در سال‌های اخیر، وضعیت مصرف گوشت در ایران دچار تغییرات قابل توجهی شده است. بر اساس داده‌های رسمی و گزارش‌های پژوهشی، سرانه مصرف گوشت در کشور از دهه ۱۳۴۰ تا حدود سال ۱۴۰۰ رشد چشمگیری داشت؛ به طوری که سرانه مصرف گوشت از حدود ۱۴ کیلوگرم به بیش از ۴۲ کیلوگرم در سال رسید.

این رشد به طور عمده  ناشی از افزایش قابل توجه مصرف گوشت طیور بود که از حدود ۱.۹ کیلوگرم به ۲۴.۳ کیلوگرم در سال بالغ شد. همچنین مصرف گوشت ماهی و میگو نیز با رشد ملایم به حدود ۱۱.۴ کیلوگرم در سال رسید. اما برخلاف این روند، مصرف گوشت قرمز شامل گوشت گوسفند و گوساله در این مدت تغییر چشمگیری نکرد و حتی در سال‌های اخیر کاهش یافته است.

با وجود این حرکت صعودی تا سال ۱۴۰۰، گزارش‌های جدید نشان می‌دهند که در سال‌های اخیر به ویژه از سال ۱۳۹۵ به بعد، روند مصرف گوشت و محصولات پروتئینی در ایران روندی نزولی داشته است.
بر اساس برخی گزارش های آمارهای مرکز آمار و پژوهش‌های داخلی، متوسط سرانه مصرف محصولات پروتئینی از حدود ۸۹ کیلوگرم در سال ۱۳۹۵ به حدود ۷۵ کیلوگرم در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است. این کاهش معادل ۱۴ کیلوگرم افت مصرف در طول این سال‌ها است.

یکی از عوامل مهم این تغییر الگوی مصرف، افزایش محسوس قیمت گوشت قرمز و کاهش دسترسی خانوارها به آن است که موجب جایگزینی گوشت سفید به ویژه مرغ به جای گوشت قرمز شده است. به طوری که اکنون مصرف گوشت مرغ سه برابر گوشت قرمز است، در حالی که در گذشته، مصرف گوشت قرمز بسیار بیشتر بود.

از سوی دیگر، گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) و مرکز داده‌های باز ایران نشان می‌دهد که سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور طی دهه گذشته حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و در سال ۲۰۲۳ سهم گوشت قرمز از کل مصرف گوشت به حدود ۳۰ درصد رسیده است.

مقایسه بین‌المللی نیز وضعیت مصرف گوشت در ایران را نشان می‌دهد؛ به عنوان مثال در سال گذشته، سرانه مصرف گوشت در ترکیه ۵۰ درصد بیشتر از ایران بوده است. این موضوع دولت ایران را وادار کرد تا واردات گوشت قرمز را ۱۳۳ درصد افزایش دهد که نتیجه آن افزایش ۱.۵ کیلوگرمی در سرانه مصرف گوشت قرمز بود؛ اما این رقم همچنان ۲۸ درصد پایین‌تر از سطح مصرف در میانه دهه گذشته قرار دارد.

این کاهش قابل توجه مصرف، به ویژه در حوزه گوشت قرمز، می‌تواند پیامدهای منفی برای سلامت عمومی و امنیت غذایی کشور به دنبال داشته باشد.

کارشناسان تاکید دارند که لازم است سیاست‌گذاران با تمرکز بر افزایش تولید داخلی، کنترل قیمت‌ها و بهبود دسترسی خانوارها به محصولات پروتئینی، راهکارهای مؤثری برای رفع این چالش اتخاذ کنند.