به گزارش دیوان اقتصاد، به همین دلیل در میان هزاران ارز دیجیتال بازار، دسته محبوبی از رمزارز‌ها وجود دارند که به آنها استیبل‌کوین گفته می‌شود. این رمزارزها، ارزش خود را همواره با یک دارایی مانند دلار حفظ می‌کنند و این امکان را به کاربران می‌دهند تا از مزایای فناوری بلاک‌چین، بدون نیاز به نگرانی از نوسانات قیمتی بهره ببرند.

با توجه به آسانی خرید و فروش استیبل‌کوین‌های دلاری، این نوع از استیبل‌کوین‌ها مانند تتر نیز در ایران بسیار محبوب و پراستفاده هستند. با این حال، ثبات قیمتی بسیاری از استیبل‌کوین‌های محبوب مانند تتر در نتیجه نظارت مستقیم و متمرکز شرکت‌های آمریکایی به دست آمده است که باعث می‌شود تا خطراتی کاربران و استفاده‌کنندگان ایرانی این استیبل‌کوین‌ها را تهدید کند.

اخیرا و پس از تصویب قانون شفافیت ارز‌های دیجیتال آمریکا در مجلس نمایندگان، این قانون توسط دونالد ترامپ به امضا رسید که فضای قانون‌گذاری پیرامون ارز‌های دیجیتال و به ویژه استیبل‌کوین‌ها را وارد مرحله جدید و جدی‌تری می‌کند؛ موضوعی که با توجه به تاثیرگذاری مستقیم بر تتر به عنوان محبوب‌ترین استیبل‌کوین بازار، ضروری است تا بررسی شود.

 قانون شفافیت
بالاخره و پس از مدت‌ها بحث و گفت‌وگو، مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه قانون شفافیت بازار دارایی‌های دیجیتال را با ۲۹۴ رأی موافق در مقابل ۱۳۴ رأی مخالف تصویب کرد. تمرکز اصلی این قانون، استیبل‌کوین‌ها و نحوه فعالیت آنها در خاک آمریکا به شمار می‌رود.

یکی از نتایج اجرای این قانون، تشویق صادرکنندگان استیبل‌کوین به دریافت مجوز بانکی خواهد بود. قانون شفافیت مجوز مخصوصی برای انتشار استیبل‌کوین‌ها در نظر گرفته است، اما این مجوز تنها به شرکت‌ها اجازه انتشار استیبل‌کوین‌ها را می‌دهد و محدود است؛ در حالی که اکثر شرکت‌های عرضه‌کننده استیبل‌کوین از جمله تتر تنها به این فعالیت محدود نیستند و فعالیت‌های مالی دیگری را نیز انجام می‌دهند.

در نتیجه، انتظار می‌رود که شرکت‌های عرضه‌کننده استیبل‌کوین مجوز بانکداری در آمریکا را دریافت کنند تا مورد تایید دولت فدرال قرار گرفته، خدمات بانکی تخصصی مانند نگهداری دارایی‌های مردم را انجام داده و بدون نیاز به دریافت مجوز‌های متعدد، در سراسر کشور آمریکا فعالیت داشته باشند.

این مجوز همچنین باعث خواهد شد تا این شرکت‌ها ملزم به رعایت قوانین سختگیرانه حسابرسی، امنیتی، ضد پولشویی و شفافیت مالی باشند. قانون شفافیت همچنین صادرکنندگان مجاز استیبل‌کوین را ملزم می‌کند تا هر واحد از استیبل‌کوین‌های خود را با ذخایر واقعی پشتوانه‌گذاری کنند.

این ذخایر می‌تواند شامل دلار یا دارایی‌های مطمئن دیگری مانند اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا باشد و باید به صورت دوره‌ای گزارش داده شود. علاوه بر این، شرکت‌های استیبل‌کوین موظف هستند اطلاعات این ذخایر را به‌صورت عمومی منتشر کنند و حسابرسی این گزارش‌ها باید توسط یک شرکت حسابرسی رسمی و ثبت‌شده انجام شود. همچنین باید تایید صحت این گزارش‌ها به نهاد‌های نظارتی فدرال یا ایالتی ارسال شود تا شفافیت کامل در مدیریت ذخایر برقرار باشد.

هرچند لازم به ذکر است که این موضوع کاملا جدیدی نیست و شرکت‌های عرضه‌کننده استیبل‌کوین متمرکز مانند تتر که در کشور آمریکا فعالیت دارند، طی سالیان گذشته همواره تحت نظارت قرار داشته‌اند و ملزم به پیروی از قوانین ضد پولشویی و تحریم‌ها بوده‌اند.  با توجه به اینکه شرکت تتر قدرت فریز کردن دارایی‌ها را دارد، این موضوع از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می‌شود زیرا بر روی کاغذ، تتر ملزم است تا از ارائه خدمت به کاربران ایرانی خودداری کند.

هرچند طی سالیان گذشته شرکت تتر اقدام خاصی نسبت به فریزکردن یا قفل دارایی کاربران ایرانی نکرده است و این استیبل‌کوین تا به امروز به‌طور گسترده توسط مردم و شرکت‌های ایرانی استفاده شده است.

با این حال اخیرا و با توجه به تصویب قانون شفافیت و لزوم به دریافت مجوز‌های جدید برای شرکت‌های عرضه‌کننده استیبل‌کوین، نگرانی‌ها نسبت به اقدامات آینده شرکت تتر و دیگر عرضه‌کنندگان استیبل‌کوین آمریکایی افزایش یافته است.

سختگیری‌های جدید برای ایرانیان؟
برای کاربران ایرانی، قانون شفافیت فراتر از یک قانون داخلی برای کشور آمریکا به شمار می‌رود و ممکن است که پیامدهای جدی برای ایرانیان به دنبال داشته باشد. ایران سال‌ها است که تحت شدیدترین تحریم‌های اقتصادی قرار گرفته است و در چنین شرایطی، رمزارزها و به ویژه استیبل‌کوین‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای حفظ ارتباط مالی و اتصال به اقتصاد جهانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

با به تصویب رسیدن و اجرایی شدن قانون شفافیت، سختگیری‌ها بر شرکت‌های عرضه کننده استیبل‌کوین می‌تواند افزایش پیدا کند و در نتیجه، ریسک استفاده و نگهداری استیبل‌کوین‌های بزرگ و تحت نظارت آمریکا مانند تتر نیز بیشتر خواهد بود.

یکی از پیامدهای این جریان، افزایش احتمال مسدود شدن و فریز دارایی‌ها عنوان می‌شود و شرکت تتر در صورت شناسایی هویت کاربران ایرانی، این قدرت را خواهد داشت تا بدون اخطار دارایی‌ها را قفل و غیرقابل استفاده کند. در این بین، استفاده از تتر در معاملات بین‌المللی نیز با ریسک بیشتری همراه خواهد بود و فریلنسرها و کاربران در زمان جابه‌جایی تترهای خود باید دقت بسیار بیشتری داشته باشند.

هرچند هم اکنون تمام این موارد تنها احتمال و خطر‌هایی برای کاربران ایرانی به شمار ‌می‌روند که در گذشته نیز وجود داشته‌اند. تا به امروز و با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، کاربران ایرانی توانسته‌اند با استفاده از استیبل‌کوین‌هایی مثل تتر به فعالیت‌های مالی خود ادامه دهند و خطر جدی امنیت دارایی‌های کاربران را تهدید نکرده است.

یکی از دلایل اصلی این موضوع، ساختار بلاک‌چین و ماهیت غیرمتمرکز آن است. در حالی که داده‌ها به صورت شفاف و قابل بررسی در بلاک‌چین‌ها ثبت می‌شوند، اما در این داده‌ها جزئیات مرتبط با هویت و مکان کاربران ثبت نمی‌شود و شناسایی هویت واقعی کاربران تنها از طریق داده‌های تراکنشی بسیار دشوار و پیچیده است. به همین دلیل، شرکت‌هایی مثل تتر نمی‌توانند به صورت کامل و دقیق کاربران ایرانی را شناسایی و محدود کنند.

علاوه بر آن، تتر و سایر صادرکنندگان استیبل‌کوین به دلیل گستردگی فعالیت‌ها و تعداد زیاد کاربران در سراسر جهان، معمولا بر مبنای اطلاعات ارائه‌شده توسط صرافی‌ها و کیف‌پول‌های متمرکز عمل می‌کنند. یعنی در مواردی که کاربران ایرانی از کیف‌پول‌های غیرحضانتی یا صرافی‌های ایرانی استفاده می‌کنند، عملا دسترسی این شرکت‌ها به اطلاعات هویتی آنها محدود می‌شد.

بنابراین، اگرچه از گذشته تحریم‌ها وجود داشته‌اند، اما در عمل توانایی شرکت‌های متمرکز صادرکننده استیبل‌کوین برای شناسایی و مسدودسازی دقیق کاربران ایرانی محدود باقی مانده است.  هرچند حالا با قوانین جدیدی مثل قانون شفافیت، ممکن است که شرکت‌ها مجبور شوند تا نظارت‌های دقیق و گزارش دهی‌های شفاف‌تری داشته باشند. در نتیجه، توانایی آنها در شناسایی هویت کاربران می‌تواند افزایش پیدا کند که خطرهای خود را برای ایرانیان به همراه خواهد داشت.

خطرات رو به رشد فعالیت در فضای تحت نظارت شرکت‌های عرضه‌کننده استیبل‌کوین آمریکایی به ویژه برای صرافی‌های ایرانی قابل توجه است. در حالی که شناسایی تک تک کاربران ایرانی دشوار است، اما پیدا کردن منبع‌های مالی بزرگ مانند صرافی‌ها به مراتب آسان‌تر است. در حالی که صرافی‌های ایرانی تا به امروز از روش‌های مختلفی برای پنهان کردن رد خود و آدرس‌های مورد استفاده کیف پول استفاده کرده‌اند، اما این اقدامات باعث نشده است تا فعالیت آنها کاملا ناشناس باقی بماند.

در گذشته، بار‌ها گزارش‌هایی در رسانه‌های معتبر خارجی منتشر شده است که به آدرس‌های بلاک‌چینی و ذخایر مربوط به صرافی‌های ایرانی اشاره داشته‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که سازمان‌ها و نهاد‌های نظارتی جهانی توانسته‌اند حداقل تا حدی رد فعالیت‌های مالی این صرافی‌ها را دنبال کنند.

با تشدید قوانین و افزایش همکاری‌های بین‌المللی، احتمال شناسایی دقیق‌تر و اعمال تحریم‌ها یا مسدودسازی دارایی‌های مرتبط با این صرافی‌ها افزایش می‌یابد که می‌تواند برای این پلتفرم‌ها و کاربران آنها خطرات جدی به همراه داشته باشد.

بنابراین، در حالی که هم اکنون جو آرام است، اما پس از حادثه تلخ هک صرافی نوبیتکس امید است که شرکت‌ها و سازمان‌های فعال بازار به تحولات جدید توجه بیشتری داشتند داشته باشند و در صورت افزایش خطرات نسبت به امنیت دارایی کاربران، به موقع راهکار‌های جایگزین را معرفی کرده و هشدار‌های لازم را دهند.

منبع: دنیای اقتصاد