به گزارش دیوان اقتصاد به نقل از ایبِنا، غلامحسین شافعی افزود: در سال «حمایت از کالای ایرانی» دولت باید سایه‌اش را از سر اقتصاد کشور بردارد، حقوق مصرف‌کننده به رسمیت شناخته شود و مبارز جدی با قاچاق، رانت و فساد در سرلوحه کار قرار گیرد.

وی گفت: در سال ۱۳۹۷ که با تدبیر مقام معظم رهبری، شعار «حمایت از کالای ایرانی» برای آن انتخاب شده است، همه، به‌ویژه دولت و فعالان اقتصادی موظفند در مسیر تحقق این شعار قدم بردارند ضمن اینکه اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین تشکل بخش خصوصی کشور که نبض تولید، صادرات و واردات بخش خصوصی را در دست دارد، می‌تواند در تحقق شعار سال نقش به سزایی ایفا کند. شافعی ادامه داد: در سال حمایت از کالای ایرانی، همه مردم باید به هر نحو ممکن حتی برای مقطعی کوتاه هم که شده، با خرید کالای ایرانی از تولید داخلی حمایت کنند.

نگاه مردم به کالاهای تولید داخل

وی گفت: وقتی می‌خواهیم از حال و وضع تولید و از سویی رابطه نامطلوب مردم با مصرف کالاهای تولید داخل صحبت کنیم باید یک واقعیت را در جامعه و از منظر اجتماعی مورد بررسی قرار دهیم که چگونه و چرا کالای خارجی بیشتر از کالای ایرانی مصرف می‌شود.

در این‌ ارتباط یک قضیه اجتماعی در کشور اتفاق افتاده است که خیلی کم به آن توجه شده و آن این است که طبقه متوسط جامعه طی سال‌های متمادی بسیار ضعیف شده و قدرت خرید مردم پایین آمده است.

رییس اتاق ایران افزود: در واقع بخشی از همین طبقه متوسط جامعه به دلیل فضای ناسالم اقتصادی که در سال‌های پیش به وجود آمده به طبقه بالاتر صعود کرده و بخش بزرگی از این طبقه به دلیل شرایط اقتصادی به طبقه پایین نزول پیدا کرده‌اند.

آنچه درباره مصرف کالا در طبقه اول جامعه از گذشته با آن روبه‌رو بوده‌ایم و اکنون نیز ادامه دارد، این است که طبقات اول یا دهک‌های بالای جامعه همیشه و همواره کالای ایرانی مصرف نمی‌کرده‌اند و اکنون نیز این روند ادامه دارد.

شافعی اضافه کرد: در این بین طبقه متوسط هم تجزیه شده و تعداد زیادی از آن‌ها به طبقه پایین رفته‌اند که قدرت خریدشان کاهش پیدا کرده و اصلاً قدرت خرید کالای ایرانی با قیمت بالا را ندارند، بنابراین به دنبال کالاهای ارزان ولو بی‌کیفیت هستند.

علت گران بودن تولید داخل

وی درباره علت گران بودن تولید داخل گفت: مشکل اصلی ما در تولید کالاهای ایرانی، شکاف فناوری بین فرایند ما در تولید در مقایسه با فرایند تولید جهانی است که بخشی از آن به دلیل تحریم‌ها به وجود آمده است کما اینکه در بسیاری از تولیدات به فناوری روز مجهز نیستیم. بنابراین کالای ما از لحاظ کیفیت با کالای جهانی توان رقابت ندارد. علاوه بر این از ماشین‌آلات فرسوده استفاده می‌کنیم و کارایی این ماشین‌ها پایین و مصرف انرژی‌اش بالاست. همین باعث می‌شود کالای ما با قیمت زیادتری عرضه شود.

شافعی با بیان اینکه از نظر کیفیت و قیمت محصول تولید داخل با مشکل مواجه هستیم گفت: در بسیاری از کالاهای ایرانی اگر تغییرات اساسی در این دو مورد صورت نگیرد، خواه ‌ناخواه مصرف کالای ایرانی با مشکل مواجه خواهد شد ضمن اینکه اگر قرار باشد شعار سال را به واقعیت تبدیل کنیم باید جذابیت کالای ایرانی را بالا ببریم و اگر این مسئله رخ دهد، خودبه‌خود شعار سال تحقق پیدا می‌کند.

وی افزود: جذابیت این است که کالای ایرانی رقابت‌پذیر باشد. اما اگر این اتفاق نیفتد مصرف کالای ایرانی را به‌ سختی می‌توانیم اشاعه دهیم. وقوع این اتفاق همراه با ایجاد حساسیت برای مصرف تولیدات ملی، ارجحیت دادن مصرف داخلی بر کالای خارجی را ایجاد خواهد کرد.

بزرگ‌ترین کمک برای تحقق شعار

رییس اتاق ایران گفت: بزرگترین کمکی که برای تحقق شعار سال می‌توانیم انجام دهیم این است که برای ورود فناوری، بازسازی و نوسازی صنعت ایران تسهیلات کاملا ویژه‌ای را فراهم کنیم و برای ورود مواد اولیه و تولیدات ایرانی تسهیلات ویژه‌ای را در نظر بگیریم. این قضیه به‌سرعت می‌تواند فناوری روز را به کمک تولید بیاورد و قیمت تمام‌شده کالای ما را کاهش دهد و آن را رقابت‌پذیر کند.

شافعی ادامه داد: مسئله دیگری که در تولیدات و صنعت ما می‌تواند اثرپذیری قابل‌توجهی داشته باشد مساعد کردن فضای کسب‌ و کار برای سرمایه‌گذاری در کشور است زیرا تا وقتی فضای کسب‌ و کار مساعد نباشد نه سرمایه‌گذاری داخلی و نه خارجی توسعه پیدا نمی‌کند و رقابت‌پذیری واقعی اتفاق نمی‌افتد ضمن اینکه بهبود فضای کسب‌ و کار در بخش تولید یکی از مؤلفه‌های بسیار مهم برای تولید کالای بهتر و قیمت بهتر در آینده خواهد بود.

بهبود فضای کسب‌ و کار

وی در پاسخ به انتقاد فعالان اقتصادی از بی ثباتی اقتصاد گفت: در بهبود فضای کسب‌ و کار و جذب سرمایه‌گذاری چه خارجی و چه داخلی که باعث توسعه بخش تولید می‌شود مهم‌ترین موضوع پیش‌بینی پذیر بودن آینده است یعنی سرمایه‌گذاران باید بتوانند حداقلی از آینده را پیش‌بینی کنند. پیش‌بینی پذیر بودن بخش تولید در کشور حائز اهمیت است و سرمایه‌ها را از بخش غیر مولد به بخش مولد سوق دهد.

شافعی افزود: زمانی که نتوانیم حداقلی از آینده اقتصاد را پیش‌بینی کنیم، امنیت برای سرمایه‌گذاری متزلزل می‌شود و مانند گذشته منابع به سمت کارهای زودبازده و غیرمولد و دلالی پیش می‌رود، تولید جان نمی‌گیرد و کالای ایرانی رقابت‌پذیر نمی‌شود.

پیش‌بینی عوامل قیمتی تمام‌شده کالا

وی با بیان اینکه حداقل باید پیش‌بینی عوامل قیمتی تمام‌شده کالا را داشته باشیم گفت: به طور نمونه باید بدانیم سال آینده مالیات بر تولید و قیمت ارز و عوارض بر تولید بر چه اساس خواهد بود زیرا اگر نتوانیم این موارد را پیش‌بینی کنیم، امنیت برای سرمایه‌گذاری دچار خدشه می‌شود، تولید توسعه پیدا نمی‌کند و مشکلات گذشته کماکان ادامه خواهد داشت.

رییس اتاق ایران درباره نقش نوسانات نرخ ارز، بالا بودن نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی به عنوان عوامل بی ثباتی اقتصاد گفت: ما اقدامات بانک مرکزی را مناسب ارزیابی نمی‌کنیم. یکی از کارهایی که درباره نرخ ارز باید انجام شود و اقدامی قانونی بود که در برنامه چهارم توسعه مصوب شد این بود که تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی را در قیمت ارز در نظر بگیریم. بارها خواستار این شدیم که این کار انجام شود. اگر این قضیه را سرکوب کنیم در اقتصاد تنش ایجاد می‌شود باید بر اساس واقعیت‌های اقتصادی و باتوجه به قانون نرخ ارز اقدام شود.

تاثیر سپرده‌ها با نرخ ۲۰ درصد

شافعی افزود: درباره سپرده‌های با نرخ ۲۰ درصد هم دیدید که نقدینگی از سطح جامعه کم نشد. همان موقع به بانک مرکزی اعلام کردیم تفاوت ۵ درصد را باید پرداخت کند تا بارش بر دوش دیگران نباشد نباید ضرر این موضوع را بخش خصوصی و فعالان اقتصادی متقبل شوند.

وی با اشاره به اینکه درباره سپرده‌های ارزی در گذشته اتفاقاتی افتاد که باعث بی اعتمادی مردم شد اضافه کرد: حدود سه سال پیش رسما به بانک مرکزی نامه‌ای نوشتیم. برآورد ما این بود که حدوداً بین ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار ارز در خانه‌ها موجود است و این موضوع مطرح شد که به شرط اعتماد و اطمینان، این ارز را از مردم جمع‌آوری کنیم تا سپرده بانکی شود و ۵ درصد به آن‌ها سود ارزی دهیم آن وقت همین ارز را در چرخه اقتصاد به تولیدکنندگان برای وارد کردن ماشین‌آلات و مواد اولیه بسپاریم و به ازای آن ۷ درصد از آن‌ها سود دریافت کنیم. بر این اساس۲۰ میلیارد دلار پول خفته وارد بازار اقتصاد کشور می‌شود اما این کار صورت نگرفت.

مسائل اقتصادی را با واقعیت‌های اقتصادی حل کنیم

رییس اتاق ایران با بیان اینکه باید مسائل اقتصادی را با واقعیت‌های اقتصادی حل کنیم گفت: دولت و برنامه ریزان اگر اطمینان دهند که با اجرای شعار سال اقتصاد ما در یک نقطه مطلوب به برنامه‌ریزی جامع می‌رسد، ولو همه مردم در یک مدتی حتی اگر ضرر می‌بینند باید این کار را کنیم تا به نقطه مطلوب برسیم و در این زمینه نیازمند حرکت جمعی در کشور هستیم و تولیدکنندگان ما از این قضیه حسن استفاده را می‌برند.

شافعی گفت: کالای تولیدی تا زمانی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد پروسه طولانی را طی و این فاصله تغییر قیمت زیادی را ایجاد می‌کند و کالای ایرانی را به لحاظ رقابت‌پذیری با مشکل مواجه می‌سازد، بنابراین نظام توزیع در کشور نیاز به اصلاح دارد.

وی افزود: حمایت از کالای ایرانی به این معنی نیست که مجبور باشیم کالای ایرانی مصرف کنیم اما باید در نظر گرفت کشورهایی که در گذشته همین شعار را در جامعه تقویت کردند و مردم نیز بدان همت و عمل کردند، تغییرات اساسی در اقتصاد و جامعه آنها ایجاد شده است.

باید کالای ایرانی مصرف کرد

در یک شرایطی حتما و باید کالای ایرانی مصرف کرد، ولو ریاضت باشد حتی اگر شده این کالا را گران‌تر بخریم باید چنین کنیم تا در آینده با دیگران برابر شویم و امید داشته باشیم با این اقدام آینده را می‌سازیم.

رییس اتاق ایران ادامه داد: بخش خصوصی می‌تواند با کمک نبوغ جوانان کشور اقتصاد را پیش ببرد از این رو یکی از عواملی که می‌تواند توسعه اقتصادی و اقتصاد رقابت‌پذیر را ایجاد کند مردمی شدن اقتصاد است.

شافعی درباره وجود رانت و فساد در اقتصاد گفت: در مسائل اقتصادی یک عده کاسبان راحت‌طلب، عادت به رانت‌خواری کرده‌اند و تحت هر شرایطی قصد سوءاستفاده دارند. به‌بیان‌دیگر نبود شفافیت، مانع بزرگی بر سر راه مبارزه با فساد و رانت در کشور است.

نقطه عزیمت باید مشخص شود

در اینباره باید به حقوق مصرف‌کننده توجه شود و حقوقش به رسمیت شناخته شود. حرکت در این مسیر ممکن است سنگلاخ‌هایی داشته باشد که باید آن سنگلاخ‌ها را پذیرفت. اما اگر نقطه عزیمت ما مشخص نباشد همه سنگلاخ‌ها را هم که بپیماییم باز به‌جایی نمی‌رسیم.

وی درباره مبارزه با قاچاق کالا گفت: مبارزه با قاچاق کالا با روش‌های معمول نمی‌تواند پاسخ مناسبی داشته باشد زیرا حرکت‌های پلیسی به‌تنهایی این کار را متوقف نمی‌کند. دراین‌باره باید یک اصل اساسی مورد توجه قرار گیرد. زمانی می‌توانیم اثرپذیری داشته باشیم که کالای قاچاق غیراقتصادی شود.

در این صورت مبارزه صورت می‌گیرد نباید برای قاچاقچی کالا سودآوری هنگفتی داشته باشد یا ریسک‌پذیری در مقابل این سود برایش صرفه عمل پیدا کند. اگر قاچاق سودآور باشد هرچقدر مبارزه کنیم، اثر ندارد.

تلطیف روابط خارجی

شافعی همچنین گفت: در شرایط حاضر از مهم‌ترین کارهایی که باید در روابط خارجی بدان توجه شود، تلطیف روابط است این برای اقتصاد ما مهم است. با این وضع، یکپارچگی که درباره دیدگاه دیگران نسبت به ایران بوده برنخواهد گشت و بسیاری از کشورها، آن پیروی چشم‌بسته را نخواهند داشت.

وی با بیان اینکه شناخت از ایران نسبت به گذشته متفاوت شده است افزود: در چند سالی که رفت‌ و آمدها شروع شده دیدگاه‌ها نسبت به ایران تغییر کرده و سیاست کشورهایی که با آمریکایی‌ها جفت بودند امروزه به آن محکمی نیست و خوشبختانه اختلاف‌نظر وجود دارد.

ممکن است هنوز برخی تلاش‌های سیاسی در عرصه بین‌المللی علیه ایران روی ما اثرات زیادی داشته باشد اما قطعا مانند گذشته نخواهد بود. البته اقتصاد ما در این قضیه شکننده‌تر است. وی ادامه داد: نیازمند این هستیم که بیش از گذشته هم بخش خصوصی و هم بخش دولتی در مجامع جهانی حضور داشته باشیم.

تقویت ارتباط ها با اتاق‌های جهان

 ارتباطمان با اتاق‌های جهان را بیشتر کنیم. قطعا کشورهایی که خرید نفت را از ما افزایش دادند به دنبال کاهش آن هستند و این مهم روی درآمدهای ارزی ما اثر می‌گذارد اما همانطور که رهبری تاکید فراوان کردند تکیه به بازوی خودمان و تقویت کار ضروری است و بالا بردن توان ملی کشور در بخش اقتصادی نیز حائز اهمیت است. چه تحریم‌ها بیشتر شود و چه کمتر، این به‌عنوان راهبرد بلندمدت کشور مورد توجه قرار گیرد و به هر صورت سعی کنیم توان داخلی‌مان را افزایش دهیم.