به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از ایسنا، هند به نفت ایران و ونزوئلا برای فعالیت پالایشگاه‌هایش نیاز دارد، اما نفت ایران از برتری نزدیکی، ارزانی قیمت و قابل اطمینان بودن در مقایسه با نفت ونزوئلا که زیرساخت‌های انرژی آن در حال فروپاشی است، برخوردار است.

آمریکا از تحریم‌ها علیه صادرات نفت تهران و کاراکاس برای اعمال فشار اقتصادی علیه این کشورها استفاده می‌کند. اما این دو سیاست آمریکا برای هند که یک واردکننده بزرگ نفت است، مشکلاتی ایجاد کرده و گفت‌وگوهای دیپلماتیک درباره هر کدام از این سیاست‌ها را بدون صحبت درباره دیگری غیرممکن ساخته است.

تحلیلگران می‌گویند هند در مذاکرات برای دریافت معافیت بیشتر برای واردات نفت ایران، ممکن است به افت چشمگیر واردات نفت ایران، پتانسیل برای کاهش واردات ونزوئلا و اتکای فزاینده به نفت آمریکا اشاره کند.

طبق آمار پلاتس، صادرات نفت ایران به هند از ابتدای سال ۲۰۱۹ تاکنون به حدود ۲۷۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با ۵۱۷ هزار و ۸۲۳ بشکه در روز میانگین واردات در سال ۲۰۱۸ رسیده است. واردات هند از ایران در سال ۲۰۱۸ همزمان با مهیا شدن دولت ترامپ برای اعمال تحریم علیه ایران و تخفیف حمل محموله قابل توجه ایران به پالایشگاه‌های هندی، به میزان قابل توجهی در مقایسه با ۴۶۱ هزار و ۹۷۷ بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ افزایش پیدا کرده بود.

اما صادرات ونزوئلا به هند با وجود این که از شدت بحران این صادرکننده کاسته شده بود، نسبتاً ثابت ماند. هند از ابتدای سال ۲۰۱۹ تاکنون ۲۹۶ هزار و ۳۵۶ بشکه در روز در مقایسه با ۲۸۵ هزار و ۲۵۵ بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ و ۳۳۴ هزار و ۹۹۷ بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ نفت از ونزوئلا وارد کرده است.

قیمت‌ها واردات نفت ایران به صرفه کرده است

تخفیف قابل توجه نفت سنگین ایران، احتمالاً پالایشگاه‌های هند را علاقمند نگه می‌دارد و به ضرر گریدهای نفتی مشابه تمام می‌شود. بنا بر محاسبات "اس اند پی گلوبال پلاتس"، نفت سنگین ایران برای تحویل به ساحل غربی هند در مارس ۶.۲۰ دلار در هر بشکه ارزان‌تر از نفت مسای ونزوئلا و حدود ۷ دلار ارزان‌تر از نفت مدیوم ترش مارس آمریکا بوده است.

نفت مسای ونزوئلا از نظر کیفیت مشابه نفت سنگین ایران و مارس آمریکا است اما ترشی کمتری دارد و اقتصاد پالایش مشابهی را به خصوص در منطقه گلف کاست آمریکا عرضه می‌کند.

پالایشگاه‌های دولتی هند به شدت به نفت ایران وابسته هستند در حالی که دو پالایشگاه خصوصی ریلاینس اینداستریز و نایارا انرژی خریداران قابل توجه نفت ونزوئلا هستند.

شرکت ریلاینس که دو پالایشگاه بزرگ را در مجتمع جمناگار در ساحل غربی هند اداره می‌کند، اعلام کرده که واردات نفت از ونزوئلا را تحت تحریم‌های آمریکا کاهش می‌دهد. همچنین این پالایشگاه فروش مواد رقیق کننده‌ای مانند نفتا را در ماه گذشته به ونزوئلا متوقف کرد. شرکت نفتی دولتی PDVSA از این مواد رقیق کننده برای تهیه گریدهای نفتی قابل صادرات استفاده می‌کند.

این وضعیت ممکن است برای نایارا انرژی اندکی حساس‌تر باشد زیرا شرکت روسنفت روسیه که بزرگترین سهامدار نایارا است، به فعالیت‌هایش در ونزوئلا ادامه داده و عرضه محصولات نفتی به این کشور را افزایش داده است. روسنفت هفته گذشته اظهارات مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا مبنی بر این که این شرکت تحریم‌های آمریکا را به چالش کشیده و به خرید نفت از PDVSA ادامه می‌دهد را رد کرد.

دیپلماسی نفتی آمریکا

واردات نفت هند از آمریکا با افزایش ظرفیت صادرات از منطقه گلف کاست، روند صعودی پیدا کرده و طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، از ابتدای سال ۲۰۱۹ تاکنون به ۱۳۳ هزار و ۸۷۸ بشکه در روز در مقایسه با ۱۳۲ هزار و ۱۳۴ بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ و ۲۶ هزار و ۳۴۲ بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ رسیده است.

در حالی که دولت آمریکا نمی‌تواند به شرکت‌های حفاری خصوص دیکته کند که نفتشان را به کجا صادر کنند اما جریان صادرات نفت در مذاکرات دیپلماتیک اخیر در خصوص تجارت، تحریم‌ها و مسائل امنیتی، محوری بوده است.

شرکت ایندین اویل ماه گذشته قراردادی را برای خرید حداکثر ۳ میلیون تن گریدهای نفتی مختلف آمریکا برای تحویل در سال مالی آینده که از آوریل آغاز می‌شود، امضا کرد. تحلیلگران می‌گویند که این تصمیم بخشی از یک استراتژی برای گسترش مبنای واردات این شرکت با توجه به ابهامات پیرامون تحریم‌ها علیه ایران است.

هند با معافیتی که از وزارت خارجه آمریکا دریافت کرده است، همچنان نفت ایران را خریداری می‌کند. شرایط توافق علنی نشده اما هدف از معافیت‌ها، کاهش حجم واردات در مدت هر شش ماه است.

معافیت‌های اخیر هند در چهارم مه به پایان می‌رسد و به معنای آن است که مذاکرات در خصوص یک دوره دیگر معافیت در مرحله حساسی قرار دارد و پالایشگاه‌ها برای ادامه ثبت سفارش و بارگیری تصمیم می‌گیرند.

باب مک نالی، رئیس گروه "راپیدان انرژی" و مشاور جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور اسبق آمریکا انتظار ندارد وزارت خارجه تصمیم نهایی درباره معافیت‌ها برای تحریم‌های ایران را تا آوریل آوریل اتخاذ کند.

به گفته وی، وضعیت ونزوئلا همچنان پیچیده است و در نتیجه مقامات منتظر می‌مانند تا تصویر روشن‌تری داشته باشد بنابراین گفتن این که آنها چه کاری انجام خواهند داد، دشوار است اما تصور من بر این است که اگر معافیت‌ها تمدید شوند، هند معافیت خواهد گرفت.

بر اساس گزارش پلاتس، در حالی که هند به معافیتی برای ادامه واردات نفت ونزوئلا نیاز ندارد اما آمریکا تهدید کرده تحریم‌های بیشتری را وضع خواهد کرد که معامله با شرکت PDVSA را برای شرکت‌های خارجی دشوارتر خواهد کرد. پمپئو نیز هفته گذشته اظهار کرد درخواست آمریکا از هند برای محدود کردن تجارت نفت با ونزوئلا، بخشی از مذاکرات پیرامون تحریم‌های نفتی خواهد بود.