به گزارش دیوان اقتصاد، اداره میزهای صنعت و رتبه بندی ناشران سازمان بورس، در گزارش خود، با توجه به اهمیت ۵ نماد شپدیس، شیراز، خراسان، کرماشا و شلرد، به تحلیل بازیگران قدرت در این ۵ نماد پرداخته است.

طبق این گزارش، نیروهای مسلح رکن اصلی قدرت در شرکت‌های تولید کننده هر دو محصول اوره و آمونیاک هستند. نیروهای مسلح و وزارت نفت به ترتیب با در اختیار داشتن ۶۵ و ۱۸ درصد از کل سهام این دسته از شرکت‌ها، مهم‌ترین نقش را در تعیین خط مشی‌ها و تصمیمات کلیدی در تولید سبد محصولات صنایع بالادستی آمونیاک و اوره ایفا می‌کنند.

مالکیت سهام از منظر سهامداران نهایی

صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح به ترتیب با مالکیت ۷۰، ۵۵، ۱۶ و ۴۸ درصد در نمادهای شپدیس، شیراز، خراسان و کرماشا نقش اصلی را ایفا می‌کند.

شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز به ترتیب با مالکیت ۳۳، ۲۰ و ۶۹ درصد نمادهای شیراز، کرماشا و شلرد در رده دوم قرار دارد.

همچنین در نماد خراسان، سازمان تامین اجتماعی، وزارت آموزش و پرورش و صندوق بازنشستگی کشوری با مالکیت ۴۶، ۱۹ و ۱۲ درصدی، نقش اصلی را اجرا می‌کنند.

مالکیت سهام از منظر گروه‌های قدرت

صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح را از منظر گروه‌های قدرت نظارتی و سهامداران نهایی آن می‌توان به منابع بازنشستگان نیروهای مسلح منتسب کرد. مالکیت سهام صنایع پتروشیمی خلیج فارس نیز منتسب به وزارت نفت است.

با توجه به درصد مالکیت نهایی ۷۰، ۵۵، ۱۶ و ۴۸ درصدی صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح در نمادهای شپدیس، شیراز، خراسان و کرماشا، می‌توان این صندوق بازنشستگی را به عنوان رکن قدرت در این نمادها متصور شد.

همچنین با مالکیت نهایی ۵۸ و ۱۹ درصدی وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی و آموزش و پرورش در نماد خراسان می‌توان این دو وزارتخانه را به عنوان دو رکن قدرت دیگر در این نماد دانست.

از دیگر ارکان قدرت می‌توان به وزارت نفت و مالکیت ۳۳، ۲۰ و ۶۹ درصدی در نمادهای شیراز، کرماشا و شلرد اشاره کرد.

کرسی‌های هیئت مدیره

نمایندگان گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، بازرگانی پتروشیمی، خدمات مدیریت هامون سپاهان، سرمایه‌گذاری هامون سپاهان و بازرگانی و تجارت هامون سپاهان، اعضای هیئت مدیره در نماد شپدیس را تشکیل می‌دهند. به این ترتیب از منظر مالکیت نهایی، کرسی‌های هیئت مدیره صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح دارای ۴ کرسی هیئت مدیره و شرکت سرمایه‌گذاری ایران دارای یک کرسی هیئت مدیره است.

در نماد شیراز، سرمایه‌گذاری مدبران اقتصاد، سرمایه‌گذاری هامون سپاهان، گروه گسترش نفت و گاز پارسیان بازرگانی و تجارت هامون سپاهان و صنایع پتروشیمی خلیج فارس اعضای هیئت مدیره هستند. بدین ترتیب، از منظر سهامداران نهایی، کرسی‌های هیئت مدیره صندوق‌های بازنشستگی نیروهای مسلح و صنایع پتروشیمی خلیج فارس به ترتیب ۳ و ۲ کرسی را در اختیار دارند.

نماد خراسان پترو فرهنگ، گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، سرمایه‌گذاری نفت و گاز پتروشیمی، تامین پتروشیمی فناوران و پتروشیمی فارابی دارای کرسی‌های هیئت مدیره هستند. وزارت آموزش و پرورش، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و سازمان تامین اجتماعی به ترتیب دارای ۱۱ و ۳ کرسی هستند.

همچنین در نماد کرماشا، گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، گروه سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی خلیج فارس، سرمایه‌گذاری هامون سپاهان، خدمات مدیریت هامون سپاهان و مدیریت توسعه سرمایه گروه پتروشیمی ایرانیان دارای کرسی‌های هیئت مدیره هستند.

از منظر سهامداران نهایی، کرسی‌های هیئت مدیره صندوق‌های بازنشستگی نیروهای مسلح و صنایع پتروشیمی خلیج فارس به ترتیب ۳ و ۲ کرسی را در اختیار دارند.

نماد شلرد، گروه سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی خلیج فارس، مدیریت توسعه سرمایه، گروه پتروشیمی ایرانیان پتروشیمی ممسنی پتروشیمی ارغوان گستر ایلام و پتروشیمی کازرون دارای کرسی هیئت مدیره هستند و شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس دارای ۵ کرسی هیئت مدیره است.

سهم نمادهای دولتی و خصوصی از کرسی‌های هیئت مدیره

نیروهای مسلح، وزارت نفت و وزارت کار تعاون و رفاه اجتماعی دارای ۴۴، ۳۶ و ۱۲ درصد کرسی‌های هیئت مدیره نمادهای شپدیس، شیراز، خراسان، کرماشا و شلرد هستند.

محصولات اصلی تولید شده در ۱۲ ماهه منتهی به پایان سال ۱۴۰۲

اوره و آمونیاک به عنوان محصولات اصلی نمادهای شپدیس، شیراز، خراسان، کرماشا و شلرد در نظر گرفته شده‌اند که اوره و آمونیاک به ترتیب ۷۵ و ۲۳ درصد سبد تولید این ۵ نماد را تشکیل می‌دهند.

سهم گروه‌های قدرت از تولید محصولات

در این تحلیل منظور از سهم گروه‌های قدرت کرسی‌های هیئت مدیره است. صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و وزارت نفت به ترتیب با ۶۵ و ۱۸ درصد مهم‌ترین نقش را در تعیین خط مشی‌ها و تصمیمات کلیدی، که بر وضعیت تولید و سودآوری سبد محصولات صنایع بالادستی آمونیاک و اوره تاثیر می‌گذارد، ایفا می‌کنند.

جزئیات سهم گروه‌های قدرت از تولید محصولات

به طور کلی در هر دو محصول اوره و آمونیاک،صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح رکن اصلی قدرت است.

این گزارش به بررسی وضعیت چینش بازیگران قدرت در ۵ شرکت منتخب صنایع بالادستی آمونیاک و اوره پرداخته است. یافته‌های این گزارش بیانگر نقش با اهمیت صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح، وزارت نفت و کار تعاون و رفاه اجتماعی بر خط مشی‌های صنعت مذکور است. این امر در حالی است که نهاد تخصصی مرتبط با صنعت پتروشیمی، وزارت نفت است.

بر این اساس فقدان وجود یک مدیریت متمرکز تخصصی در اداره ۵ شرکت کلیدی صنایع بالادستی اوره و آمونیاک می‌تواند به بروز چالش‌های کلیدی در این صنعت منجر شود.