به گزارش دیوان اقتصاد، با توجه به این که در بند چ ماده ۶۸ برنامه پنج ساله ششم توسعه، امکان الکترونیکی شدن فرآیند مربوط به «ارسال گواهینامه حق‌تقدم خرید سهام جدید از طرف شرکت به صاحبان سهام به جای استفاده از پست سفارشی»، «پذیره‌نویسی و تعهد خرید سهام شرکت، به جای مراجعه به بانک و تکمیل اوراق مربوطه» و «صدور گواهینامه موقت سهام، اوراق سهام و گواهینامه‌های حق‌تقدم خرید سهام شرکت به جای چاپ کاغذی آن‌ها» به روش مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار پیش‌بینی شده بود، از سال ۱۴۰۲ پذیره‌نویسی الکترونیکی حق‌تقدم در بازار سرمایه عملیاتی شد.

فرصت های تازه برای سهامداران

پیش از این بر اساس الزامات قانون تجارت مصوب سال ۱۳۴۷، فرآیند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران از طریق ارسال پُستی انجام می‌شد و سهامدارانی که تمایل به شرکت در افزایش سرمایه داشتند، در صورتی که دارای مطالباتی از ناشر بودند باید استفاده از مطالبات گواهی حق تقدم را امضاء و به شرکت ارسال می‌کردند. اما اگر سهامداران مطالباتی نداشتند باید با واریز آورده نقدی به حساب شرکت ناشر، در افزایش سرمایه مشارکت و مدارک واریز مبلغ مربوطه را برای شرکت ارسال می‌کردند. اما از سال گذشته با اجرایی شدن پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم در بازار سرمایه، سهامداران سجامی شده می‌توانند همانند یک خرید اینترنتی نسبت به مشارکت در پذیره‌نویسی به صورت الکترونیک اقدام کنند.

روند پذیره‌نویسی الکترونیکی حق‌تقدم

در این روش، سهامداران سجامی شده می‌توانند با مراجعه به «درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه» به آدرس ddn.csdiran.ir وارد این سامانه شده و در پذیره‌نویسی‌های فعال شرکت کنند.

سهامداران سجامی که اطلاعات هویتی آن‌ها در درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه به ثبت رسیده است، می‌توانند در فرآیند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات هر شرکت سهامی عام ثبت شده نزد سازمان به صورت الکترونیکی و برخط (آنلاین)، شرکت کنند و در این سازوکار نیاز به صرف زمان طولانی و هزینه‌های جانبی وجود ندارد.

در صورتی که سهامدار دارای مطالباتی از شرکت باشد تنها باید اجازه استفاده از مطالبات جهت استفاده از حق‌تقدم را در سامانه صادر کند و در آخر اگر استفاده سهامدار از حق‌تقدم نیازمند واریز وجه به حساب شرکت باشد، می‌تواند از طریق درگاه پرداخت الکترونیک موجود در سامانه، مبلغ لازم را پرداخت کند و نیازی به مراجعه به بانک و ارسال مدارک پرداخت به شرکت وجود ندارد. در رویه جدید فرآیندهای لازم جهت مشارکت در افزایش سرمایه کم‌تر از چند دقیقه تکمیل و انجام خواهد شد.

مزایای پذیره‌نویسی الکترونیک

از جمله مزایای این روش می‌توان به صرفه‌جویی در زمان و هزینه ریالی اشاره کرد. بدین ترتیب که در گذشته، ناشر به اجبار باید برگه های گواهی حق تقدم را از طریق پست برای سهامداران ارسال می کرد، سپس سهامداران با مراجعه به بانک، مبالغ مورد نظر را به حساب ناشر واریز و در نهایت مستندات رو مجدد برای ناشر پست می کردند. ناشر پس از دریافت بسته‌های پستی باید یک فرآیند دستی ورود داده به سامانه‌ها را انجام می‌داد تا مشخص شود که کدام سهامدار، چه مبلغی واریز کرده است و عملا وقت و هزینه زیادی هدر می رفت.

آمار پذیره‌نویسی الکترونیکی حق تقدم در سال ۱۴۰۲

در همین ارتباط و درباره تازه‌ترین آمارها، مدیر پشتیبانی و راهبری عملیات سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه گفت: بیش از ۲۵۷ هزار سهامدار در سال ۱۴۰۲ در پذیرهنویسی الکترونیکی حق تقدم ناشران بورسی مشارکت کردند.

مژگان صفری‌مقدم با بیان این که سپرده‌گذاری مرکزی از خردادماه سال گذشته پذیره‌نویسی حق‌تقدم الکترونیکی را برای ناشران بورسی راه‌اندازی کرده، افزود: در این فرآیند سهامداران می‌توانند در پذیره‌نویسی یک ناشر که از محل آورده نقدی و یا مطالبات آن شرکت ایجاد شده است به صورت الکترونیکی و برخط (آنلاین) شرکت کنند.

وی اظهار داشت: درمجموع در سال ۱۴۰۲ پذیره‌نویسی ۴۵ نماد به پایان رسید و پذیره‌نویسی ۹ نماد «سرمایه گذاری معیارصنعت پارس، سرمایه‌گذاری توسعه توسکا، توسعه معدنی و صنعتی صبانور، پشم‌شیشه ‌ایران، بیمه زندگی باران، تامین سرمایه امین، سرمایه‌گذاری سیمان تامین، پارس الکتریک و داروسازی سبحان انکولوژی» در حال انجام است.

بیشترین میزان مشارکت

مدیر پشتیبانی و راهبری عملیات سمات میزان کل مشارکت سهامداران از محل مطالبات را بیش از ۱۰ هزار و ۹۱۸ میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: سهامداران شرکت «گسترش قطعه‌سازی کمند» با ۵۲ درصد و «صنایع سرام آرا» با ۴۵ درصد، بیشترین میزان مشارکت را پذیره‌نویسی شرکت‌های خود داشتند.

صفری‌مقدم ادامه داد: در مجموع ۸۱ هزار و ۴۹۷ سهامدار از طریق پرداخت مطالبات و ۱۷۵ هزار و ۷۵۵ سهامدار از طریق پرداخت برخط پذیره‌نویسی خود را انجام دادند که در مجموع ۲۵۲ هزار و ۲۵۲ سهامدار از این امکان جدید استفاده کردند.

مدیر پشتیبانی و راهبری عملیات سمات خاطرنشان کرد: سهامداران می‌توانند بر دریافت اطلاعات تکمیلی و یا دریافت پاسخ سوالات احتمالی خود با مرکز تماس ذینفعان بازار سرمایه با سرشماره کشوری ۱۵۶۹ تماس بگیرند.