به گزارش دیوان اقتصاد، محمدرضا پورابراهیمی داورانی در گفت‌وگو با خانه ملت در خصوص وضعیت بورس کشور گفت: شاخص بورس بیانگر سطح عمومی قیمتها در حوزه سهام یا سایر فعالیت ها در بازار سرمایه محسوب می شود و بیانگر وضعیت قیمتی است.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی ادامه داد:می توان عنوان کرد شاخص بورس بیانگر این است که متوسط افزایش و کاهش قیمت سهام به چه نحوی بوده و به عنوان معیار ارزیابی عملکرد محسوب می شود و افزایش آن معمولا به این معنی است که تقاضا نسبت به عرضه در بازار سرمایه بیشتر بوده و تاثیر آن افزایش سطح قیمت ها در حوزه بازار است.
پورابراهیمی داورانی با بیان اینکه کاهش شاخص بورس به مفهوم افزایش عرضه نسبت به تقاضا است، گفت: روش ها و فرمول های متعددی برای محاسبه شاخص در بورس های دنیا اعمال می شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص نحوه محاسبه شاخص بورس در کشور گفت: فرمول محاسبه شاخص بورس در ایران متاثر از فرمول های بین المللی در این حوزه است.
وی در این رابطه ادامه داد: در ایران شاخص هایی مانند شاخص قیمت، شاخص قیمت بازده و شاخص صنعت و سایر شاخص ها که در حوزه بازار سرمایه تعریف شده است، البته برخی اوقات تعدیل هایی وجود دارد، به دلیل اینکه در بازار سرمایه به طور مثال سهام شناور؛ دامنه حد مجاز نوسان و امثال موضوعات مذکور وجود دارد که قاعدتاً تاثیرگذار است.
پورابراهیمی داورانی گفت: محاسبه شاخص بورس با تعدیل هایی در ایران نسبت به شاخص هایی که در دنیا اعمال می شود، همراه است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: شاخص بورس منعکس کننده وضعیت فعلی اقتصاد در حال رکود ایران است؛ عدم تغییر یا تغییرات جزئی که در شاخص اتفاق می افتد، بیانگر این است که روند بهبود اقتصاد کشور به واسطه سودآوری شرکت ها، روند مطلوبی نیست و شاخص بورس از وضعیت خوبی برخوردار نیست.
**شاخص بورس معیار قابل توجهی از وضعیت بازار است
پورابراهیمی داورانی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه شاخص بورس تا چه حد بیانگر وضعیت عملکرد بازار بورس است؟ گفت: قاعدتاً شاخص معیار قابل توجهی از وضعیت بازار است، البته در زمان و شرایط خاص ممکن است تاثیرپذیری هایی داشته باشد.
وی در این رابطه افزود: تاثیرپذیری شاخص بورس از اتفاقات سیاسی جزئی از ذات بازار است و شاخص چیزی جدا از بازار نیست.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه در نوسانات ارزی سال 91 آیا روند کلی شاخص بورس متاثر از عملکرد این بازار بود گفت: شاخص بورس علاوه بر اینکه متاثر از سودآوری است، از قیمت سهام شرکت ها نیز تاثیرپذیر بوده که البته خود آن از تغییرات ناشی از قیمت دارایی پایه و تغییرات ناشی از سودآوری شرکت ها تاثیرپذیر است که پیش بینی سودها را همراه دارد و این موضوعات بر روی قیمت سهام شرکت ها تاثیرگذار است.
پورابراهیمی داورانی گفت: در سال 91 که شوک ارزی در کشور ایجاد شد، شرکت های بورسی از لحاظ سودآوری در وضعیت مطلوبی نبودند، اما قیمت دارایی پایه شرکت ها با افزایش روبرو شد، بنابراین تغییرات قیمت مبتنی بر تغییرات قیمت دارایی های پایه شرکت ها بوده است.
وی با بیان اینکه تحلیل شاخص بورس بسیار مهم است، گفت: تحلیل وضعیت شاخص بورس از بُعد سودآوری بوده و افزایش قیمت دارایی ها نکته قابل تاملی است،گاهی شاخص بورس از افزایش قیمت دارایی پایه ای به طور مثال ساختمان، تجهیزات متاثر می شود اما نباید فراموش کرد تغییرات قیمت دارایی پایه شرکت های بورسی کم اتفاق می افتد؛ به طور مثال شوک ارزی در کشور کم اتفاق می افتد این در حالی است که سودآوری شرکت ها می تواند مستمر باشد.
وی ادامه داد:سودآوری شرکت های بورسی، یک روش عملیاتی قابل اتکاء است اما تغییرات قیمت دارایی پایه در اقتصاد کم اتفاق می افتد.
پورابراهیمی داورانی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه افزایش نقدینگی جامعه چه تاثیری روی شاخص بورس دارد؟ گفت: افزایش نقدینگی اگر به نحوی مدیریت و هدایت شود که به سمت بازار سرمایه سوق داده شود، می تواند تاثیرات خوبی در مجموع اقتصاد داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر افزایش نقدینگی به سمت طرف تقاضا در بازار سرمایه باشد سبب می شود متوسط قیمت ها در بازار سرمایه افزایش پیدا کند، اما اگر نقدینگی ها به سمت بازار سوداگری انتقال یابد به چالش منجر می شود؛ بنابراین جهت هدایت نقدینگی مهم است.
نقش مهم سیاست ها و عملکرد تیم اقتصادی دولت در سوق نقدینگی به سمت بازار مولد
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: اولویت ها و سیاست های اقتصادی کشور و عملکرد تیم اقتصادی دولت در سوق نقدینگی ها به سمت بازار مولد موثر است، البته سازمان بورس در اجرای سیاست ها تاثیرگذار است.
**نقدینگی موجود در جامعه یک نقدینگی واقعی نیست
پورابراهیمی داورانی گفت: افزایش نقدینگی در رشدشاخص بورس تاثیرگذار نبوده به دلیل اینکه نقدینگی موجود در جامعه یک نقدینگی واقعی نیست و شبه نقدینگی محسوب می شود و به عبارتی تنها یک داده حسابداری است.
وی در تشریح موضوع مذکور گفت: بانک ها تسهیلات و منابعی ارائه کرده اند و پس از محاسبه سود و جریمه دیرکرد در پایان دوره در ترازنامه خود لحاظ کرده اند و براساس آن تصمیم گیری انجام شده اما این نقدینگی ها واقعی نیست و می توان عنوان کرد که تنها شبه نقدینگی است.
**عملکرد مویرگی، حُسن بازار سرمایه است
پورابراهیمی داورانی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه سازمان بورس و اوراق بهادار چه برنامه ای برای جذب نقدینگی های خود در جامعه داشته باشد؟ افزود: یکی از اهداف تشکیل بازار سرمایه، جذب نقدینگی های خرد است و حُسن بازار سرمایه عملکرد مویرگی آن و جذب منابع خرد نیز است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: سازمان بورس و اوراق بهادار عملیات اجرایی فعالیت ها را انجام می دهد، اما اگر سیاست های کلان مانند نرخ سود سپرده های بانکی با افزایش روبه رو شود باعث خلل در کار سازمان بورس می شود و بازار بورس در جذب پول با مشکل مواجه می شود.
**بازار پول رقیب بازار سرمایه است
پورابراهیمی داورانی گفت: کارهایی در زمینه جذب نقدینگی های خرد در بورس شده، اما می توان عنوان کرد که این فعالیت ها در سطح مطلوب نیست، به دلیل اینکه بازار پول، رقیب بازار سرمایه است.
وی ادامه داد: البته بازار سرمایه نیز در رقابت مذکور نقش داشته و راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری به نحوی در بازده سرمایه گذاری اقتصاد کشور نرخ شکنی بوده و خود این موضوع به بازار سهام آسیب زده است.
پورابراهیمی داورانی افزود: راه اندازی صندوق های سرمایه گذاری در بازار سرمایه رقیبی برای بازار سهام شده که عملا صدمه وارد کرده است؛ یعنی اوراق بهادار با درآمد ثابت از اوراق بهادار با درآمد متغیر پیشی گرفته این در حالی است که باید موضوع معاملات سهام پیشرفت کند.
وی ادامه داد: با وجود اینکه ابزار بدهی، یک ابزار خوب است اما صندوق هایی که با رویکرد ابزار بدهی هستند خودشان به عامل مخرب برای بازار سهام، تبدیل می شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص جذابیت های بازارهای دیگر نسبت به بازار بورس گفت: در حال حاضر وضعیت بازار مسکن در رکود بوده، البته بازار طلا نیز تقریبا در آرامش است و با توجه به سیاست های دولت برای تعدیل نرخ ارز، بازار ارز نیز خیلی جایگاهی ندارد.
پورابراهیمی داورانی گفت: اگر وضعیت رکودی در اقتصاد کشور بهبود یابد بازار سرمایه می تواند به جایگاه خوبی دست یابد و توانایی رقابت داشته باشد و مهم این است که اقتصاد از رکود خارج شود تا شرکت ها به سودآوری دست یابند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه وضعیت نقدشوندگی در بازار بورس کشور به چه نحوی است، گفت:در کل می‌توان عنوان کرد نقد شوندگی در بورس از وضعیت خوبی برخوردار است البته برخی از نمادها بسته است.
وی ادامه داد: باید نمادهای بسته در بورس بازگشایی شود و در این راستا سریع‌تر تعیین تکلیف شود یعنی اگر قیمت‌ها حتی با کاهش روبرو شود، بهتر از وضعیت فعلی در خصوص نمادهای مذکور است.
پورابراهیمی داورانی ادامه داد: در حال حاضر نماد برخی از بانک‌ها، پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها مدتی است که بسته هستند و باید اصلاحاتی در صورت‌های مالی داشته باشند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سهم بازار سرمایه در اقتصاد کشور قابل توجه و رو به رشد است، گفت: سهم بازار سرمایه در اقتصاد کشور باید در آینده نیز افزایش یابد.
پورابراهیمی داورانی در ارزیابی وضعیت بورس کالای کشور گفت: در کل وضعیت بورس کالا خوب است و حوزه فعالیت این بورس به نحوی است که باعث شفاف‌سازی معاملات می‌شود.
وی در این رابطه ادامه داد: بورس کالا می‌تواند به شفافیت در طرف عرضه و تخصیص منابع و همچنین قیمت‌گذاری صحیح کالاها کمک کند و در چند سال گذشته بورس کالا از موفقیت نسبی برخوردار بود.
پورابراهیمی داورانی گفت: به نظر بنده با وجود اینکه بورس ایران به طور نسبی نوپا است، اما کارهای خوبی انجام شده و نیازمند کارهای جدی‌تر است ؛ از این جهت یکسری اقدامات دیگر باید شکل بگیرد.
**منع قانونی برای حضور خارجی ها در بورس نیست
وی در خصوص حضور خارجی‌ها در بورس ایران گفت: نبود سهام شرکت‌های ایرانی در بورس خارجی یا فقدان سهام شرکت‌های خارجی در بورس کشور نکته‌ای قابل تأملی است؛ به دلیل اینکه به لحاظ قانونی امکانپذیر است و آثار مثبتی در اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ایجاد ابزارها و تنوع‌بخشی در بورس می‌تواند مفید باشد،گفت: در حال حاضر به صورت غیررسمی میلیاردها تومان مبادلات ارز روزانه به صورت غیرشفاف انجام می شود که قابل رصد نیست و امکان پوشش ریسک نیز وجود ندارد؛ این در حالی است که اگر همه اتفاقات در بازار غیررسمی ارز از طریق بازار رسمی انجام شود نکته مطلوبی است.
وی ادامه داد: در حال حاضر بورس غیررسمی و غیرشفاف ارز در کشور وجود دارد، بنابراین با راه‌اندازی بورس ارز که در راستای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز نیز است، بخشی از مشکلات در حوزه بازار ارز حل می‌ شود؛ البته اگر وعده یکسان‌سازی نرخ ارز به سرانجام برسد، بورس ارز قابل راه‌اندازی است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص بورس انرژی گفت: امکان فروش نفت خام در بورس انرژی وجود دارد و یکی از مشکلات در تحریم‌ها این بود که فروش نفت از طریق دولت انجام شود که با اعمال تحریم از سوی دشمنان دولت در زمینه فروش نفت با مشکل روبرو شد که با عرضه نفت در بورس انرژی خیلی از محدودیت‌ها برطرف می‌شود.
وی در خصوص جذابیت اوراق سلف نفتی گفت: اوراق سلف نفتی برای جذب نقدینگی از جذابیت برخوردار است و معاملات نقدی را برای آینده تعریف می‌کند و خریداران پیش خرید انجام می‌دهند و بر اساس آن تسویه حساب در بورس انرژی انجام می‌شود و به نوعی جذب نقدینگی و کمک به توسعه فعالیت بازار است.
**پیگیری لایحه اصلاح قانون بازار سرمایه در صورت وصول در مجلس
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت:در حوزه قوانین و مقررات کارهای خوبی برای بازار سرمایه صورت گرفته و در برنامه ششم توسعه کشور احکام زیادی برای ارتقای وضعیت بازار سرمایه مصوب شده، که بیشتر این احکام در رابطه با بورس کالا است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مجلس از بُعد نظارتی نیز می تواند به بازار بورس کمک کند، ادامه داد: لایحه اصلاح قانون بازار سرمایه توسط سازمان بورس در حال تدوین بوده و مقرر شده بعد از ارسال لایحه از سوی دولت به مجلس، پیگیری های لازم انجام شود.
پورابراهیمی داورانی در خصوص توسعه بازارهای بورس مختلف در کشور گفت: می توان عنوان کرد تقریباً توسعه بازارها در بورس خوب بوده و عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار در شرایط رکودی قابل قبول است.
پورابراهیمی داورانی با اشاره به وجود نیروهای جوان، متخصص و متعهد در بورس کشور گفت: البته عملکرد بورس بدون اشکال نیست اما متوسط عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار در مقایسه با سایر بخش های اقتصادی بهتر بوده است.
وی با تاکید بر لزوم فرهنگ سازی در زمینه بازار سرمایه گفت: باید فرهنگ سازی های بیشتری صورت گیرد تا بازار سرمایه به عموم مردم معرفی شود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اعلام آمادگی در زمینه حمایت از بورس کشور گفت: باید تلاش شود تا از تمامی ظرفیت ها برای ارتقای بازار سرمایه استفاده بهینه شود.