به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از مرکز آمار، طرح آمارگیری هزینه ودرآمد خانوار با قدمتی ٥٠ ساله از مهم‌ترین طرح‌­های آماری مرکز آمار ایران است. هدف کلی این طرح، برآورد متوسط هزینه‌ها و درآمد یک خانوار شهری و یک خانوار روستایی در سطح کشور و استان‌ها است. در سال ١٣٩٦ تعداد خانوارهای آمارگیری شده در این طرح ١٨٧٠١ خانوار نمونه در نقاط شهری و ١٩٢٦١ خانوار نمونه در نقاط روستایی کشور است.

نگاهی به اهم نتایج طرح درسال ١٣٩٦ در مناطق شهری و روستایی نشان می‌دهد که متوسط هزینه‌ی کل خالص سالانه‌ یک خانوار شهری ٣٢٩،٥٢٥ هزار ریال بوده است که نسبت به رقم مشابه در سال قبل ١٥,٧ درصد افزایش نشان می‌دهد. از هزینه‌ کل سالانه‌ خانوار شهری٧٦،٧٥٠ هزار ریال با سهم ٢٣,٣ درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و٢٥٢،٧٧٥ هزار ریال با سهم٧٦,٧ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ٢٢,١ درصد مربوط به هزینه‌ آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌های آن و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با ٤٣,٠ درصد مربوط به مسکن بوده است.

متوسط درآمد اظهار شده‌ سالانه‌ یک خانوار شهری ٣٦٦،٨٤٨ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل، ١٥,٦ درصد افزایش داشته است. بر این اساس در سال ١٣٩٦ رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری برابر با رشد هزینه کل سالانه است. منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان می‌­دهد که ٣٤,٤ درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ١٦,١ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ٤٩,٥ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.

مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٥ نسبت به سال ١٣٩٦ نشان می­‌دهد که خانوارهای استفاده کننده؛ اتومبیل شخصی از ٤٧,٦ به ٥٠.٦، یخچال فریزر از ٦٠.٥ به ٦٣.٢، جاروبرقی از ٩٠.٣ به ٩١.٠، ماشین لباسشویی از ٨٤.٥ به ٨٦.٣، ماشین ظرفشویی از ٥.٨ به ٧,٣ و مایکروفر از ١٠,٣ به ١٢.٤ درصد افزایش یافته است.

در سال ١٣٩٦، عمده ترین نوع سوخت مصرفی ٩٣,٨ درصد از خانوارهای شهری برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) بوده است.

خانوارهای روستایی

متوسط هزینه‌ کل خالص سالانه‌ یک خانوار روستایی١٧٨،٧٦٠ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل١٣,٩ درصد افزایش نشان می‌دهد. از هزینه‌ کل سالانه‌ خانوار روستایی ٦٦،٥٠٤ هزار ریال با سهم ٣٧,٢ درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ١١٢،١٦٦ هزار ریال با سهم ٦٢,٨ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ٢٥,٢ درصد مربوط به هزینه‌ آرد، رشته، غلات، نان و فرآوردهای آن و در بین هزینه‌های غیرخوراکی، بیشترین سهم با ٢٩,١ درصد مربوط به مسکن بوده است.

متوسط درآمد اظهار شده­ سالانه‌ یک خانوار روستایی ٢٠١,٨٤٢ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ١٤,١ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان می­‌دهد که ٢٩,٤ درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ٣١,٧ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ٣٨,٨ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تأمین شده است.

مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩٥ نسبت به سال ١٣٩٦ نشان می­‌دهد که خانوارهای استفاده کننده؛ اتومبیل شخصی از ٢٧,٠ به ٢٩.٦، یخچال فریزر از ٤١.٦ به ٤٥.٢، جاروبرقی از٦٤.١ به ٦٤.٢، ماشین لباسشویی از ٥٢.١ به ٥٣.٩، ماشین ظرفشویی از ٠.٢ به ٠.٣ و مایکرویو از ١.٦ به ١.٩ درصد افزایش رسیده است.

در سال ١٣٩٦ عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی ٦٤,٤ درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی(شبکه عمومی) و ٢٥.١ درصد نفت سفید بوده است.

متوسط هزینه‌ها و درآمد خانوار بر حسب استان

بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار شهری نشان می‌دهد که استان تهران با ٤٧٩،٩٤٨ هزار ریال بیشترین و استان کرمان با ١٩٢،٣٢٩هزار ریال کمترین هزینه را در سال ١٣٩٦ داشته‌اند.

همچنین استان تهران با ٥١٥،٣٥١ هزار ریال بیشترین و استان آذربایجان غربی با ٢٤٠،٣٩٣ هزار ریال، کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری را در سال ١٣٩٦ به خود اختصاص داده است.