به گزارش دیوان اقتصاد، بعد از سال ۱۳۹۰ و با تشدید تحریم‌ها، دسترسی ما به اقلام راهبردی و استراتژیک مورد نیاز صنایع به شدت محدود شد. این تحریم‌ها با دقت بالایی به اجرا گذاشته شد؛ به طوری که دور زدن تحریم‌ها بسیار سخت شد.

قبلاً برای مقابله با تحریم‌ها از روش‌هایی همچون حل موضوع از طریق مذاکره و یا دور زدن تحریم‌ها استفاده کرده بودیم که نتیجه‌ای برای ما نداشت. با محدودیت دسترسی کشورمان به اقلام راهبردی و تجهیزات استراتژیک مورد نیاز صنایع، چاره‌ای جز این نداشتیم که به سمت اتکا به توان داخلی و دانش بنیانی کشور حرکت و بیانات مقام معظم رهبری را در این زمینه عملیاتی کنیم.

به منظور دستیابی به فناوری‌های نوین، طرح تولید بار اول توسط معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به اجرا گذاشته شد و مصوباتی در مجلس در راستای حمایت از دانش بنیان‌ها داشتیم. اخیراً نیز سیاست اعتبار مالیاتی با هدف سوق دادن صنایع به سمت توسعه‌ی زنجیره ارزش محصولاتشان و دستیابی به فناوری‌های نوین به اجرا گذاشته شده است.

در سایه این تلاش‌ها توانستیم زمینه را برای صادرات کاتالیست و توربین به روسیه فراهم کنیم و به نوسازی تجهیزات پالایشگاهی در کشورهای دیگر بپردازیم. همه این دستاوردها در نتیجه اعتماد به توان داخلی و دانش بنیانی کشور محقق شد که نویدبخش آینده‌ای روشن برای دستیابی به فناوری‌های نوین و تولید اقلام و محصولات راهبردی در داخل کشور است.

استفاده از توان داخلی و دانش بنیانی کشور

«محمدعلی خطیبی» کارشناس مسایل انرژی در گفت‌وگو با ایرنا در خصوص لزوم دانش‌بنیان شدن صنایع نفت و گاز کشور و دستاوردهایی، با اشاره به این موضوع که قطعاً تحریم‌ها محدودیت‌هایی را برای کشور ایجاد کرده است، اظهار داشت: باید برای رفع مشکلاتی که تحریم‌ها برایمان به وجود آورده‌اند، راه‌هایی پیدا کنیم.

وی افزود: تحریم‌های اخیر دسترسی ما را به اقلام استراتژیک مورد نیاز صنایع محدود کرده است. از طرف دیگر، امکان دسترسی ما به فناوری‌های نوین نیز با محدودیت روبرو شده است؛ بنابراین، چاره‌ای نداریم جز اینکه خودمان به سمت استفاده از توان داخلی و دانش بنیانی کشور حرکت کنیم و به تولید اقلام مورد نیاز صنایع بپردازیم.

این کارشناس مسایل انرژی با بیان اینکه بومی سازی اقلام راهبردی تنها راهی است که می‌توانیم با استفاده از آن به توسعه زنجیره ارزش محصولات بپردازیم، گفت: این امر که به انحای مختلف تحت فشار تحریم‌ها به بومی‌سازی فنّاوری‌ها می‌پردازیم و آن‌ها را به دست می‌آوریم، با مزیت‌هایی برای ما همراه خواهد شد.

خطیبی خاطرنشان کرد: در وهله نخست می‌توانیم نیازهای داخلی را رفع کنیم و از واردات محصولات نهایی از سایر کشورها بی‌نیاز شویم و از طرف دیگر، امکان صادرات خدمات فنی و محصولات به سایر کشورها برایمان فراهم می‌شود.

تولید تجهیزات پالایشگاهی با اجرای تولیدات بار اول

وی اعلام کرد: بر اثر اعمال سیاست‌هایی مانند حمایت از تولیدات بار اول در کشور توانستیم به تولید تجهیزات پالایشگاهی بپردازیم و از آن‌ها برای نوسازی پالایشگاه‌های سایر کشورها مانند ونزوئلا و سوریه بهره بگیریم.

این کارشناس انرژی ادامه داد: زمانی ما در همه اقلام و تجهیزات به خارجی‌ها وابسته بودیم اما حالا در برخی از زمینه‌ها حتی به صادرات هم می‌پردازیم. این موارد نشان دهنده ظرفیت‌های داخلی کشور است که اگر مورد استفاده قرار بگیرد می‌تواند نتایج مثبتی را برای ما به همراه داشته باشد.

خطیبی ادامه داد: ما ظرفیت‌های زیادی به لحاظ توان داخلی و دانش بنیانی در کشور داریم و مواردی همچون تولید کک اسفنجی با ارزش حرارتی بالا، تولید تاپ درایوهای پیشرفته که امکان حفاری در اعماق بالا را برایمان فراهم می‌کند، در سایه‌ی تولیدات بار اول و استفاده از توان فناوری دانش بنیانی در صنعت نفت و گاز زمینه برای صادرات خدمات فنی و مهندسی فراهم شد. این موارد نشان می‌دهد هر جا به توان داخلی اعتماد کرده‌ایم، نتیجه گرفته‌ایم.

مزیت بومی‌سازی محصولات و دستیابی به فناوری‌های نوین

وی با تاکید بر اینکه بومی‌سازی محصولات و دستیابی به فناوری‌های نوین مزیت‌های زیادی برای کشور دارد، افزود: این امر ضمن ایجاد زمینه برای مقابله با تحریم‌ها، ارزآوری را برای کشور به همراه دارد و بستری برای اشتغال متخصصان داخلی به وجود می‌آورد و از وابستگی ما به دیگران می‌کاهد.

این کارشناس انرژی تاکید کرد: با توجه به همه این مزیت‌ها، ضروری است به استفاده‌ی حداکثری از ظرفیت‌های داخلی و دانش بنیانی کشور بپردازیم و در راستای تولید اقلام راهبردی در کشور گام برداریم.