به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از سنا ، با افزایش جذابیت بازار سهام و اینکه این بازار  بتواند سود بیشتری نسبت به بانکها به سهامداران  پرداخت کند شاهد کوچ نقدینگی از بازار پول به سمت بازار سرمایه خواهیم بود .اقتصاد حاکم بر کشور یکی از دلایل عدم رونق معاملات  در بورس  وافزایش رکود دراین حوزه است که بر گزارشات منتشر شده شرکت ها نیز تاثیر گذاشته است.

در حال حاضر بنگاهها و صنایع کشور با کمبود نقدینگی مواجه هستند و کاهش نرخ سود بانکی و در پی آن بهره تسهیلات هم تاکنون نتوانسته نقدینگی مورد نیاز شرکت ها را فراهم کند.بی شک تا زمانی که مشکلات صنایع و شرکتها بویژه در زمینه تامین نقدینگی برطرف نشود نمی توان به رونق اقتصادی و گذر از رکود امید داشت و تا مادامی هم که اقتصاد رونق نیابد نمی توان به ادامه رشد و رونق در بازار سهام دل بست.

قاسم محسنی، عضو شورای عالی بورس که سوابقی همچون ریاست کمیته برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و مدیریت ریسک سازمان بورس و  مرکز تحقیقات بورس را در کارنامه دارد به بررسی چرایی ناکارآمدی و رکود حاکم بر بورس پرداخته است.

  محسنی با اشاره به تحولات بورس در سال ۹۲ و آغاز دولت یازدهم گفت: سال ۹۲  کشور تحولات مختلفی را پشت سر گذاشت به نحوی که شاهد رشد منفی اقتصادی و رسیدن آن به صفر درصد بودیم هر چند که به تدریج اندکی بر رشد اقتصادی افزوده شد. با توافق برجام و برداشته شدن تحریم های نفت، بخش نفتی رشد یافت به نحوی که  امکان تولید و صادرات نفت و گاز برای کشور فراهم شد. در مجموع  نسبت به دوره های اخیر در سال ۹۵ رشد اقتصادی بهتری را تجربه کرده ایم.

وی دراین باره افزود: بورس نیز بعد از ریاست جمهوری سال ۹۲ شاهد تحولات مختلفی بود. هر چند که بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ شاخص برای مدت محدودی  افزایش یافت اما به دلیل مشکلاتی که با اقتصاد کشور مرتبط است این تحولات تداوم نیافت. بعد از توافق برجام شاهد رشد شاخص بودیم اما  به دلیل اینکه نتایج  مورد نظر جمهوری اسلامی ایران در لغو تحریم ها و برقراری ارتباط بانکی با سایر بانکهای بین المللی محقق نشد بنابراین بورس متناسب با تصورات پیش از برجام رشد نداشته و شاخص ها کاهش یافت.

محسنی با پرداختن به دلایل افزایش یا کاهش رشد اقتصادی خاطر نشان کرد: از ابتدای سال جاری شاهد رشد دو درصدی در شاخص هستیم هر چند که در این مدت از سال ۹۶ تا کنون  تحولات مختلفی رخ داده  که منجر به کاهش یا افزایش شاخص ها شده است که  بعضا می توان به تحولات مختلف اقتصادی و سیاسی انتخابات ایران  و حتی انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا اشاره کرد.

وی ادامه داد: مواضع سخت آقای ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران و کاهش یا افزایش قیمت های جهانی نفت، سنگ آهن و گزارش هایی که از رشد اقتصادی چین، هند و برزیل منتشر شد از جمله تحولاتی بود که در اقتصاد ایران و شاخص بورس تاثیرمستقیم داشته است. بی شک کاهش یا افزایش شاخص بورس تابعی از قیمت های جهانی، سودآوری و تحولات و رشد اقتصادی در دنیا است مثلا اگر چین که مصرف کننده سنگ آهن، فولاد، نفت و گاز است رشد اقتصادی بالایی داشته باشد طبیعتا انتظار میرود شرکت های ایرانی هم بتوانند با افزایش  صادرات سنگ آهن، کالای پتروشیمی، فلزات و  فروش نفت  به رشد قابل توجهی دست یابند در نتیجه شاخص هم به تبع آن افزایش پیدا می کند.

عضو شورای عالی بورس با اشاره به تاثیر پذیری منفی بازار سرمایه از سود دهی بانک ها اظهار داشت: متاسفانه اقتصاد کشور با معضلی به نام بانکداری ناکارآمد دست وپنجه نرم می کند. بالا بودن نرخ سود بانکی نسبت به کاهش  تورم یعنی عدم تناسب سود با کاهش تورم به مشکلات و مسائل دامن زده است. هنگامی که سیستم بانکی سود ۱۵ درصدی را برای سرمایه گذاری تعیین کرده اما در بسیاری از موسسات مالی می توان  سودهای بالاتر از ۱۸ درصد هم دریافت کرد آیا می توان به افزایش تولید و سرمایه گذاری در بخش های مولد امیدوار بود؟ 

رئیس سابق کمیته برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و مدیریت ریسک سازمان بورس تصریح کرد: در بازار اوراق بهاداری که در بورس و فرا بورس تعریف شده  با نرخ  سود بالای ۲۰درصدی مواجه هستیم و اوراق منتشر شده در حالی سود ۲۰ درصدی دارند که در شرایط کاهش تورم چنین سودی  در بخش واقعی اقتصاد وجود ندارد  بنابراین تا زمانی که سیستم سود دهی بانک ها به این شکل برقرار باشد همچنان شاهد مشکلات در بورس و کل اقتصاد خواهیم  بود. هنگامی که شرکت ها قادر به پرداخت چنین سودی به سهام ها نیستند؛ در نهایت سرمایه گذاران به فروش سهام اقدام کرده وبه سمت سرمایه گذاری در اوراق بهادار بازدهی ثابت یا اوراق دولتی روی می آورند.

 وی خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری در بانک ها هم گزینه دیگری است که پیش روی سرمایه گذاران قرار دارد چرا که سودهای بالای بانکی وسوسه کننده است.

محسنی درخصوص سایر مشکلات مالی وسرمایه ای  و تاثیر آن بر بازار بورس گفت: در چنین وضعیتی به ناچار شاهد افزایش عرضه سهام و کاهش قیمت سهام خواهیم بود.   از سوی دیگر امروز صندوق های بازنشستگی با مشکل کسری منابع مواجه هستند صندوق ها به سمت پیر شدن حرکت می کنند یعنی تعداد افرادی که  بازنشسته می شوند افزایش می یابد و تعداد افراد جوانی که به تازگی وارد بازار کار شده و حق بیمه پرداخت می کنند به اندازه ای نیست که حق بیمه آنها برای مستمری بگیران کفایت کند. لذا صندوق های بازنشستگی با کسری منابع مواجه هستند. بخش زیادی از صندوق های این منابع در سالهای گذشته در سهام سرمایه گذاری شده است بنابراین کاهش قیمت سهام منجر به کاهش دارایی ها می شود.

وی در خاتمه خاطرنشان کرد: از طرفی به دلیل کاهش منابع اقدام  به عرضه سهام می کنند و عرضه سهام را افزایش می دهند، لذا این مساله منجر به کاهش بیشتر قیمت ها در سهام خواهد شد، پس ما شاهد  افزایش عرضه خواهیم بود، در حالی که تقاضا در این مدت قابل توجه نبوده و نتوانسته به طور متوسط منجر به افزایش  قیمت ها شود.  از طرف دیگر قانون نظام بانکی بانکها را ملزم کرده هر سال باید بخشی از  سهام غیر مرتبط با فعالیت بانکی  را عرضه کنند که این هم میتواند در عرصه سهام در بازار سرمایه موثر باشد.