به گزارش دیوان اقتصاد، باقر لاریجانی در پنل تخصصی «پیشگیری و ارتقای سلامت عمومی» در بیست و چهارمین اجلاس مدیران ارشد سازمان بیمه سلامت ایران در مشهد مقدس افزود: هزینه درمان بیماری‌های غیرواگیر در حوزه بیمه‌ها پرداخت می‌شود و باید مشاهده کرد که چطور باید این مسیر طی شده و بیمه‌ها در این زمینه چطور می‌توانند همکاری کنند. 

سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که چهار بیماری قلبی و عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های تنفسی و دیابت به صورت ویژه مد نظر باشند و اگر سیستمی بتواند این بیماری‌های غیرواگیر را مدیریت کند، نظام سلامت را پیش خواهد برد.

وی ادامه داد: وضعیت ایران از لحاظ مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در سطح جهان، در حد میانگین است و اگر برنامه ریزی بهتری انجام شود، می‌توان وضعیت بهتری نسبت به منطقه داشت.

لاریجانی بیان کرد: یک سند در سال‌های گذشته به تصویب دولت رسید که عنوان آن، سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در جمهوری اسلامی ایران است. باید چنین سندی داشته باشیم و به سمت اجرای آن برویم. این سند به عنوان الگویی در منطقه مطرح شده است. در این سند عنوان شده که همه نهادهای درونی و بیرونی وزارت بهداشت باید همسو شوند. به طور مثال مواردی مانند تصادفات در این سند قید شده که در این زمینه باید وزارت راه و شهرسازی همکاری کند. بنابراین این سند نیازمند همکاری درون بخشی و برون بخشی است.

وی افزود: تقریبا ۵۰ درصد جمعیت در تهران، فعالیت فیزیکی کافی ندارند و باید فکر جدی در این زمینه انجام داد.

رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار کرد: اگر بخواهیم دیابت را حداقل ثابت نگه داریم، باید تلاش کنیم؛ قرار بود شیوع دیابت را کاهش داده یا ثابت نگه داریم یا کنترل کنیم، اما در حال حاضر کنترل دیابت فقط در ۳۰ درصد جمعیت، مطلوب است.
وی ادامه داد: از لحاظ شیوع فشار خون با افزایش مواجه بودیم، البته آگاهی نسبت به فشار خون هم افزایش داشته، اما دارو در دسترس بوده، بیمار شناخته شده، ولی بیمار درمان نشده است. 

لاریجانی گفت: حدود ۲۵ درصد از جمعیت کشور به نوعی با بیماری‌های مرتبط با سلامت روان درگیر هستند و در این زمینه باید به بیماری‌های روان تنی (سایکوسوماتیک) توجه داشته باشیم. عوامل اجتماعی و اقتصادی نیز در حوزه سلامت نقش بسیار مهمی دارند و به طور مثال در همه گیری کرونا، دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با اختلالاتی مواجه شد.

وی اظهار کرد: سالانه ۳ هزار مورد نارسایی کلیه داریم که ۲۵ درصد موارد به علت دیابت ایجاد می‌شود و اگر بیمه‌ها بتوانند دیابت و فشار خون بیمار را کنترل کنند، دیگر نیازی به دیالیز وجود نخواهد داشت. شایع‌ترین علت نابینایی نیز دیابت است. اگر سواد سلامت مردم ارتقا پیدا کند، بخشی از این مشکلات کاهش پیدا خواهد کرد. ۸۰ درصد از افرادی که به علت شکستگی مراجعه می‌کنند، اطلاعی از مشکل در سنجش تراکم استخوان خود ندارند و کمتر از ۲۵ درصد آنها، درمان را ادامه می‌دهند و در سال‌های بعد با شکستگی مراجعه می‌کنند. بنابراین خودمراقبتی و سواد سلامت، رکن اصلی است.

لاریجانی بیان کرد: مصرف نمک در کشور ما حدود ۱۲.۵ گرم است و حدود ۴۰ درصد جمعیت کشور، روی غذا نمک می‌پاشند؛ در حالی‌که مصرف نمک روزانه باید کمتر از ۵ گرم باشد. ۵۰ درصد مصرف نمک روزانه از نان حاصل می‌شود؛ به طور مثال در کشور کویت توانستند با مصرف نان‌های صنعتی، مصرف نمک را به شدت کم کنند.

رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: بیمه‌ها منشا بسیاری از اطلاعات و داده‌ها در نظام سلامت محسوب می‌شوند و باید روی سواد سلامت و خودمراقبتی اقدامات موثری انجام شود. استفاده از داده‌های بیمه‌ها می‌تواند روند شیوع بیماری‌ها و عوامل خطر را با روش‌های آماری مشخص کند. بنابراین داده‌های بیمه‌های پایه سلامت بسیار ارزشمند هستند. ولی این داده‌ها آن‌قدر زیاد هستند که حتما باید از هوش مصنوعی بهره‌مند شد.

وی بیان کرد: هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان دستیار دیابت، پزشکان عمومی را در مراقبت از بیماران دیابتی به سطح یک متخصص غدد نزدیک کند. این سیستم با تحلیل داده‌های بالینی و پیش بینی ریسک عوارض، توصیه‌های شخصی سازی شده برای مدیریت بیماری ارائه می‌دهد.
لاریجانی گفت: وقتی جزییات و اطلاعات بیماران به این دستیار داده شود، راهنماهایی به عنوان یک متخصص غدد ارائه می‌دهد. این موضوع می‌تواند صحت درمان را به شدت بالا ببرد.