نگار نظری کارشناس مسئول اداره ابزارهای نوین مالی بورس تهران در گفت و گو با سنا، در این خصوص گفت: به تناسب رشد بازار های مالی و بین­المللی شدن آن، طراحی و توسعه ابزارهای نوین متناسب با نیاز های سرمایه­ گذاران مختلف، نقش قابل ­توجهی در توسعه بورس ­ها داشته ­است. به­ گونه ­ای که بازار های مالی پیشرفته تنها به ارائه ابزار های مالی سنتی بسنده نکرده و در تلاش هستند با کمک پیشرفت ­های تکنولوژی که در دهه ­های اخیر که به صورت نمایی رشد داشته­است، ابزارهای مالی جدیدی را ارائه کنند.
مسئول اداره ابزارهای نوین مالی بورس تهران ادامه داد: بورس اوراق بهادار تهران نیز همچون سایر بورس­های جهان، همواره درصدد مطالعه و راه ­اندازی ابزار های نوین معاملاتی متناسب با نیاز های بازار سرمایه ایران بوده­ و در طی سال های اخیر، گام ­های موثری برداشته ­است.
به گفته وی بورس تهران در سال 89 برای اولین بار توانست قرارداد های آتی سهام را راه اندازی کند و بعد از آن در سال 91 اوراق اختیار فروش تبعی به بازار معرفی شد. همچنین در آبان ماه سال گذشته نیز بازار قرارداد های اختیار معامله سهام در بورس تهران آغاز به کار کرد.
نظری با اشاره به اینکه راه اندازی قرارداد های اختیار معامله از سال 1387 با اخذ تاییدیه کمیته فقهی کلید خورد، افزود: علیرغم تصویب دستورالعمل معاملات در سال 1390 و پیگیری­ های بورس تهران از آن زمان، امکان عملیاتی شدن این ابزار به دلیل محدودیت­ های فنی که وجود داشت فراهم نشد تا در سال گذشته کارگروهی مشتکل از بورس تهران، سازمان بورس، شرکت ­های مدیریت فناوری بورس تهران و سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه تشکیل شد و دستورالعمل مربوطه مجدداً براساس محدودیت های موجود، مورد بازبینی قرار گرفت و در نهایت در 17 آذر 95 ، دستورالعمل تصویب و پس از آن در تاریخ 28 آذر 95 معاملات قرارداد های اختیار معامله سهام بطور رسمی در بورس تهران آغاز شد.
کارشناس مسئول اداره ابزار های نوین مالی بورس تهران درباره وضعیت این بازار گفت: تاکنون چهار سر رسید در این بازار تعریف شده است که دو سر رسید آن یعنی بهمن و اردیبهشت تمام شده و دو سر رسید مهر و آبان فعال است. همچنین به لحاظ حجم و ارزش معاملات و تعداد موقعیت هایی که در بازار ایجاد شده است، شاهد روند رو به رشدی بوده ایم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بورس تهران از زمان راه اندازی قرارداد های اختیار معامله تاکنون همواره درصدد بهبود این بازار و بررسی باز خورد های دریافتی از سرمایه گذاران بوده است، افزود: یکی از مهمترین درخواست فعالان بازار چگونگی محاسبه ارزش قرارداد های اختیار معامله بوده است.
نظری ادامه داد: با توجه به پیچیدگی روش های ارزش گذاری این ابزار و عدم وجود چنین محاسبه گری در بازار، اداره ابزار های نوین مالی بورس تهران با همکاری واحد مدیریت فناوری و سیستم های اطلاعاتی این شرکت، ماشین حسابی برای محاسبه پارامتر های کلیدی قرارداد های اختیار معامله در تارنمای خود تعبیه کرده است. ماشین حساب مذکور علاوه بر ارزش قرارداد اختیار معامله، ضرایب پوشش ریسک و نوسان پذیری ضمنی را که نقش قابل توجهی در تصمیمات سرمایه گذاران دارند، محاسبه می کند.
کارشناس مسئول اداره ابزارهای نوین مالی بورس تهران با تاکید بر اهمیت تسهیل دسترسی به این ابزار، افزود: در وب سایت بورس، لینک دسترسی برای سرمایه گذار در صفحه اصلی سایت، منوی اطلاعات بازار و همچنین در بخش نمای بازار ایجاد شده است.
نظری با تاکید بر استاندارد بودن الگوریتم محاسباتی این ماشین حساب، گفت: این الگوریتم براساس مدل بلک_شولز طراحی شده و برای اختیارهای از نوع اروپایی قابل استفاده است. نحوه کار با این ماشین حساب آسان است و افراد می توانند به راحتی و با وارد کردن پارامترهای اولیه، ارزش منصفانه قراردادی که می خواهند معامله کنند را به دست بیاورند.
وی با اشاره به اینکه این ماشین حساب از سه " بخش" تشکیل شده است، اظهار داشت: بخش اول ارزش منصفانه قرارداد را محاسبه می­کند. یعنی قیمتی که سرمایه گذار حاضر است با توجه به پارامتر های ورودی خود برای آن قرارداد پرداخت کند.
نظری افزود: پارامتر های ورودی شامل نوع اختیار، نرخ بازدهی مورد انتظار، زمان باقیمانده تا سررسید و پارامتر های دیگر است. در کنار هر فیلد یک علامت سوال قرار دارد که با انتخاب آن، فرمت پارامتر ورودی و توضیح آن نمایش داده می شود. همچنین لینک راهنمای ماشین حساب هم در بالای صفحه نمایش داده شده تا توضیحات تکمیلی در خصوص هر تب، ورودیها و خروجیهای آن با ذکر مثال در اختیار سرمایه گذاران قرار گیرد.
کارشناس مسئول اداره ابزارهای نوین مالی به عملکرد بخش دوم اشاره کرد و گفت: بخش بعدی مربوط به ضرایب یونانی یا ضرایب پوشش ریسک است که حساسیت ارزش قرارداد اختیار معامله را نسبت به هر یک از پارامتر های کلیدی در ارزش گذاری آن ارزیابی می کند. این ضرایب ضمن کمک به تحلیل بازار، زمینه ای را فراهم می کند تا سرمایه گذار بتواند با استفاده از آن پرتفوی خود را در برابر ریسک بهتر پوشش دهد.
وی با تاکید بر اینکه سرمایه گذار عملا ریسک پرتفوی خود را از طریق بخش دوم مدیریت می کند، افزود: بخش سوم نیز مربوط به نوسان پذیری ضمنی قرارداد های اختیار معامله بوده و نشان دهنده این است که بازار نسبت به حرکات قیمتی دارایی پایه قرارداد در آینده چه روندی خواهد داشت.
نظری در پایان با اشاره به تلاش بورس تهران در معرفی ابزار های معاملاتی نوین در حوزه مشتقات افزود: توسعه بازار مشتقه، کمک به رشد و ارتقای بازار سرمایه ایران در عرصه جهانی است و نیازمند مشارکت هر چه بیشتر فعالان این بازار خواهد بود، از این رو بورس تهران از همه اساتید، کارگزاران و فعالین این حوزه دعوت می­ کند تا در راستای فرهنگ ­سازی و آموزش به سرمایه­ گذاران مشارکت داشته باشند.