با روی کار آمدن دونالد ترامپ، تحولات خاورمیانه شاهد تغییرات عمدهای شد که تأثیرات آن هنوز ادامه دارد. ترامپ بهعنوان رئیسجمهور ایالات متحده، در سیاستهای خود بهویژه در قبال ایران، رویکردی کاملاً متفاوت از دولتهای پیشین در پیش گرفت. این تغییرات بهوضوح در سیاستهای خارجی ایالات متحده و تعاملات منطقهای نمود پیدا کرد و باعث شد تا ایران، بهعنوان یکی از بازیگران اصلی در منطقه، با چالشهای زیادی روبهرو شود.
اختصاصی/ تحولات خاورمیانه در دوران ترامپ: ایران در تنگنای سیاسی و اقتصادی
اختصاصی/ تحولات خاورمیانه در دوران ترامپ: ایران در تنگنای سیاسی و اقتصادی
![](https://divaneghtesad.ir/sites/default/files/styles/600x400/public/field/image/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%BE%202.jpg?itok=10pyINvh)
به گزارش دیوان اقتصاد، یکی از تحولات برجسته در خاورمیانه پس از روی کار آمدن ترامپ، افزایش تنشها میان ایالات متحده و ایران بود. ترامپ با اعلام سیاست «فشار حداکثری» در سال ۲۰۱۸، از توافق هستهای (برجام) خارج شد و تحریمهای گستردهای را علیه ایران اعمال کرد. این تصمیم نه تنها تأثیرات اقتصادی فراوانی بر ایران داشت بلکه وضعیت سیاسی خاورمیانه را نیز تحت تأثیر قرار داد. ایران که در سالهای قبل از آن بهطور گستردهای در مناطق مختلف خاورمیانه حضور داشت و نفوذ زیادی در کشورهای عراق، سوریه، یمن و لبنان داشت، با توجه به سیاستهای ترامپ مجبور به تعدیل استراتژیهای خود شد.
در این میان، ترامپ همواره بر اهمیت کاهش نفوذ ایران در منطقه تأکید کرده است. وی گفته بود که «امیدوار است به توافقی با ایران برسد» اما در عین حال تأکید کرد که نباید اجازه داده شود ایران به سلاح هستهای دست یابد. همچنین، ترامپ اعلام کرده که در صورت تهدید به ترور، ایران را «نابود» خواهد کرد و همچنین از تلاش ایران برای گسترش نفوذش در سوریه، عراق و یمن به شدت انتقاد کرد.
در پاسخ به فشارهای ترامپ، ایران در تلاش است تا موقعیت خود را در منطقه حفظ کند. این کشور با تقویت روابط خود با گروههای شبهنظامی و همپیمانان منطقهای مانند حزبالله لبنان و گروههای فلسطینی، نفوذ خود را در کشورهای کلیدی خاورمیانه همچنان حفظ کرده است. همچنین ایران بهدنبال حفظ ارتباطات استراتژیک با کشورهای سوریه و عراق، بهویژه در زمینههای نظامی و اقتصادی است.
با این حال، سیاستهای ترامپ در کنار فشارهای اقتصادی، باعث شده که ایران بهطور فزایندهای با چالشهای داخلی روبهرو شود. کاهش صادرات نفت و کمبود منابع اقتصادی، بهویژه در دوران تحریمها، موجب بحران اقتصادی شدید در ایران شده است. در همین راستا، ایران بهدنبال استفاده از راهکارهای جدید برای مقابله با تحریمها و ایجاد فرصتهای اقتصادی از طریق مذاکره و تعامل با دیگر کشورها، بهویژه در زمینه نفت و انرژی، است.
اقتصاد ایران تحت تأثیر تحریمها و کاهش درآمدهای نفتی، با بحرانهای جدی روبهرو شده است. نرخ بیکاری و تورم در ایران بهشدت افزایش یافته و مشکلات معیشتی مردم شدت یافته است. در این شرایط، دولت ایران سعی دارد با اجرای سیاستهای داخلی و گسترش روابط با کشورهای غیرغربی، بهویژه چین و روسیه، اقتصاد خود را بازیابی کند.
از سوی دیگر، ایران در عرصه سیاست خارجی نیز باید با چالشهای جدیدی روبهرو شود. سیاستهای ترامپ بهویژه در قبال برجام و تحریمهای شدید، موجب شده که ایران با فشارهای فزایندهای در عرصه دیپلماسی روبهرو شود. در عین حال، ایران بهدنبال تقویت ظرفیتهای داخلی خود، بهویژه در زمینههای نظامی و دفاعی، است تا بتواند در مقابل تهدیدات خارجی و داخلی مقاومت کند.
و سخن آخر اینکه با توجه به تحولات اخیر، به نظر میرسد که سیاستهای ترامپ در قبال ایران و خاورمیانه بهشدت در حال تغییر توازن قدرت در این منطقه است. ایران در مواجهه با این چالشها، نیاز به تغییر رویکردهای خود در زمینههای اقتصادی و سیاسی دارد. ایران باید بهطور همزمان بر تقویت استراتژیهای نظامی و دیپلماتیک خود متمرکز شود تا نقشی پررنگتر در تحولات خاورمیانه ایفا کند و در عین حال از فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمها بکاهد.
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید.
کانال تلگرام دیوان اقتصاد صفحه اینستاگرام دیوان اقتصاد