به گزارش ديوان اقتصاد، اگر دولت به دنبال کسب درآمد بیشتر و کاهش کسری بودجه و ناترازی هاست باید به مردم کمک کند که درآمد خانواده ها و کارگران و کسب وکارها بیشتر و هزینه های آنها کاهش یابد. مردم نسبت به ناترازی ها و اثر قیمت پایین برق و بنزین و آب وگاز بر رشد مصرف و کمبودها و مشکلات آلودگی هوا، ترافیک، کسری بودجه دولت و تورم و... آگاه هستند اما دلیل اعتراض آنها این است که چرا دولت و نهادهای حاکم، برای بهبود وضعیت زندگی مردم در جهان امروز کاری انجام نمی دهند و چرا هزینه ها و تورم از طریق بهبود روابط خارجی کمتر نمی شود و چرا فناوری ها و ارتباط با شرکت های خارجی و رشد درآمد و کسب وکارهای مردم بهتر نمی شود؟ چرا قیمت خودرو بالاست و هزینه اینترنت و فیلترینگ بالاست و سرعت پایین است؟ چرا تحریم ها موجب رشد هزینه ها و تورم و نرخ ارز شده و برطرف نمی شود؟

سال هاست که موضوع فروش بنزین به پایین ترین قیمت در جهان، و رشد سالانه 7 درصدی مصرف آن در سال های اخیر، مورد انتقاد کارشناسان است و برخی از مردم نیز به این نکته توجه دارند که بنزین ارزان، عملا موجب سواستفاده خودروسازها و عرضه خودروهای پر مصرف و بدون کیفیت، شلوغی خیابان ها و ترافیک سنگین و آلودگی هوا، تبدیل شدن شهرها به پارکینگ خودرو، افزایش سرانه خودرو و خرید 4 دستگاه خودرو به ازای یک خانواده 4 نفره شده و بسیاری از معضلات دیگر از جمله کاهش صادرات فرآورده و نفت و درآمد ارزی کشور، کاهش درآمد دولت و افزایش قاچاق سوخت به کشورهای دیگر را به همراه دارد.

اما در کنار همه این مشکلات و معضلات، این پرسش را مطرح می کنند که چرا قیمت های نسبی در سایر بخش های اقتصاد، از جمله درآمد، حقوق، دستمزدها، قیمت خودرو، قیمت موبایل، وضعیت خدمات اینترنت، وسایر خدمات و نرخ ها درست نیست؟
 
با کاهش تحریم ها، نرخ ارز، مبادله، و بسیاری از هزینه ها را کاهش دهد. ارتباط با فناوری روز دنیا فراهم شود و به رشد بهره وری و کارایی اقتصاد و صنعت کمک کند. امکان تجارت آزاد فراهم شود و هزینه های تجاری کاهش یابد و امکان ارسال اطلاعات بین ایران و جهان در زمینه تجارت فراهم شود.
 
کاهش کسری بودجه

چرا تورم بالاست و قیمت ها دائم رشد می کند و مزد و حقوق رشد کمتری دارد و چرا مردم قادر به گرفتن وام از بانک ها نیستند در حالی که تسهیلات بزرگ به دیگران داده می شود و فاصله طبقاتی روبه رشد است؟

همه این موارد و عدم تناسب ها و خلاف قاعده ها، نشان می دهد که دولت زمانی می تواند به اصلاح قیمت های انرژی و ناترازی ها اقدام کند که ابتدا به دنبال اصلاح فضای کسب وکار برای مردم باشد و هزینه ها را کاهش دهد و درآمدها را بهبود ببخشد و از طریق رشد بهره وری، کارایی و فناوری بهتر، شرایط را برای اصلاح قیمت برق، آب، انرژی و بنزین و ... فراهم کند.

در حال حاضر مصرف بنزین به ۱۴۰ میلیون لیتر رسیده و بیشتر نیز خواهد شد و 8 میلیارد دلار باید برای واردات بنزین و گازوئیل و... هزینه کنیم که معادل کل صادرات فراورده ها و میعانات گازی است.

برخی کارشناسان در شبکه های اجتماعی گفته اند که این واردات بنزین از محل تهاتر نفت انجام می شود و پولی پرداخت نمی شود. اما در پاسخ باید گفت که در عمل برای اقتصاد ملی فرقی نمی کند زیرا اگر نفت کمتری صادر کنید و درآمد کمتری داشته باشد دقیقا مثل این است که نفت فروخته اید و پول را گرفته اید و بنزین خریده اید. لذا به دلیل تحریم ها، تهاتر نفت و بنزین طبیعی است و نباید تصور کنیم که پولی خرج نشده است.

شوک درمانی خطرناک و بدون نتیجه است

در سال های قبل که فشار هزینه بنزین افزایش یافته دولت یکباره با شوک درمانی قیمت را افزایش داده و موجب خسارات و انتقادها و اعتراض ها شده است. در این مورد کارشناسان تاکید دارند که دولت نباید شوک درمانی کند. بلکه باید به تدریج زمینه اصلاح قیمت ها را با بهبود زندگی و وضعیت و درآمد مردم فراهم کند.

همگان اعتقاد دارند که نباید با هزینه های زیاد میلیارد دلاری و شوک درمانی مشکل را حل کرد. زیرا یک سال با شوک و اعتراض مردم قیمت ها بالا می رود اما سال بعد امکان رشد دوباره آن متناسب با تورم نخواهد بود. در نتیجه باید براساس قانون و به صورت تدریجی و متناسب با سایر قیمت ها و اصلاحات اقتصادی و سیاسی این کار انجام شود.

لذا در کوتاه مدت، لازم است که بنزین داخلی را به نرخ داخلی سهمیه بندی کنیم و البته بنزین وارداتی را برای جلوگیری از کمبودها به نرخ جهانی عرضه کنند تا افرادی که برای حمل و نقل بار نیاز به بنزین دارند با مشکل مواجه نشوند.

از سوی دیگر، پول واردات بنزین که به 8 میلیارد دلار در سال رسیده را باید خرج نیروگاه برق، نیروگاه های خورشیدی، بادی و... کنیم تا هر روستا و شهر کوچکی در مناطق آفتاب گیر و بادخیز کشور، برق تولید کند و نیازی به نیروگاه حرارتی نداشته باشیم.

باید در آینده کمبود برق و بنزین و مشکل ترافیک و آلودگی هوا را از راه ها و سیاست های ترکیبی برطرف کنیم و نباید تنها از یک سیاست مثل قیمت بنزین استفاده شود.

بهترین راهکار مجموعه ای از سیاست های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، روابط خارجی، کاهش تحریم ها و... است که می تواند ضمن کاهش هزینه های بین المللی و نرخ ارز،  هزینه مبادله در تجارت و... زمینه بهبود بهره وری، رشد سرمایه گذاری، اشتغال و درآمد را فراهم کند تا مردم ابتدا احساس کنند که در زندگی آنها تغییراتی رخ داده و بعد حاضر شوند که در اصلاح قیمت های نسبی که به نفع همه جامعه و دولت و مردم است مشارکت کنند و قیمت آب و برق و گاز و بنزین افزایش یابد.
 
کمبود برق به ۳۷ درصد افزایش می یابد و علاوه بر خسارت شدید به صنایع و بخش های اقتصاد، موجب فقر بیشتر مردم خواهد شد. لذا باید به سرعت زمینه سرمایه گذاری در نیروگاه ها با فناوری روز با نرخ ارز ثابت فراهم شود تا سرمایه گذار دغدغه بازگشت وام ارزی با نرخ بالا را نداشته باشد.

به خاطر تکنولوژی قدیمی و عدم نصب کت کراکینگ در پالایشگاه های قدیمی سهم بنزین از پالایش کمتر از ۱۸ درصد است و پالایشگاه های داخلی به دنبال قیر و سایر فراورده ها هستند. لذا باید زمینه افزایش سهم بنزین از کل پالایش داخلی افزایش یابد.

خرید بنزین خارجی به معنی کاهش درآمد ارزی و صادرات نفت و رشد مصرف و ترافیک و آلودگی هوا و... است و لازم است که نیاز داخلی از داخل تامین شود.
 
ملی شدن نفت یعنی به کارگیری درآمد نفت در تولید و سرمایه گذاری
 
درآمد نفت هر چه هست باید برای برق و سرمایه‌گذاری در نفت و معدن و صنایع خرج شود.

مردم در پاسخ به دولت می گویند: بارها بحث یکسان سازی قیمت بنزین با فوب خلیج فارس از سوی اکثر مدیران و صاحب نظران نفت مطرح شده ولی هیچ وقت همسان سازی حقوق و درآمد با فوب خلیج فارس را مطرح نکرده اند. این موضوع که واقعا بنزین به صورت غیر متعارف در ایران مصرف می‌شود شکی نیست ولی چاره چیست با تولیدات بی کیفیت داخلی و چینی چیز بیشتری انتظار نباید داشت.

جراحی اقتصادی واقعی وقتی صورت می‌گیرد که هر دو طرف یعنی عملکرد دولت و رفتار مصرفی مردم با هم جراحی شود.

همیشه تیغ جراحی به سمت مردم بوده و عملکرد دولت و سازمان های دولتی اصلاح نشده است. مردم انتظار دارند که دولت نیز رفتار خود را تغییر دهد.

قطع یارانه به سبک احمدی نژاد و واریز پول به حساب مردم درست نیست و بعد از چند وقت اثر خود را از دست می دهد.

تا وقتی که یک کارگر عادی در اروپا و دیگر نقاط سه تا پنج هزار دلار دریافت می‌کند و کارمند و کارگر ایرانی بین 300 تا 600 دلار درآمد کسب می کند، نمی‌شود انتظار داشت بنزین به قیمت جهانی ارائه شود.