به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از، ایبِنا، "شبا" یا همان شماره حساب بانکی ایرانیان چند سالی است که بمنظور تسهیل و استاندارد سازی مبادلات بین بانکی و بین المللی بانک های کشور، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و مطابق با استاندارد ۱۳۶۱۶-ISO، تعریف و تبیین شده و در تمام سامانه های پرداخت بین بانکی منحصرا از این نوع شماره حساب استفاده می شود. هر شماره حساب بانکی، قابل تبدیل به یک شماره حساب "شبا" خواهد بود.

شناسه حساب بانکی ایران «شبا»

انتقال پول از هر حساب  در هر بانک به حساب دیگر در بانک دیگر بصورت الکترونیکی، با پیاده سازی سامانه تسویه ناخالص آنی «ساتنا» و سامانه پایاپای الکترونیک «پایا» در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران امکان پذیر است.

به این ترتیب انتقال پول به حسابی در بانک دیگر، به سادگی دریافت نقدی و واریز به حساب در همان بانک قابل انجام است.

تحقق این امر تحولی عظیم در نظام بانک کشور به شمار می رود و اثرات مثبتی از جمله کاهش تقاضای عمومی برای اسکناس، ایران چک، چک های رمزدار، کاهش مراجعه به شعب بانکها، کاهش ترددهای درون شهری و... دارد.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۳۸۸/۳/۱۲ به منظور تسریع در واریز وجه به حساب مقصد، ساختار یک شناسه منحصر به فرد را برای هر حساب بانک اعلام کرد.

شبا چیست؟

شناسه حساب بانکی ایران که به اختصار «شبا» نامیده می شود، شماره ای است ۲۴ رقمی که یک حساب بانکی را به صورت منحصر به فرد در تمام نظام بانکی ایران مشخص می کند.

تعیین مشخصات شناسه حساب بانکی ایران (شبا)، مطابق با استاندارد ISO-۱۳۶۱۶ است.

طرف های تجاری  با استفاده از «شبا» می توانند بدون نیاز به ذکر نام بانک، نام یا کد شعبه، نوع حساب و اطلاعات نظیر آن، بصورت الکترونیکی وجه حواله کنند.

همچنین می توان از «شبا» دیگران برای انتقال وجه به آنها استفاده کنید.

مزایای شبا:

«شبا» جایگزین شماره حساب های نیست، بلکه به عنوان یک شماره استاندارد در کنار آنها قرار می گیرد. برای هر حساب، می توان یک «شبا» برای انواع حسابها مانند جاری، سپرده، تسهیلات و نظایر آن می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

وجود «شبا» مزایای زیر را برای مشتریان و بانک در بر دارد:

۱- «شبا» تمام اطلاعات یک شماره حساب معمولی را دارد. با داشتن «شبا» می توانید وجه را به آن منتقل کرده یا از طریق آن پول دریافت کنید، بدون اینکه نگران سایز جزئیات حساب باشید.

۲- برای حواله هایی که از «شبا» در آنها استفاده می شود، نیاز به دانستن، ذکر و کنترل هیچگونه اطلاعاتی نظیر نام بانک، نام یا کد شعبه، شماره حساب، نوع حساب و درگیری با کدهای مختلف و گوناگون ندارید. تمامی این داده ها در «شبا» وجود دارند.

۳- اگر اشتباه یا سهوی در ورود «شبا» پیش آید، سامانه های بانکی از اشتباه مشتری (در اعلام شبا) یا متصدی بانک (در ورود اطلاعات شبا) آگاه شده و آن را گزارش می کنند. به این معنی که اگر مشتری یا متصدی بانک یک یا چند رقم از «شبا» را به اشتباه وارد کند، سیستم با کنترل محتوای «شبا» به او اعلام می کند که اشتباهی رخ داده است و باید «شبا» ی وارد شده را مجدداً کنترل کند.

این ساز و کار «شبا» امکان خطای مشتری و متصدی بانک در ورود اطلاعات حساب و ارسال وجه به حسابهای دیگر را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد.

۴- سامانه های حواله الکترونیکی کشور «ساتنا» و «پایا» بر اساس «شبا» فعالیت می نمایند، بنابراین دانستن «شبا» ی حساب برای انجام حواله بین بانکها برای همه مشتریان بانک ها ضرورت دارد.

شبای بین المللی:

«شبا» در مبادلات بین المللی نیز کاربرد مهمی دارد. «شبا» بر اساس استاندارد IBAN  (مخفف International Bank Account Number) ایجاد شده است که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان - شامل تمام کشورهای اروپایی - به عنوان استاندارد شماره حساب بانکی مورد استفاده قرار می گیرد.

«شبا» ی بین المللی با افزودن IR به «شبا» ی داخلی ساخته می شود و می تواند در مبادلات بین المللی استفاده شود.

نمایش شبا:

نمایش در سیستمهای رایانه ای: در سیستمهای رایانه ای، «شبا» مانند نمونه زیر، به صورت یکپارچه و بدون فاصله نمایش داده می شود، مانند این نمونه:

IR۹۸۰۱۵۰۰۰۰۰۰۰۰۱۲۳۴۵۶۷۸۹۰۱

نمایش در اشکال نوشتاری

در اشکال نوشتاری، مانند فرم ها و نامه ها، از سمت چپ، بین هر چهار کاراکتر، یک فاصله قرار می گیرد. در نتیجه کد «شبا» در فرم نوشتاری شامل ۶ دسته چهار کاراکتری و یک دسته ۲ کاراکتری در سمت راست است.

چگونه کدشبا بگیریم؟

مشتریان بانک ها علاوه بر مراجعه به شعب می توانند با مراجعه به پایگاه اطلاع رسانی هر بانک برای دریافت شماره شبا اقدام کنند.

دریافت شماره حساب جدید و شناسه شبا حساب های بانک مرکزی

دریافت شماره حساب جدید (شانزده رقمی) و شناسه شبا برای حساب‌های خزانه، دستگاه‌های دولتی و بانک‌ها نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران امکانپذیر است.

حتماً شماره حساب باید به صورت ۵ رقمی وارد شود. به عنوان مثال برای دریافت اطلاعات حساب ۱۰۸، شماره حساب را به صورت ۰۰۱۰۸ وارد نمایید.

این امکانات برای تبدیل شماره حساب قدیمی اشخاص حقوقی (نهادها و سازمان‌ها) به شماره حساب شانزده رقمی و شبا فراهم شده است. ضروری است کلیه اشخاص حقیقی برای استخراج این اطلاعات به سامانه اینترنت بانک مراجعه کنند.