در روزهای اخیر، بحث تورم و چشمانداز اقتصادی کشور به یکی از مهمترین موضوعات تبدیل شده است. دولت وعده داده که تورم را به زیر ۳۰ درصد کاهش دهد، اما بسیاری از کارشناسان این هدفگذاری را غیرواقعبینانه میدانند.
اختصاصی/ بحران تورمی در ایران؛ چرا سیاستهای دولت عامل تشدید تورم شدهاند؟
اختصاصی/ بحران تورمی در ایران؛ چرا سیاستهای دولت عامل تشدید تورم شدهاند؟
آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، در گفتوگو با دیوان اقتصاد در تحلیلی جامع به این مسئله پرداخته و معتقد است: بدون ارائه راهکارهای عملی و تغییرات اساسی در سیاستهای اقتصادی، چنین هدفی محقق نخواهد شد. سیاستهای دولت نهتنها در کنترل تورم موفق نبوده، بلکه خود به عاملی برای تشدید بحران تبدیل شده است.
این گفت و گو به بررسی دلایل بحران تورمی، تأثیر سیاستهای اقتصادی دولت و راهکارهای ممکن برای بهبود شرایط اقتصادی کشور میپردازد.
س: آیا تحقق هدفگذاری دولت برای کاهش تورم به زیر ۳۰ درصد بیشتر به یک آرزو شبیه نیست ؟
- با توجه به وضعیت کنونی دور از واقعیت به نظر می رسد، تحقق هدفگذاری دولت برای کاهش تورم به زیر ۳۰ درصد، بدون تغییرات اساسی در سیاستهای اقتصادی و رفع تحریمها، ناممکن خواهد بود. دولت باید راهکارهای عملی را برای کنترل نقدینگی و نرخ ارز در پیش بگیرد زیرا که ادامه مسیر فعلی تنها به تعمیق بحران اقتصادی منجر خواهد شد. این هدفگذاری بدون ارائه راهکارهای عملی، بیهوده است و حتی در صورت تحقق، به معنای رفع بحران نیست. دولت بهجای تعیین یک عدد برای تورم، باید توضیح دهد که چه اقداماتی برای مهار رشد نقدینگی و کنترل نرخ ارز انجام خواهد داد. بهویژه با توجه به اینکه قیمت دلار از زمان اعلام این هدفگذاری افزایش قابلتوجهی داشته و همین موضوع تحقق آن را دشوارتر کرده است.
س: آیا امکان پیش بینی دقیق نرخ تورم برای سال آینده وجود دارد؟
- پیشبینی دقیق نرخ تورم برای سال آینده ممکن نیست، اما مسیر آن را میتوان مشخص کرد. کاهش تدریجی تورم، آنگونه که برخی سیاستگذاران تصور میکنند، در عمل ممکن نیست. اگر دولت رویکرد فعلی خود را تغییر ندهد، باید انتظار تورمی بیش از ۴۰ درصد را داشت. یکی از دلایل اصلی این وضعیت، سیاستهای اقتصادی دولت است که بهجای کنترل تورم، خود عاملی برای تشدید آن شدهاند.
س: چه عواملی باعث بحران تورمی در ایران شدهاند؟
- افزایش قیمت کالاهای مختلف، از لبنیات گرفته تا گاز، و همچنین احتمال گران شدن بنزین در سال آینده نشانهای از سیاستهای تورمزا است این سیاست ها ، همراه با افزایش نرخ ارز، باعث شده کشور در یک بحران تورمی عمیق فرو برود. درحالیکه میانگین نرخ تورم جهانی کمتر از ۵ درصد است، در ایران دولت برای تورم ۳۰ درصدی هدفگذاری کرده که این خود نشانهای از عمق بحران اقتصادی کشور است.
س: آیا رفع تحریمها میتواند به تنهایی اقتصاد ایران را نجات دهد؟
-: تنها راه نجات اقتصاد کشور رفع تحریمها است. البته این را هم اشاره کنم که حتی در صورت رفع تحریمها نیز نباید انتظار داشت که اقتصاد خودبهخود به مسیر درست بازگردد. بلکه لازم است یک رویکرد توسعهگرا بر اقتصاد حاکم شود و وزارت اقتصاد، سازمان برنامهوبودجه و بانک مرکزی اقدامات مشخصی را در این راستا انجام دهند.
س: عملکرد بانک مرکزی در ماههای اخیر چگونه بوده است؟ آیا به نظر شما سیاست های در پیش گرفته شده با شرایط کنونی اقتصاد همخوانی دارد؟
- به نظر من بانک مرکزی در ماههای گذشته سیاستهای نسبتاً مناسبی را در حوزه پولی و ارزی دنبال کرده، اما فشارهای وزارت اقتصاد سبب شده که این اقدامات کنار گذاشته شوند.
س: مسئله تک نرخی شدن ارز همواره توسط برخی مسئولان در دولت های مختلف مطرح بوده به نظر شما در شرایط تحریمی امکانپذیر است؟
- آنها تصور واهی دارند که میتوان در شرایط تحریمی، بازار ارز را تکنرخی کرد. اگرچه تکنرخی شدن ارز ممکن است در ظاهر یک دستاورد باشد، اما اگر هر سال ۵۰ درصد گرانتر شود، نهتنها فایدهای ندارد، بلکه اقدامی خسارتبار خواهد بود.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد