به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از تابناک، اواسط اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ بود که سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت، سامانه‌ای جدید برای فروش و عرضه خودرو‌ها معرفی کرد تا به منظور شفاف‌سازی روند عرضه خودرو، فروش همه خودرو‌ها به سامانه فروش یکپارچه منتقل شود و هرگونه عرضه خودرو صرفا از طریق سامانه متمرکز قرعه‌کشی انجام شود تا ضمن ایجاد شفافیت، امکان عرضه عادلانه‌تر برای همه خودرو‌های تولیدی فراهم شود.

این طرح که از همان ابتدا نگرانی‌هایی را به همراه داشت و بسیاری از کارشناسان اخطار دادند که این طرح‌ها تعهدات زیادی را برای خودروسازان ایجاد می‌کنند و بعد‌ها می‌توانند منجر به تعهدات معوق و دیگر مشکلات مربوط به عرضه خودرو شوند که درعمل هم اتفاق افتاد و شاهد بودیم که درسال گذشته تعهدات معوق خودروساز‌ها از یکسو و از سوی دیگر بسیاری از متقاضیان نسبت به تغییر مدل خودرویی که ثبت‌نام کرده بودند و خودروی تحویلی شکایاتی را در شورای رقابت مطرح کردند دراین میان هم وزارت صمت به‌آرامی پای خود را از این مشکل بیرون کشیده است، گویی از اساس این موضوع مشکل سیاست‌های اجرایی نبوده است. 

تحویل خودرو در هاله ای از ابهام

طرح یکپارچه که در واقع قصد داشت علاوه بر تحویل خودرو با قیمت کارخانه به مصرف کنندگان و جلب رضایت حداقلی مردم، سروسامانی هم به بازار خودرو بدهد و نقدینگی مورد نیاز تولیدکنندگان را نیز تا حدودی تأمین کند، اما با وضعیتی که در نوبت دهی خودرو‌ها پیش آمد به نظر می‌رسد این هدف به صورت کامل محقق نشد چرا که شرط فروش خودرو با قیمت روز تاحدی کار را خراب کرد و براین اساس افرادی که سال گذشته ثبت نام کرده بودند و موعد تحویلشان به نیمه دوم سال ۱۴۰۳ و افرادی که قرار است در طرح سوم شرکت کنند موعد تحویل شان موکول شده به سال های دیگر و گذشته از زمان انتظار طولانی برای تحویل خودرو ، متقاضیان دقیقا نمی‌دانند خودرو را زمان تحویل قرار است با چه قیمتی تحویل بگیرند. 

همین امر احتمال انصراف این دسته از افراد از خرید خودرو را قوی می‌کند ضمن اینکه همین مشکل برای متقاقضیان خودرو در طرح سوم یکپارچه نیز وجود دارد و مردم نمی‌دانند اولا چه زمانی قرار است خودروهایشان را تحویل بگیرند ثانیا با چه قیمتی خودروهایشان را تحویل بگیرند بنابراین تکلیف کسانی که در دور سوم عرضه خودرو ثبت نام کنند چه می‌شود؟ یعنی این افراد برای تحویل خودرو تا سال ۱۴۰۴ باید منتظر بمانند؟

در واقع این اقدام علاوه بر در نظر نگرفتن ظرفیت تولید و مشورت با خودروسازان، ثبت‌نام زیادی را نیز به آن‌ها تحمیل کرده و بسیاری از خودروسازان مطرح بخش‌خصوصی و حتی سایپا و ایران‌خودرو با درخواستی بیشتر از ظرفیت سالانه خود مواجه شدند.

معضل دیگری که سال گذشته بسیاری از مردم با آن درگیر بودند جایگزین کردن مدل دیگر خودرو به دلیل عدم موجودی یا حذف پیش ثبت نام در دقیقه ۹۰ از سوی خودروساز بود که باعث افزایش نارضایتی مردم شده بود.

 شکایت مردم از کندی اینترنت، اختلال سامانه و ثبت نام نشدن در زمان مقرر نیز از دیگر مسائلی است که متقاضیان طرح یکپارچه خودرو با آن دست و پنجه نرم کردند. 

هیچ کس گردن نمی‌گیرد

درحال حاضر وضعیتی به وجود آمده که عملا هیچ‌کس بی‌نظمی موجود را متوجه اقدامات خود نمی‌داند به طوری که خودروساز برای تحویل محصولات به مشکل خورده و می‌گوید که کسی که این تعهدات را ایجاد کرده او نبوده است و از طرفی ارز کافی برای ایفای تعهدات به‌وجود‌آمده را هم ندارد.

از سوی دیگر سیاستگذار هم که پای خود را از این مشکلات بیرون کشیده و سعی دارد مشکل را تنها بین خودروساز و متقاضی خرید خودرو تعریف کند این درحالی است که قبلا شورای رقابت نیز طی مصوبه‌ای اعلام کرده که این مساله اساسا قابل‌رسیدگی در این شورا نیست و در این میان خریداران خودرو هستند که خود را از نتیجه اقدامات و تصمیمات اجرایی متضرر می‌بینند.