال ایران اصرار دارد گام اول خود را برای ورود به بازارهای گازی با حضور در بازارها همسایه بردارد و البته راه صادرات به اروپا را نیز تنها در LNG می‌بیند، با این حال صادرات گاز به گرجستان در اولویت سوم صادراتی ایران قرار گرفته است.

مدیر عامل شرکت ملی صادرات گاز درباره برنامه‌های بلند مدت، صادرات گاز به گرجستان را پس از دو شهر بغداد و بصره وسپس خط لوله پر دردسر پاکستان، هدف چهارم صادراتی ایران دانست.

قراردادهای گازمعمولا با حجم صادرات اولیه انعقاد می‌شود که به گفته کاملی این حجم در قراراد با گرجستان احتمالا 200 میلیون متر مکعب است اما زمان آغاز عملات خط لوله و رسیدن گاز به مرزهای گرجستان هنوز مشخص نیست.

در حال حاضر خط لوله گازپروم درگرجستان تنها گاز روسیه را به این کشور می‌رساند و هنوز صحبتی ازایجاد خط لوله دومی در این کشور نیز نشده است. درعین حال هنوز مسیر رساندن گاز به گرجستان نیز قطعی نیست و ممکن است آذربایجان که خود سهم بزرگی از بازار گرجستان را دارد داوطلب رساندن گاز یران به این کشورنیز شود.

البته ایران و روسیه تنها رقبای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار گاز گرجستان نیستند، بلکه قفقاز جنوبی نیز گزینه دیگر گرجستان برای واردات گاز به حساب می‌آید که در صورت رسیدن به نتیجه‌ای با این کشور احتمالا تفلیس دیگر سراغ واردات گاز از ایران و یا افزاش ورادات از روسیه نخواهد رفت.