به گزارش دیوان اقتصاد، در روزهایی که اقتصاد ایران زیر سایه کسری انرژی، ناترازی گاز و هشدارهای پیاپی درباره افت تولید قرار دارد، خبر کشف میدان گازی عظیم «پازن» بار دیگر نگاه‌ها را به ظرفیت‌های فراموش‌شده بخش انرژی کشور جلب کرده است؛ ظرفیتی که در صورت حمایت دولت و تسهیل مسیر بهره‌برداری، می‌تواند به برگ برنده‌ای در امنیت انرژی ایران بدل شود.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، روز گذشته، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در حضور خبرنگاران از کشف دومین مخزن گازی در میدان پازن خبر داد؛ مخزنی که برآورد می‌شود با ذخیره ۲۹ هزار میلیارد فوت مکعب گاز شیرین، یکی از بزرگ‌ترین میادین مستقل خشکی در کشور باشد. به گفته او، حفاری چاه دوم این میدان تا عمق نهایی ۴۶۰۰ متر انجام شده؛ عمقی که حدود ۸۰۰ متر بیشتر از چاه اول پازن است که حدود ده سال پیش حفر شده بود.

مصرف گازی ۲۵ ساله شهر تهران 

مدیر اکتشاف این کشف را نه فقط یک دستاورد فنی، بلکه گامی استراتژیک برای تأمین پایدار گاز کشور توصیف کرده است. بر اساس داده‌های فنی، میدان پازن قادر است به مدت ۵۰ سال، روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز تولید کند؛ ظرفیتی که معادل تأمین گاز شهر تهران برای ۲۵ سال است و از نظر حجم، برابر با مصرف روزانه چهار استان کشور از جمله خراسان شمالی، خراسان جنوبی، ایلام و بوشهر برآورد می‌شود.

میدان گازی پازن نخستین بار در دهه ۱۳۸۰ شناسایی شد و در آن زمان ذخایر آن ۱۹ تریلیون فوت مکعب گاز و ۲۰۰ میلیون بشکه نفت برآورد شد. با حفاری چاه دوم در سال جاری، حجم ذخایر گازی این میدان ۱۰ تریلیون فوت مکعب دیگر افزایش یافته است و بر اساس ارزیابی کارشناسان، حفاری چاه سوم نیز می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی از نفت و گاز را آشکار کند.

نکته مهم آن‌که گاز پازن از نوع گاز شیرین و نفت آن سبک است؛ عاملی که علاوه بر تسهیل فرآیند فرآورش، ارزش اقتصادی بالایی برای این میدان ایجاد می‌کند. بر اساس اعلام مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت، هزینه حفاری چاه‌های خشکی در این منطقه بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون دلار و در چاه‌های دریایی حدود ۳۲ میلیون دلار برآورد می‌شود.

پازن، نقطه امیدی برای جبران ناترازی گاز

کارشناسان حوزه انرژی معتقدند در صورت سرمایه‌گذاری و حمایت مؤثر دولت، میدان گازی پازن می‌تواند به یکی از مؤثرترین پروژه‌ها در تعدیل ناترازی گاز کشور تبدیل شود. ناترازی‌ای که در سال‌های اخیر، هم بخش خانگی و هم صنایع بزرگ کشور را با چالش مواجه کرده و تداوم آن می‌تواند رشد اقتصادی را محدود کند.

گنج ۱۰۰ میلیارد دلاری در دل ایران/ کشفی که ۲۵ سال گاز تهران را تأمین می‌کند

۱۰۰ میلیارد دلار در دل پازن

برآوردها نشان می‌دهد ارزش گاز کشف‌شده در میدان پازن با احتساب قیمت متوسط ۳۰ سنت برای هر مترمکعب، بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار است. با این حال برای راه‌اندازی و توسعه کامل این میدان در بازه زمانی ۴۰ ماهه، به حدود ۶۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری اولیه نیاز است.

بنابراین اجرای به‌موقع این طرح و تأمین منابع مالی آن می‌تواند گامی عملی برای کاهش وابستگی کشور به واردات گاز و جلوگیری از قطع گاز صنایع در زمستان باشد.

توسعه میادین جدید، نیازمند تصمیم قاطع و حمایت دولت

تجربه‌های گذشته نشان داده است که بسیاری از طرح‌های بزرگ نفت و گاز کشور به دلیل پیچیدگی‌های مالی و اداری، در مرحله اجرا با تأخیر مواجه شده‌اند. در چنین شرایطی، حمایت دولت در قالب تسهیل مجوزها، تأمین مالی از محل صندوق توسعه ملی و استفاده از توان پیمانکاران داخلی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تسریع بهره‌برداری از این میدان داشته باشد.

به‌ویژه آنکه گاز شیرین پازن، نه‌تنها قابلیت تزریق مستقیم به شبکه سراسری را دارد، بلکه می‌تواند در صنایع پایین‌دستی مانند پتروشیمی و تولید برق نیز مورد استفاده قرار گیرد؛ موضوعی که ارزش افزوده چندبرابری برای کشور به همراه خواهد داشت.

فرصتی که نباید از دست برود

میدان گازی پازن، با ذخایر عظیم و موقعیت جغرافیایی مناسب، می‌تواند یکی از پروژه‌های کلیدی در بازتعادل انرژی ایران باشد. تحقق این هدف، نیازمند عزم جدی دولت، همکاری شرکت ملی نفت و حضور فعال بخش خصوصی است. در صورتی که این پروژه طبق برنامه در مدت ۴۰ ماه و یا حتی زودتر به بهره‌برداری برسد، ایران می‌تواند نه‌تنها از شدت ناترازی گاز بکاهد، بلکه می‌توان در آینده نزدیک به صادرکننده پایدار گاز در منطقه تبدیل شد.