به گزارش دیوان اقتصاد، در اواخر دولت یازدهم، برای ساماندهی و به کار‌گیری دلارهای سرگردان خانگی، موضوع فروش اوراق نفتی مطرح شد، یعنی انتشار اوراقی که بر مبنای نفت باشد. قرار شد به ازای فروش نفت هر کس سهمی که از این اوراق خریده، مبلغی پرداخت کند و سپس در یک سررسید مشخص و یا در زمان نیاز بتواند آن را به صورت ارزی یا ریالی بفروشد. یعنی عملاً مردم خریدار نفت می‌شوند. در این مسیر شرکت نفت، نفت را فروخته و پول آن را به خزانه واریز می کند و دولت برای بازپرداخت آن در ازای فروش این اوراق به مردم متعهد می‌شود.

انتشار و فروش اوراق نفتی چند حسن دارد؛ اگر قیمت نفت به سمت افزایش حرکت کند، ارزش دلاری و ارزی آن نیز بالا می‌رود. دومین مسأله در این خصوص، نرخ برابری آن هم تغییر پیدا می‌کند و به جای اینکه سود آن از کشور خارج شود به داخل سرازیر شده و در عین حال مردم به دولت نیز اعتماد کرده و این اوراق به راحتی فروش می‌رود. نکته سوم و از همه مهم‌تر اینکه برای پرداخت، فشاری به دولت و نظام مالی کشور وارد نمی‌شود، چراکه این اوراق همه فروش نفت را در بر نمی‌گیرد و دولت می‌تواند بقیه نفت را صادر کند.

این روش در مقابل فروش اوراق قرضه ارزی که در دهه 70 نیز آزمایش و استقبال چندانی از آن نشد، بهتر است. پس این روش ریسک کمتری برای مردم و دولت دارد.

برخی بر این عقیده هستند که با نوسان قیمت نفت این اوراق فروش نمی‌رود. در جواب باید گفت که آیا همیشه قیمت نفت سیر کاهشی دارد؟ خیر. می‌توان این اوراق را در زمانی که قیمت نفت بالاست، فروخت. در واقع مردم هر زمان بخواهند می‌توانند این اوراق را بفروشند به طور کلی ضرری در فروش این اوراق متوجه مردم و دولت نمی‌شود.

در عین حال، برخی بر این اعتقادند که مردم از این اوراق برای کمک به معیشت خود استفاده می‌کنند، این مسأله زمانی محقق می‌شود که اوراق در بورس کالا عرضه و بوروکراسی دست و پا گیراداری از آن حذف شود.
در روش دیگر، همان‌طور که صندوق‌های درآمد ثابت سایر موارد را خریداری می‌کنند، این اوراق را نیز بخرند و هر زمان مردم خواستند آن را بفروشند.

در واقع، وقتی این اوراق به بورس واگذار شود، مردم برای خرید آن به کارگزار مراجعه کنند و باید سپرده بگذارند و این یک روند طولانی و دست و پاگیر است که در صورت اجرا باید حذف و به گونه‌ای اجرا شود تا مردم به راحتی این اوراق را خریده و به همان راحتی هر زمان که بخواهند آن را بفروشند.

از سوی دیگر، به نفع مردم است که برای خرید این اوراق وارد بازار ارز نشوند و خرید و فروش آنها ریالی باشد، ولی چنانچه دولت اصرار بر خرید و فروش ارزی دارد با یک درجه تخفیف این شرایط را فراهم کند که هر کس ریال آورد ریال دریافت کند و هرکس ارز آورد به صورت ارزی مطالبات خود را دریافت کند، در این شرایط، بازار نه تنها دلاری نمی‌شود، بلکه نفت نیز فروخته شده و قیمت ارز نیز کمی متعادل می‌شود.

منبع: روزنامه ایران