به گزارش دیوان اقتصاد از اکوایران، تولید ناخالص داخلی یکی از متغیرهای اساسی در هر اقتصادی است. زمانی که اقتصاد بزرگ می‌شود میزان تولیدات افراد داخل مرزهای یک کشور بیشتر شده و به عبارتی رشد اقتصادی مثبت رقم می‌خورد. زمانیکه رشد مثبت باشد به معنای افزایش تولید و زمانیکه منفی شود به معنای کاهش تولید در داخل مرزهای یک کشور است.

برای اندازه‌گیری تولید ناخالص در داخل کشور باید ارزش این تولیدات محاسبه شود. برای محاسبه ارزش نیز نیاز به تعداد و قیمت هر یک از تولیدات است. تعداد تولیدات که به صورت مشخص محاسبه می‌شود اما برای انتخاب قیمت عموما یک قیمت پایه در سالی مشخص انتخاب شده و ارزش تولید ناخالص داخلی با آن قیمت ارزیابی می‌شود. این قیمت پایه امکان مقایسه تولید ناخالص داخلی بدون در نظر گیری تورم را به ارمغان می‌آورد.

مرکز آمار ایران تا پیش از بهار امسال تولید ناخالص داخلی را با قیمت‌های سال ۱۳۹۰ محاسبه می‌کرد بر این اساس میزان تولید در هر فصل را در قیمت‌های سال ۱۳۹۰ ضرب می‌کرد و از این طریق تولید ناخالص داخلی به ارزش سال پایه ۱۳۹۰ محاسبه می‌شد. سپس از تغییرات تولید ناخالص، رشد اقتصادی بدست آمد.

اما این نهاد آماری در تازه‌ترین اقدام خود، سال پایه محاسباتش را از ۱۳۹۰ به ۱۴۰۰ تغییر داد. در نتیجه این اقدام ارزش تولید ناخالص داخلی در سال‌های مختلف تغییر کرده و در نهایت باعث تغییر در رشد اقتصادی شده است.

بررسی آمارها نشان می‌دهد با تغییر سال پایه توسط مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی در سه سال گذشته کاهش یافته است و این رشد به دلیل تغییر سال پایه به سال جدید‌تر قابل اتکاتر است.

تغییر ۱.۲ واحد درصدی رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۲
همانطور که گفته شد به دلیل تغییر در سال پایه محاسبات رشد اقتصادی، نرخ این رشد در سال‌های مختلف تغییر کرده است.

بر اساس تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۰ معادل ۵.۶ درصد بود که با تغییر سال پایه به ۱۴۰۰، این رشد به ۳.۶ درصد کاهش یافت.

در ادامه، رشد اقتصادی سال ۱۴۰۱ با سال پایه ۱۳۹۰ در سطح ۵.۱ درصد بوده که با کاهش ۱.۵ واحد درصدی این نرخ رشد به سطح ۳.۶ درصد با سال پایه جدید رسیده است.

این تغییرات در سال ۱۴۰۲ نیز قابل مشاهده است. با وجود اینکه رشد اقتصادی سال ۱۴۰۲ با سال پایه جدید در فصول تابستان و پاییز افزایش یافته است اما در نهایت رشد اقتصادی در انتهای سال ۱۴۰۲ با سال پایه جدید نسبت به سال پایه گذشته کاهشی بوده است.

طبق آمارها نرخ رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۲ با سال پایه ۱۳۹۰ معادل ۵.۷ درصد بوده که با کاهش ۱.۲ واحد درصدی به ۴.۵ درصد (در سال پایه ۱۴۰۰) رسیده است.

لذا به طور کلی می‌توان گفت تغییر قیمت‌های پایه تولید ناخالص داخلی از سال ۱۳۹۰ به ۱۴۰۰ باعث واقعی‌تر شدن محاسبات شده و رشد اقتصادی محاسبه شده با این روش نسبت به روش قبلی بیشتر نشان‌دهنده واقعیت‌های عملکرد اقتصادی کشور باشد. در نهایت می‌توان گفت بر اساس آمارهای این مرکز رشد‌های اعلام شده در سال‌های گذشته به نوعی بیش‌برآورد داشته و رشد حقیقی با توجه به محاسبات جدید کمتر از نرخ‌های اعلامی در گذشته بوده است.