اقتصاد ايران و تحريم‌ها

اقتصاد ايران و تحريم‌ها

*وحيد شقاقی

مكانيسم ماشه با همه معايبش مزايايی هم دارد؛ مزيتش اين است كه تكليف تقريبا مشخص مي‌شود و از اين حالت سردرگمي تحريم و عدم تحريم بيرون مي‌آييم. به قول معروف مرگ يك‌بار و شيون هم يك‌بار. از اين نظر ما تكليف خودمان را در ابعاد سياسي، نظامي و اقتصادي مي‌دانيم و ناچار خواهيم شد خودمان اصلاحاتي را در عبور از اقتصاد رانتي نفتي و سپردن امور به بخش خصوصي واقعي در داخل كشور شروع كنيم.

به گزارش دیوان اقتصاد، مكانيسم ماشه با همه معايبش مزايايي هم دارد؛ مزيتش اين است كه تكليف تقريبا مشخص مي‌شود و از اين حالت سردرگمي تحريم و عدم تحريم بيرون مي‌آييم. به قول معروف مرگ يك‌بار و شيون هم يك‌بار. از اين نظر ما تكليف خودمان را در ابعاد سياسي، نظامي و اقتصادي مي‌دانيم و ناچار خواهيم شد خودمان اصلاحاتي را در عبور از اقتصاد رانتي نفتي و سپردن امور به بخش خصوصي واقعي در داخل كشور شروع كنيم. تحريم‌هاي اقتصادي كه حاصل مكانيسم ماشه خواهد بود فراتر از تحريم‌هاي خود امريكا نيست. 

تحريم‌هاي ثانويه‌اي كه امريكا طي سال‌هاي اخير با تهديد شركاي ايران به كشور ما تحميل كرده بود به مراتب گسترده‌تر و شديدتر از تحريم‌ها و شش قطعنامه‌اي است كه ذيل مكانيسم ماشه باز خواهد گشت.اروپايي‌ها و امريكا از خير فعال‌سازي مكانيسم ماشه نخواهند گذشت يا هفته آينده ماشه را فعال خواهند كرد يا اگر ما امتيازاتي بدهيم ممكن است سه يا شش ماه ديگر اسنپ‌بك را فعال كنند. 

آنچه ديروز اتفاق افتاد، اين بود كه با راي ۹ كشور از ۱۵ كشور عضو شوراي امنيت سازمان ملل، لغو تحريم‌هاي ايران ذيل برجام منتفي شد. يعني آن ۹ كشور به اين موضوع راي دادند كه تحريم‌هاي ايران كه قرار بود بعد از دوره ۱۰ ساله كاملا لغو شود منتفي باشد. 

دو احتمال وجود دارد؛ يا هفته آينده اروپايي‌ها با چراغ سبز امريكا به فعال شدن مكانيسم ماشه اصرار مي‌كنند يا اينكه طرف ايراني امتيازاتي خواهد داد تا اروپايي‌ها و امريكا راضي شوند اسنپ‌بك را براي دوره سه ماهه يا شش ماهه به تعويق بيندازند. اما بعد از شش ماه دوباره مكانيسم ماشه را فعال خواهند كرد و از اين ابزار در اختيارشان چشم‌پوشي نمي‌كنند. بنابراين ما مي‌مانيم و امتيازاتي كه مي‌دهيم، خساراتي كه بيشتر متحمل مي‌شويم و عملا چيزي گيرمان نخواهد آمد. 

اتفاقي كه مي‌افتد، اين است كه ما ذيل فصل هفتم شوراي امنيت سازمان ملل قرار مي‌گيريم و شش قطعنامه شوراي امنيت باز خواهد گشت. اما آن قطعنامه‌ها تحريم‌هايي فراتر از تحريم‌هاي اقتصادي امريكا نيست. تحريم‌هايي كه امريكا به تنهايي طي سال‌هاي اخير عليه ايران اعمال كرد بسيار گسترده‌تر و شديدتر از تحريم‌هاي ناشي از فعال‌سازي اسنپ‌بك خواهد بود. اما ماشه بهانه جديدي دست امريكا خواهد داد كه ديگر صرفا از ابزار تهديد استفاده نكند و به اين بهانه و ابزار كشورها را مجاب كند با طرف ايراني فعاليت اقتصادي انجام ندهند. در واقع امريكا از راه قانوني به كشورها فشار مي‌آورد تا مبادلات تجاري و اقتصادي با ايران انجام ندهند.

نگراني ديگر ناشي از فعال‌سازي ماشه اين است كه مردم ايران به اين نتيجه مي‌رسند كه سايه تحريم‌ها بر سر ايران ماندگار خواهد بود. لذا انتظارات خود را بر اساس ماندگاري تحريم‌هاي سازمان ملل تنظيم خواهند كرد..

مردم تاكنون منتظر بودند تحريم‌ها برداشته شود و بين حالت اميدواري و نااميدي قرار داشتند. بايد يك تصميم حياتي بگيريم و آن اصلاح ساختارهاي كنوني اقتصاد است. با اين شيوه حكمراني اقتصادي نمي‌توانيم با ابرچالش‌ها مواجهه عقلاني و اثرگذار داشته باشيم. كشور نياز به اين دارد كه حكمراني اقتصادي خودش را به نفع بخش خصوصي تغيير دهد. با اقتصاد دولتي و شبه‌دولتي رانتي نفتي فعلي نمي‌توانيم كشور را اداره كنيم حتما بايد ريل حكمراني به سمت مشاركت مردم در اقتصاد و به نفع بخش خصوصي تغيير كند.




ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.

کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد
.
.
.
.