به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از کالکو ، رکود و نابرابری محوری ترین عوامل نارضایتی در جامعه ایران محسوب می شوند. اعتراضات هفته های گذشته که در برخی شهرها به خشونت کشیده شد، مسئولان دولتی را به تجدیدنظر در اولویت های اقتصادی اش وادار کرده است.
دولت حسن روحانی قصد داشت با افزایش رشد اقتصادی، فرصت های شغلی بیشتری را ایجاد نماید. پس از لغو تحریم ها، دولت تلاش کرده زمینه را برای ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور فراهم سازد. دولت روحانی قصد داشت سالانه 50 میلیارد دلار سرمایه وارد کشور کند. اما در طی 4 سال گذشته ایران تنها توانسته 25 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب نماید. تهدیدهای مکرر ترامپ در مورد خروج از برجام به فضای بلاتکلیفی موجود در مورد بازار ایران اضافه کرده و مانع از حضور شرکت های بین المللی در این کشور شده است.
این وضعیت بر سرمایه گذاری شرکت های داخلی نیز تاثیر منفی گذاشته است. به گفته جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا، وضعیت شرکت های ایرانی اکنون «بدتر شده است.»
این بدان معناست که «درهای باز اقتصاد» که ایران در ذهن می پروراند دیگر محلی از اعراب نداشته باشد. صالحی اصفهانی افزود: «زمانی که جهان خارج دارد درهایش را به روی ایران می بندد، ایران نمی تواند درهایش را به روی خارج باز نگه دارد.» در عوض، دولت احتمالا سیاست های کنترلی در زمینه تجارت و سرمایه را تشدید می کند و ضمن افزایش نقش آفرینی در مدیریت اقتصادی، فضا را برای ایفای نقش بازارها محدود تر می کند.
این اتفاق همین الان هم رخ داده است. هفته گذشته، ایران با هدف متوقف کردن روند نزولی ارزش ریال در برابر دلار ده ها صرافی را بست و دلالان ارز را دستگیر کرد. همچنین مخالفت تقریبا بی سابقه مجلس با سیاست های پیشنهادی دولت روحانی را ناگزیر ساخت تا از طرح های اصلاحی قطع یارانه های نقدی را از بودجه سال آینده حذف کند.
عباس، معلم 36 ساله زنجانی که ماهانه 24 میلیون ریال (معادل حدود 525 دلار) حقوق می گیرد، بر اساس استانداردهای ایران فقیر محسوب نمی شود، اما با وجود اینکه همسرش هم پرستار است، به سختی از عهده تامین مخارج زندگی بر می آید. میزان درآمدها در طی یک دهه گذشته متناسب با نرخ تورم تقریبا 20 درصدی افزایش نیافته است.
عباس می گوید، او به جمع معترضان نمی پیوندد اما خودش را جزو ایرانیانی محسوب می کند که احساس می کنند فراموش شده اند. بر اساس تحقیقی که ماه گذشته توسط موسسه کانادایی ایران پل به سفارش دانشگاه مریلند انجام گفت، بیش از دو سوم مردم ایران وضعیت اقتصادی کشور را تا حدی یا خیلی بد می دانند. دو سال پیش این رقم 49 درصد بود.
رقبای سیاسی روحانی با این ایده دولت مخالف اند که وضعیت اقتصادی کشور می تواند با اتکا با قدرت های خارجی بهبود یابد. آنها اغلب اقتصاد مقاومتی را ترجیح می دهند که به معنای اتکا به منابع داخلی و مقاوم ساختن کشور در برابر دشمنان است.
به گفته عباس، شهر محل تولد او هیچ منفعتی از خون جدیدی که سرمایه گذاری خارجی و گردشگری به اقتصاد کشور تزریق می کند نبرده است. وی افزود، با توجه به کاهش بودجه بخش آموزش (مقامات ارشد دولتی و ایرانی های ثروتمند ترجیح می دهند فرزندانشان در مدارس خصوصی درس بخوانند) من دیگر شان و منزلت چندانی ندارم و چشم انداز مناسبی برای آینده شغلی ام نمی بینم. «به دختر کوچکم نمی گویم که یک معلم هستم. صبح وقتی به مدرسه می روم فقط می گویم دارم به اداره می روم.»