به گزارش دیوان اقتصاد،فاطمه مهجوریان در گفتگو با ایبِنا درباره فعالیت گروه ویژه اقدام مالی (FATF) توضیح داد: بدنه اصلی گروه ویژه اقدام مالی (FATF) متشکل از ۳۷ کشور است و این کشورها در جلسات عمومی این گروه که سه بار در سال تشکیل می‌شوند حق رای دارند.

وی افزود: FATF از سایر کشورها دعوت کرده که به گروه‌های منطقه‌ای آن بپیوندند و کشورها از طریق گروه منطقه‌ای خود با بدنه اصلی این گروه در ارتباط هستند.  مجموع گروه‌های منطقه‌ای و بدنه اصلی را مشترکا "خانواده یا شبکه FATF " می‌نامند. ۱۹۸ کشور به خانواده FATF پیوسته و متعهد شده‌اند که توصیه‌های این گروه را رعایت کنند.

این کارشناس مبارزه با پولشویی درباره تبعات ناشی از احتمال عدم همکاری ایران با این گروه، گفت: در توصیه ۱۹ کشور خانواده FATF خواسته شده که هرگاه این گروه، کشوری را در فهرست اقدام تقابلی قرار می‌دهد، کشورها در روابط کارگزاری خود با بانک‌های آن کشور تجدید نظر کرده و در صورت لزوم آن را قطع کنند.

وی در ادامه توضیح داد: بر همین اساس اگر ایران به دلیل عدم اجرای برنامه اقدام یا عدم پیوستن به FATF، دوباره به فهرست اقدام تقابلی بازگردد، ۱۹۸ کشور دنیا، براساس قانون نمی‌توانند روابط کارگزاری بانکی خود با بانک های ایرانی را آشکارا ادامه دهند، در غیر اینصورت برای آنها تبعاتی به همراه خواهد داشت، از جمله اینکه در گزارش ارزیابی آن کشور در اجرای توصیه ۱۹، ممکن است دچار مشکلاتی شوند و ریسک کشورشان افزایش یابد.

تغییر جایگاه FATF

مهجوریان با اشاره به اینکه در سال های گذشته و قبل از شروع تحریم‌ها ایران در فهرست سیاه FATF بود، اما بانک‌های ایرانی مشکلاتی از این دست را تجربه نکرده بودند، گفت: جایگاه FATF طی سال های اخیر بسیار تغییر کرده است. یکی از دلایل مهم این تغییر جایگاه، مُهر تایید سازمان ملل متحد بر توصیه‌های این گروه است که در بیانیه‌های سازمان ملل متحد انعکاس یافته و نکته دیگر تعداد زیاد کشورهایی است که به اجرای توصیه‌ها متعهد شده‌اند.

وی ادامه داد: یکی دیگر از تغییراتی که طی این سال ها در دنیا رخ داده این است که در سال های اخیر بسیاری از بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ، به دلیل عدم اجرای توصیه‌های FATF و مقررات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم متحمل جریمه‌های کلانی شده‌اند و این امر سبب شده که بانک‌های بزرگ دنیا از همکاری با هر کشور یا بانک با ریسک بالا خودداری کنند.

این کارشناس مبارزه با پولشویی افزود: به همین دلیل اگرچه پیش از این، با ایران و بانک‌های ایرانی همکاری وجود داشت، اما بعد از برجام تمام بانک‌های ایرانی هنگام ایجاد روابط کارگزاری با یک سوال واحد روبرو می‌شدند و آن این بود که ایران برای خروج از فهرست سیاه FATF، چه اقداماتی در دست انجام دارد؟

مهجوریان در ادامه و در پاسخ به این سوال که آیا خارج شدن از فهرست سیاه FATF، به معنی رفع تمامی موانع روابط کارگزاری است؟ توضیح داد: حضور در مجامع بین‌المللی دارای الزاماتی است، حتی در عرصه فوتبال کشورهایی که تمایل دارند در جام جهانی فوتبال حضور پیدا کنند، باید الزاماتی را رعایت کنند. حضور در عرصه تجارت بین‌المللی نیز دارای قواعدی است، به طور مثال هر بانکی که تمایل داشته باشد از اعتبار اسنادی استفاده کند، این را می‌پذیرد که در قالب توصیه‌های UCP۶۰۰ این امر را انجام دهد.

وی ادامه داد: یکی دیگر از شرایط حضور در این عرصه، رعایت مقررات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم است، اما باید به این موضوع دقت داشت که برای ایجاد روابط کارگزاری، بانک‌های ایرانی باید بتوانند توجه بانک‌های درجه یک دنیا را به این موضوع جلب کنند که همکاری با آنها حداقل هزینه و بیشترین فایده را برای آنها خواهد داشت.

خوشنامی بانک های ایرانی در دنیا

این کارشناس مبارزه با پولشویی با تاکید بر اینکه در دنیا عرف نیست که بانک‌های بزرگ به صورت دستوری روابط کارگزاری ایجاد کنند، اظهار داشت: زیرا امکان دارد این بانک ها به دلیل کوتاهی‌های احتمالی توسط همان مقامات دچار جریمه‌های کلان شوند.

وی افزود: بر همین اساس بانک‌های ایرانی باید ضمن اثبات اینکه از نظر رعایت مقررات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم برای بانک‌های کارگزار ریسکی به همراه ندارند، با اعمال شفافیت، بهبود وضعیت وام‌های معوقه، کفایت سرمایه و سایر استانداردهای کمیته بال و ارتقای شاخص‌های مبارزه با فساد، رشوه و اختلاس و همزمان افزایش دانش فنی کارمندان و آشنایی آنها با مقررات روز بانکداری دنیا و غیره، چهره قابل قبولی را از خود نشان دهند.

مهجوریان در ادامه یادآور شد: در برهه کنونی که ریسک زدایی به شدت رواج پیدا کرده، بانک‌های کارگزار متعددی که کشورهایشان بسیاری از معضلات ایران را ندارند دچار قطع روابط کارگزاری می‌شوند. لذا روابط کارگزاری تبدیل به متاعی شده که در این بازار تنها جنس خوب آن به فروش می‌رود.

این کارشناس مبارزه با پولشویی در پایان تاکید کرد: البته این به معنی این نیست که بانک های ایرانی ناامید شوند. سابقه بانکداری بین‌المللی در ایران، سابقه بسیار طولانی و همراه با خوش‌نامی است و این اطمینان وجود دارد که بانک‌های ایرانی با کمی تلاش می‌توانند بزودی جایگاه خود را در عرصه بانکداری بین‌المللی پیدا کنند و حتی آن را ارتقاء دهند.