به گزارش دیوان اقتصاد، «دونالد ترامپ» روز دوشنبه از تعلیق یک ماهه اعمال تعرفه علیه کانادا خبر داد. این تصمیم پس از گفتگوی تلفنی نخست‌وزیر کانادا با رئیس‌جمهور آمریکا اعلام شد. آن طور که اعلام شده، کانادا قرار است امنیت مرزهای مشترک خود با آمریکا را تقویت کند و نظارت بیشتری بر قاچاق مواد مخدر به این کشور داشته باشد. پیش از این، ترامپ اعلام کرده بود که تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از کانادا اعمال می‌شود. «جاستین ترودو»، نخست وزیر کانادا، نیز در پاسخ به این اقدام، دستور اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی آمریکا را صادر کرد.

جنگ ترامپ با کانادا البته بی سابقه نیست. پیش از این نیز، دونالد ترامپ نقشه‌ای را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده بود که در آن کانادا و ایالات متحده در قالب یک کشور واحد نشان داده می‌شد. این اقدام ترامپ و اظهارات ایلان ماسک در مورد کانادا به عنوان «پنجاه‌ویکمین ایالت آمریکا» با واکنش تند کانادایی‌ها روبرو بود.

هرچند به نظر می‌رسد جدال تجاری اخیر میان آمریکا و کانادا حداقل برای یک ماه آرام گرفته، اوضاع اقتصادی و سیاسی این کشور اوضاع را برای کانادایی‌ها متشنج کرده است.

اداره کانادا با یک دولت موقت!
کانادا تنها کشوری نیست که دونالد ترامپ با آن سر ناسازگاری دارد. در دور پیشین ریاست جمهوری، ترامپ به اعمال تعرفه‌های تجاری علیه چین بسنده کرد. حالا تنها دو هفته پس از دور جدید ریاست‌جمهوری ترامپ، دولت آمریکا قصد دارد تعرفه‌هایی علیه کانادا و مکزیک اعمال کند و تعرفه‌ واردات از چین را افزایش دهد. در این شرایط، با توجه به وضعیت سیاسی کانادا شاید مقابله با سیاست‌های تجاری آمریکا برای چین و مکزیک راحت‌تر باشد. تحلیلگر الجزیره در توصیف وضعیت کانادا می‌نویسد: «در این لحظه حساس، چیزی شبیه به یک دولت موقت دومین کشور بزرگ جهان را اداره می‌کند؛ با نخست‌وزیری که در آستانه پایان دوره‌اش قرار دارد و عملا کاری از دستش ساخته نیست. اضطرابی که بر سراسر کانادا سایه انداخته، با توجه به این واقعیت دوچندان می‌شود.»

یک هفته پیش از روی کار آمدن ترامپ، جاستین ترودو پس از ۱۲ سال رهبری حزب حاکم لیبرال، اعلام کرد از مقام نخست‌وزیری کانادا کناره‌گیری می‌کند. در همان زمان، رسانه‌های کانادا گزارش دادند که این تصمیم به دلیل نارضایتی‌های عمومی و فشار اعضای حزب صورت گرفته است. ترودو قرار است تا زمان تعیین نخست وزیر جدید کانادا در سمت خود باقی بماند. حزب لیبرال کانادا در همان زمان اعلام کرد جانشین ترودو نهم مارس (اسفند) تعیین می‌شود تا در رقابت‌های انتخاباتی شرکت کند.

«کریستیا فریلند»، وزیر سابق دارایی، و «مارک کانی»، رئیس سابق بانک مرکزی، از گزینه‌های محتمل برای رهبری حزب لیبرال هستند. هرچند به نظر می‌رسد محبوبیت «پیر پویلیور»، رهبر حزب اپوزیسیون محافظه‌کار، رو به افزایش است،  نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد حزب لیبرال پیروز انتخابات است. با این همه، احتمالا وضعیت سیاسی کانادا حتی پس از انتخابات ثبات نخواهد یافت. رویترز در رابطه با آینده انتخابات ۲۰۲۵ کانادا نوشت: «پیش‌بینی می‌شود رهبر بعدی لیبرال‌ها، کوتاه‌مدت‌ترین دوره نخست‌وزیری تاریخ کانادا را تجربه کند، زیرا سه حزب مخالف متعهد شده‌اند پس از آغاز به‌کار پارلمان، کابینه اقلیت لیبرال را با رای عدم اعتماد، سرنگون کنند.»

نابه‌سامانی سیاسی در کانادا بیش از چیزی به مسائل اقتصادی برمی‌گردد که در سال‌های اخیر پررنگ شده است. با شدت گرفتن این بحران، صدای اعتراض اعضای حزب لیبرال در پارلمان کانادا بلند شد و آن‌ها خواستار استعفای ترودو شدند.

مشکلات اقتصادی و نارضایتی‌های داخلی
در سال‌های اخیر، کانادا با بحران‌های اقتصادی، تورم بالا و کاهش قدرت خرید مواجه بوده است. با اوج گرفتن کرونا و برآمدن مسائل اقتصادی در کشورهای اروپایی، کانادا نیز با بحران افزایش قیمت مسکن و افزایش مالیات‌ها روبرو بود. هرچند نرخ تورم در کانادا امروز به ۱.۸ درصد رسیده، در بحبوبه همه‌گیری ویروس کرونا در سال ۲۰۲۲ تورم تا ۸.۱ درصد هم رسید. نرخ تورم در این کشور پس از اوج ۸.۱٪ در سال ۲۰۲۲، اکنون به ۱.۸٪ رسیده، اما همچنان فشار اقتصادی بر مردم سنگین است.

از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹، تولید ناخالص داخلی آمریکا ۲۷درصد و کانادا ۲۵درصد رشد کرده است. با وجود نزدیکی اقتصاد آمریکا و کانادا در سال‌های گذشته، از زمان همه‌گیری کووید-۱۹، این دو کشور ثروتمند آمریکای شمالی از هم فاصله گرفته‌اند. در حالی که پیش‌بینی‌ها از رشد اقتصادی ۶ درصدی کانادا خبر می‌دهد، آمریکا با رشد اقتصادی ۱۱ درصدی مواجه است. این فاصله به رکود بخش خدمات، کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و کاهش بهره‌وری نسبت داده می‌شود.

صنعت خدمات که ۷۰ درصد از اقتصاد کانادا را تشکیل می‌دهد، پس از افزایش نرخ بهره دچار رکود شده و صنعت نفت کانادا نیز به دلیل سرمایه‌گذاری کم‌تر نسبت به آمریکا رشد نکرده است. از سوی دیگر، موج گسترده مهاجرت به کانادا نیز نتوانسته کمبود بهره‌وری را جبران کند؛ زیرا بسیاری از تازه‌واردان مهارت‌های لازم را ندارند و در مشاغل کم‌درآمد مشغول می‌شوند. گفته می‌شود آن‌ها بیشتر در معرض بیکاری یا مشاغل کم‌درآمد قرار دارند و همین باعث کاهش رشد درآمد سرانه می‌شود. نرخ بیکاری کانادا در ماه اوت ۲۰۲۴ به ۶.۶ درصد رسید، در‌حالی‌که در آوریل ۲۰۲۳ این نرخ ۵.۱ درصد بود. با اینکه کانادا در گذشته از مهاجرت به عنوان نیروی محرکه اقتصادی استفاده می‌کرد، اکنون ورود گسترده مهاجران و دانشجویان خارجی، بدون سیاست‌های ادغام مناسب، منجر به افزایش بیکاری و کاهش درآمد سرانه شده است. نرخ بیکاری در این در حالی است که درآمد سرانه کانادا که پیش‌تر ۸۰ درصد آمریکا بود، تا سال ۲۰۲۵ به ۷۰ درصد کاهش می‌یابد.

سیاست‌های اقتصادی حزب لیبرال، به رهبری جاستین ترودو، در سال‌های اخیر به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. افزایش نرخ بهره باعث شده تا خانوارهای کانادایی که وام‌های کوتاه‌مدت دریافت کرده‌اند، فشار اقتصادی بیشتری را تجربه کنند. در حالی که نرخ بهره در آمریکا اغلب ۳۰ساله و ثابت است، در کانادا وام‌های ۵ساله، همراه با بدهی‌های سنگین، قدرت خرید مردم را کاهش داده است. از سوی دیگر، رشد اقتصادی پایین و بهره‌وری ضعیف، جایگاه کانادا را در بین کشورهای G7 تضعیف کرده است.

با وجود تعلیق موقت تعرفه‌های آمریکا علیه کانادا، مشکلات عمیق‌تری این کشور را درگیر کرده است. ناپایداری سیاسی و احتمال تغییر دولت، با نارضایتی‌های اقتصادی همراه است. کاهش بهره‌وری، بحران مسکن، و سیاست‌های مهاجرتی ناکارآمد موجب شده‌اند که اقتصاد کانادا در مقایسه با آمریکا عقب بماند. در چنین شرایطی، حتی اگر جنگ تجاری با آمریکا فروکش کند، مشکلات داخلی کانادا همچنان پابرجا خواهد ماند.