به گزارش دیوان اقتصاد از سنا، در حالی که بحران‌های اقلیمی و فشارهای اقتصادی بین المللی بسیاری از کشورها را به سمت اصلاحات زیست محیطی سوق داده، ایران نیز گام‌های تازه ای برای پیوند میان اقتصاد و محیط زیست برداشته است. در این میان، سازمان بورس و اوراق بهادار با پیشتازی در راه اندازی بازار کربن، توجه نهاد قانونگذار را به خود جلب کرده است.

سمیه رفیعی، در حاشیه دیدار و گفت‌وگو با حجت‌اله صیدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، با اشاره به عملکرد سازمان بورس در ماه‌های اخیر به «سنا» تأکید کرد: «بازار سرمایه در تلاش است اعتبار عمومی را بازسازی کند و مردم را مجدداً به مشارکت فعال در این حوزه ترغیب کند. این رویکرد، هم درست است و هم دقیق.»

او گفت: «پس از جنگ و بحران‌های اقتصادی، بازارها دچار تنش‌هایی شدند، اما بورس توانسته با حفظ ثبات و آرامش، اطمینان نسبی به فعالان اقتصادی بازگرداند. این اقدام بسیار ارزشمند است.»

مدیریت بحران در دوران فشارهای خارجی

رفیعی با اشاره به تهدیدات ناشی از احتمال فعال‌سازی «مکانیزم ماشه» توسط برخی طرف‌های بین‌المللی افزود: «اگرچه تصور می‌شد این تحرکات می‌تواند به بروز بحران‌هایی در اقتصاد منجر شود، اما با وجود فشارهای خارجی، بازار سرمایه تلاش کرد با استفاده از سازوکارهای درونی، ثبات خود را حفظ کند.»

او گفت: «کنترل شرایط، آسان نبوده، اما بازار سرمایه موفق شد روند طبیعی خود را ادامه دهد. امروز که به تابلوهای بورس نگاه می‌کنم، خوشبختانه شرایط نسبتاً باثبات و قابل قبولی حاکم است.»

رگولاتوری بازار سرمایه در مسیر بلوغ

نایب رئیس دوم کمیسیون کشاورزی مجلس تاکید کرد: «سازوکارهای نظارتی و تنظیم‌گری بازار در حال اصلاح است. برخی حقوقی‌ها که در گذشته شائبه تأثیر منفی بر بازار داشتند، امروز در چارچوب مشخص‌تری فعالیت می‌کنند و بازار به سمت عرضه و تقاضای واقعی حرکت می‌کند.»

پیشتازی بورس در بازار کربن

رفیعی هدف اصلی حضور خود در سازمان بورس را بررسی بازار کربن در بورس انرژی اعلام کرد و گفت: «پس از دریافت گزارش‌های دقیق و ارائه‌های فنی توسط مسئولان بازار سرمایه، صادقانه می‌گویم که سازمان بورس در حوزه سازوکارهای مالی کربن، جلوتر از دستگاه‌هایی عمل کرده که طبق قانون، متولی مستقیم این حوزه هستند.»

او تأکید کرد: «این مسئله جای تقدیر دارد. امیدوارم با همکاری سایر دستگاه‌ها، این روند تسریع شود. بازار کربن و بازار بهینه‌سازی مصرف سوخت، می‌توانند گشایش اقتصادی بزرگی برای کشور به همراه داشته باشند.»

رفیعی ادامه داد: «سازمان بورس نه‌تنها پیگیر این موضوع بوده، بلکه موفق شده مدل‌هایی برای اجرا ارائه دهد. این ظرفیت، فرصت ارزشمندی برای تبدیل اقدامات اقلیمی کشور به منافع اقتصادی ملموس است. در برنامه هفتم توسعه نیز، این موضوع به‌صراحت ذکر شده و سازمان بورس در این حوزه نقش‌آفرین است.»

حذف واسطه‌گری با گسترش بورس کالا

او با اشاره به اهمیت ساماندهی بازارهای محصولات کشاورزی، گفت: «ورود بیش‌تر محصولات مثل گندم صنعتی، ذرت، پسته و سایر اقلام به بورس کالا، می‌تواند واسطه‌گری در بازار را کاهش داده و قیمت‌گذاری‌ها را شفاف کند.»

او افزود: «متأسفانه امروز واسطه‌ها هستند که بیشترین ارز و منابع دولتی را دریافت می‌کنند، بدون این‌که ارزش‌افزوده قابل توجهی برای مردم ایجاد کنند. اما در بورس کالا، به‌دلیل وجود شفافیت و نظم ساختاری، می‌توان مسیر فروش و تخصیص را به‌روشنی رصد کرد.»

تأکید بر شفافیت و مقابله با عدم توازن بازار

این نماینده مجلس با اشاره به نبود شفافیت در بازارهای سنتی توزیع محصولات کشاورزی گفت: «در بازار سنتی، نه فروشنده مشخص است، نه خریدار، نه قیمت‌گذاری شفاف. اما در بورس کالا، همه چیز مشخص است. این موضوع می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر بهبود توزیع و کاهش تخلفات نیز تأثیرگذار باشد.»

او تأکید کرد: کمیسیون کشاورزی مجلس از این روند کاملاً حمایت می‌کند و هرگونه پیشنهادی برای گسترش شمول بازار سرمایه در حوزه محصولات کشاورزی را بررسی خواهد کرد.

این گزارش حاکی است: بازار سرمایه ایران امروز در شرایطی قرار دارد که علاوه بر نقش تأمین مالی و ایجاد شفافیت در معاملات، با ورود به حوزه‌هایی چون بازار کربن، بهینه‌سازی مصرف انرژی و ساماندهی محصولات کشاورزی، به ابزار کلیدی برای تحول ساختاری اقتصاد کشور تبدیل شده است. حمایت نهاد قانون‌گذار از این روند، نشانگر اهمیت راهبردی این ابزار در آینده اقتصاد ایران است.