به گزارش دیوان اقتصاد، رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه اخبار جعلی بازار ارز را ملتهب می کند، سایر دلایل رشد نرخ ارز در بازار را تشریح کرد.
ولی الله سیف در برنامه تیتر امشب با تشریح مسایل روز نظام بانکی و بررسی وضعیت بازار ارز ، افزود: یکی از دستاوردهای ارزشمند دولت یازدهم انضباط در بازارهای مالی ، بودجه و به خصوص بازار ارز است به نحوی که نوسانات نرخ ارز از ابتدای فعالیت دولت یازدهم کنترل شده است.
وی اظهار داشت: در سه سال گذشته شرایط خاصی مانند کاهش نرخ نفت از بیش از ۱۰۰ دلار به کمتر از ۲۵ دلار ایجاد شده است و این امر در سایر کشورها نظیر روسیه تبعاتی را به همراه داشت به نحوی که این کشور برای حفظ ارزش واحد پولی خود مجبور به تزریق ۸۵ میلیارد دلار شد همچنین کاهش نرخ نفت تورم سه رقمی را در ونزوئلا در پی داشت.

رییس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه، ایران با وجود تحریم ها به دلیل اجرای اقتصاد مقاومتی حتی با کاهش قیمت نفت هم دچار شوک اقتصادی نشد،گفت: بر همین اساس علاوه بر کاهش تورم ، اقتصاد کشور هم به استحکام رسید.
وی ادامه داد: بعد از برجام گشایش هایی صورت گرفت و ارتباطات جدید وسیعی با بانک های اروپایی و آسیایی ایجاد شد ضمن اینکه با استانداردهای سوئیفت نیز امکان انجام امور فراهم شده است.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به نوسانات ارز در سال های گذشته ، اظهار داشت: در سال ۹۲ قیمت ارز به دلیل شرایط انتخابات و نگاه مثبتی که مردم به وضعیت کشور داشتند روندی متفاوت داشت. نرخ دلار که در اوایل سال ۹۲ در اوج بود از خرداد ماه همان سال روند نزولی گرفت و در پایان سال نیز به سه هزار و ۱۱ تومان کاهش یافت.
وی با بررسی نوسانات نرخ دلار در سال های ۹۳، ۹۴ و ۹۵ ،گفت: این رقم از سه هزار و ۵۰ تومان شروع و به سه هزار و ۳۹۲ تومان ختم شده است. همچنین این نرخ در سال ۹۴ به رقم سه هزار و ۴۷۲ تومان رسیده و در سال جاری نیز از سه هزار و ۵۵ تومان آغاز و به بیش از چهار هزارتومان رسید اما از دوشنبه هفته قبل روند نزولی دوباره آغاز شده است.
به گفته وی، نرخ دلار بر اساس بررسی ها در سال های ۹۳ تا ۹۵ همزمان با فصل سوم سال و روزهای آخر سال میلادی با اوج مواجه شده است و این امر به دلیل تقاضای زیاد در بازار و افزایش مسافرت ها و حتی مسافرت های اربعین است.
سیف تصریح کرد: عرضه ارز صادرات کالاهای غیر نفتی به بازار و تقسیم سود شرکت های بورسی که ۸ ماه پس از برگزاری مجامع انجام می شود همه ساله باعث کاهش نرخ ارز در ماه های پایانی سال می شود.
وی با بیان اینکه، از اول آبان ماه به بعد با افزایش نرخ ارز مواجه شدیم، گفت: اخبار سیاسی ، بحث کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکا و انتشار اخبار جعلی زمینه های افزایش نرخ ارز را فراهم کرد.
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه یکسری خبرهای سیاسی مانند انتخابات آمریکا و برجام در بازار ارز کشور هیجان ایجاد می کند، گفت: موضوع مهم تر این است که این موارد در داخل کشور انعکاس و تحلیل های مختلفی را در بر می گیرد که التهاب آفرین است.
سیف ادامه داد: دست هایی در کار است که التهاب تصنعی در بازار ارز کشور ایجاد می کند و در خارج از کشور می گویند که اقتصاد ایران نتوانسته کاری انجام دهد و یک خبر جعلی اخیرا اعلام شد مبنی بر اینکه اگر دلار به ۵ هزار تومان برسد اقتصاد ایران ورشکست می شود و تاکید شد این موارد از سوی بانک جهانی اعلام شده در صورتی که این خبر از اساس کذب است.
وی خاطرنشان کرد: برخی به دنبال ایجاد یاس هستند و باید از این موارد جلوگیری کرد. در حال حاضر روند افزایش تقاضا برای ارز مانند هر سال طی می شود ولی بانک مرکزی میزان عرضه را در بازار تنظیم خواهد کرد و روند نزولی نرخ ها ادامه خواهد یافت.
رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: از سویی برابری قیمت دلار با یورو در سال جاری نیز باعث ایجاد فاصله قیمتی شد. ارزش یورو به دلار تا آخر آذر ماه سال جاری به ۲۵,۶ درصد و در اول دی ماه به میزان ۲۷.۶ درصد تضیعف شد، اما ریال در برابر دلار به میزان ۲۱.۵ درصد کاهش یافت این موضوع نشان می دهد که سرعت تضعیف یورو در مقابل دلار از ریال بیشتر است.
** نقش دلار در تجارت خارجی ایران ۱۷ درصد است
به گفته سیف، یک مسئله این است که ما حساسیت و تمرکز را بر روی قیمت دلار گذاشته ایم و با نوسان آن به دنبال تنظیم ریال می رویم و این مسئله به زیان اقتصاد ما است. در حال حاضر شرکای تجاری ایران کشورهای چین، امارات، حوزه یورو، کره جنوبی، ترکیه و ... است که نشان می دهد دلار در تجارت خارجی ایران نقش زیادی ندارد.
**گزارشگری مالی با ارزی غیر از دلار در دستور کار است
وی افزود: تنها تجارت با امارات به دلار است که نهایت نقش دلار در تجارت خارجی ایران ۱۷ درصد است. ما باید به تدریج به این سمت برویم که اهمیت دلار را در افکار عمومی تضعیف کنیم و در این زمینه بانک مرکزی در حال مطالعه بوده که بتوانیم گزارشگری مالی را با ارزی غیر از دلار انجام دهیم.
** تکذیب افزایش نرخ ارز برای تامین کسری بودجه
رییس کل بانک مرکزی درباره طرح برخی مباحث در خصوص استفاده دولت از گران شدن نرخ ارز، تصریح کرد: در هیچ دوره ای دولت به خاطر تامین کسری بودجه خود نرخ دلار را افزایش نداده چون اگر اینگونه باشد تاثیر منفی بزرگی بر اقتصاد خواهد گذاشت.
سیف تاکید کرد: نرخ دلار در تورم اثر بالایی دارد و ما در دولت به این موضوع حساس هستیم و به سمت نرخ ارز مفید برای کشور حرکت می کنیم.
وی در خصوص نقل و قول های که از رییس دفتر رییس جمهور مبنی بر اینکه نرخ ارزبرای توسعه صادرات تا ۷ هزار تومان نیز توجیه دارد، گفت: آقای نهاوندیان این شایعات را تکذیب کرده است و برخی به دنبال ایجاد تشنج فکری هستند.
** با قاطعیت نمی توان گفت که یکسان سازی نرخ ارز چه زمانی اجرا می شود
رییس کل بانک مرکزی درباره روند یکسان سازی نرخ ارز بیان داشت: بارها درباره این موضوع از من سوال شده و من گفته ام که پیش نیازهایی برای این کار لازم است و تا زمانی که تامین نشود با قاطعیت نمی توان گفت نرخ ارز چه زمانی یکسان می شود.
به گفته سیف، من قبل از این گفته بودم ۶ ماه بعد از برجام به شرط تهیه پیش نیازها و عادی سازی روابط بانکی می توان نرخ ارز را یکسان سازی کرد ولی هنوز دسترسی های ما در بخش بانکی اشکالاتی دارد و ما باید از عادی شدن روابط اطمینان حاصل کنیم.
** سرعت یکسان سازی نرخ ارز کند شد
این عضو کابینه دولت یازدهم خاطرنشان کرد: با این حال در اولین فرصت ممکن ارز تک نرخی عملیاتی می شود. حالا می توان گفت اگر شرایط فراهم شود چون برنامه ریزی ها صورت گرفته می توان دو ماه بعد از تکمیل شرایط هم ارز را یکسان سازی کرد. با این حال بخشی از یکسان سازی تاکنون عملیاتی شده ولی به دلایلی که عنوان شد تصمیم گرفتیم سرعت آن را کُند کنیم.
رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: به عنوان نمونه برخی کالاها در گذشته ارز مبادله ای می گرفتند و تصمیم گرفته شده بود که با ارز آزاد فعالیت کنند اما دوباره برنامه ریزی شد تا با ارز مبادله ای تامین شوند. به صورت کلی به نظر می رسد در حال حاضر دلار با نوسانات بالا و پایین آن در رقم ۳۶۰۰ تومان مناسب باشد که نشان دهنده شرایط واقعی اقتصاد است.
سیف همچنین از صدور و ابلاغ بخشنامه ای به بانک ها و اجرای آن از امروز در کلیه شبکه بانکی کشور خبر داد و افزود: در جهت ایجاد تعادل و ثبات در بازارها تصمیماتی اتخاذ شده است.
این عضو کابینه دولت گفت: در گذشته بانک ها به دلیل تحریم و قطع روابط کارگزاری امکان ارائه LC را نداشتند و به ناگزیر این کار به سمت صرافی ها رفت و از این طریق صورت می پذیرفت. اما حالا با برداشته شدن تحریم ها و ایجاد روابط جدید کارگزاری بانک ها باید این فعالیت از صرافی ها به بانک ها بازگردد.
رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: از اینرو لازم است تا اختیارات وسیع صرافی ها در این زمینه محدودتر شود و صرافی ها نیز مانند صرافی های خارجی به عنوان نمونه در هامبورگ آلمان تابع قوانین مقابله با پولشویی باشند.
سیف در توضیح بیشتر این بخشنامه ارزی گفت: برای انجام واردات از طریق بانک ها امتیازات ویژه ای در نظر گرفته شد. بانک مرکزی در ستاد اقتصاد مقاومتی اعلام کرد گشایش اعتبارات اسنادی از این پس از طریق شبکه بانکی انجام می شود و بانک ها در این زمینه تسهیلاتی را در نظر می گیرند.
وی افزود: نرخ اولیه دلار برای انجام واردات از طریق بانک ها ۳۶۰۰ تومان در نظر گرفته شده که واردکننده ها باید ابتدا برای گشایش اسنادی ۱۰ درصد مبلغ گشایش را بپردازند. سپس در زمان مبادله اسناد و به نرخ روز تحویل کالا و مبادله تسویه حساب انجام می شود.
این عضو کابینه دولت تاکید کرد: برای حمایت از واردکننده ها بین دو نرخی که برای ارز در نظر گرفته می شود که اولی ۳۶۰۰ تومان است، اگر نرخ دوم در زمان تحوبل کالا کمتر باشد، تسویه با آن نرخ انجام می شود.
** راه اندازی بورس ارز پس از یکسان سازی نرخ ارز
سیف همچنین درباره راه اندازی بورس ارز هم گفت: ایجادبورس ارز در شورای عالی بورس به تصویب رسیده ولی ایجاد آن به بعد از یکسان سازی نرخ ارز مربوط می شود که می تواند منجر به کاهش ریسک معاملات ارزی و کمک به افزایش ضریب امنیت فعالان بازار شود.
** تاکید بر نقش بازار سرمایه در تامین سرمایه بنگاه های بزرگ
سیف با ابراز امیدواری برای افزایش نقش بازار سرمایه در تامین مالی گفت:بلندمدت ترین سپرده های مردمی در بانک ها در حال حاضر یکساله هستند و می توان از آنها برای تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط و همچنین تامین نیازهای خُرد و خانوار و سرمایه در گردش استفاده کرد؛ با این حال تامین مالی بنگاه های اقتصادی بزرگ و نیازهای بلندمدت باید از طریق بازار سرمایه انجام شود.
وی مطالبات معوق بانک ها را به سه بخش مطالبات معوق، مطالبات از دولت و دارایی های منجمد بانک ها تقسیم کرد و گفت: کار بانک ها بنگاهداری نیست و کار اصلی آنها واسطه گری اقتصادی است و باید بتوانند از این طریق نقش خود را برجسته تر کنند.
**نمی توان طرح کارت اعتباری را ناموفق نامید
رئیس کل بانک مرکزی درباره موفق نبودن طرح کارت های اعتباری خرید کالای ایرانی گفت: بانک مرکزی در ماه های اخیر اقدام مثبتی را با تطبیق کارت های اعتباری با عقود اسلامی در کشور آغاز کرد که می تواند جایگزین روش های شبهه دار وام های فاکتوری گذشته شود.
سیف با بیان اینکه بانک های کشور با توجه به منابعی که در اختیار دارند،استقبال خوبی از ارائه کارت های اعتباری به متقاضیان داشته اند، اظهار داشت: مصرف کنندگان کالایی را مصرف می کنند که برتر بدانند؛ تولید باید هدف دار باشد و تولیدی که بدون هدف انجام شود، حتما روی دست تولیدکننده خود باقی خواهد ماند و نمی توان با ابزارهای مصنوعی برای آن بازار ایجاد کرد.
وی با بیان اینکه نمی توان طرح کارت های اعتباری خرید کالای ایرانی را ناموفق نامید، تاکید کرد: نظام بانکی وظیفه خود را برای اجرای طرح خرید کالای ایرانی با استفاده از کارت های اعتباری به خوبی انجام داد.
رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه صادرکنندگان محصولات پتروشیمی و غیرنفتی موظف شده اند براساس سیاست های ابلاغی بانک مرکزی ارز خود را در نظام بانکی عرضه کنند، اظهار داشت: صادرکنندگان می توانند ارز حاصل از کالاهای صادراتی خود را در بازار بین بانکی بفروشند و ساماندهی مناسبی در این رابطه صورت گرفته و این موضوع با برگزاری مناقصه و حضور تمامی بانک ها انجام می شود.
سیف با تشکر از معاون اول رئیس جمهوری و اعضای دولت تصریح کرد: اقدامات خوبی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا انجام شده و سامانه هایی ایجاد شده که همه دستگاه ها موظف به همکاری با آن شده اند.
** ۳۲۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات در هشت ماهه نخست سال ۹۵
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه این برنامه حجم کل تسهیلات پرداخت شده در هشت ماهه نخست سال جاری را ۳۲۶ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که ۴۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش نشان می دهد.
وی تسهیلات پرداخت شده در هشت ماهه نخست سال جاری را عاملی مهم در تحقق رشد اقتصادی ۷,۴ درصدی در شش ماهه ابتدایی سال جاری عنوان کرد.
سیف با بیان اینکه بخش مهمی از رشد ۷,۴ درصدی اقتصادی کشور ناشی از افزایش تولید و صادرات نفت بوده است، توضیح داد: رشد صنعت در سال جاری مثبت بوده و نظام بانکی ۱۳ هزار میلیارد تومان به ۱۹ هزار بنگاه کوچک و متوسط تسهیلات پرداخت کرده است.
** رشد ۲۵ درصدی تسهیلات ازدواج
وی درباره تسهیلات ازدواج گفت: سال گذشته نمایندگان مجلس تسهیلات ازدواج را از ۳ میلیون تومان به ۱۰ میلیون تومان افزایش دادند و با توجه به میزان منابع قرض الحسنه بانک ها، تعداد تسهیلات پرداخت شده ازدواج در ۱۰ ماهه سال جاری نسبت به کل سال گذشته ۲۵ درصد افزایش نشان می دهد.
رئیس شورای پول و اعتبار تاکید کرد که برای بازگرداندن شرایط عادی به بازار ارز، شرایط تجارت خارجی کشور باید به حال عادی بازگردد.
سیف در پایان گفت: تا زمانی که تجارت خارجی از مسیر صرافی ها انجام شود، در حالت غیرعادی قرار داریم و باید ارتباطات بانکی خود را با بانک های معتبر خارجی به شرایط قبل از تحریم بازگردانیم؛ شرایط قبل از تحریم نظام بانکی در ارتباط با بانک های خارجی دستاورد ۸۰ ساله نظام بانکی بود که تمامی آنها قطع شدند ولی نظام بانکی در حال جایگزین کردن ارتباطات بین المللی خود متناسب با نیازهای کشور است.